Romantycy muszą wyginąć, to darmo; dzisiejszy świat nie dla nich…” - Powyższe słowa bohatera „Lalki” uczyń mottem rozważań na temat oceny postawy bohaterów „Lalki” oraz spróbuj je odnieść do czasów tobie współczesnyc

Przytoczone w temacie słowa w pełni obrazują sytuację epoki romantyzmu w tamtych czasach. Wypowiedziane przez Doktora Szumana, w rozmowie z Rzeckim o Wokulskim, przedstawiają smutną prawdę o tej pięknej epoce, mianowicie o tym, że romantyzm skazany był na klęskę.

Akcja „Lalki” Bolesława Prusa toczy się na przełomie dwóch epok: umierającej (romantyzm) i rodzącej się (pozytywizm). Patrząc na to pod kątem historycznym, to romantyzm w Polsce kończy się wraz z rokiem 1863. Wówczas wybucha powstanie styczniowe, które w świadomości wielu Polaków stało się symbolem klęski idei powstania narodowego, a tym samym oznaczało koniec marzeń o jawnej walce zbrojnej z zaborcami. Natomiast ramy czasowe utworu to lata 1878 – 79, czyli piętnaście lat później. Widzimy, iż już w tych latach o prawdziwym romantyzmie, podpartym szczerymi ideami nie można było mówić.

Aby ocenić postawy bohaterów powieści trzeba jasno scharakteryzować kim jest romantyk. Otóż jest to osoba o poetycznym usposobieniu; idealista, marzyciel, fantasta; człowiek obdarzony nadmierną uczuciowością; w Polsce romantycy to ludzie najczęściej zdominowani przez motywy narodowo-wyzwoleńcze.

Bohaterem, którego odznacza największa ilość elementów romantycznych jest Ignacy Rzecki. Należy on do najstarszego pokolenia w „Lalce” i dlatego też wie czym jest prawdziwy romantyzm. Najlepszym tego przykładem są jego pamiętniki. Opisuje on w nich czasy napoleońskie i wielką wiarę w odzyskanie niepodległości przy pomocy Francuzów. Przejawem jego patriotycznej postawy jest również walka z zaborcą, m.in. w Wiośnie Ludów. Z pamiętników starego subiekta widzimy, iż Ignacy nadal wierzy, że Polska odzyska w końcu suwerenność, jednakże równocześnie jest świadom, iż będzie to bardzo trudne. Rzecki nie dopuszcza do siebie myśli, że czasy nieubłaganie się zmieniają, że zaistniała nowa sytuacja polityczna w Europie, w której to Francja związana sojuszem z Rosją nie będzie ingerowała w sprawy Polski. Całe jego życie to wielka miłość do ojczyzny i walka o jej dobro. Niestety, u schyłku jego życia, owe ideały przegrywają. W nowej, pozytywistycznej rzeczywistości, nie ma dla nich miejsca. Rzecki będzie musiał umrzeć w świadomości, że doznał klęski.

Drugim idealistą jest Stanisław Wokulski. Prus przedstawia tę postać w bardzo bujny sposób. Jest on niezdecydowany i przejawia zarówno cechy romantyczne jak i pozytywistyczne. Jest to związane z tym, iż Wokulski wychował się jeszcze w epoce romantyzmu, a dalsze dorosłe życie wiódł już w epoce