SUN TZU

Sun Tzu, (544-496 p.n.e.) - Sun Tzu żył w Chinach w królestwie Wu ok. V w. p.n.e. Był wybitnym generałem, a także jednym z największych myślicieli Dalekiego Wschodu. Przede wszystkim znany jest jako autor dzieła “Sztuka wojny”. Jest to obszerny zbiór zasad taktyki i strategii wojennych – “Sztuka wojny” to chińska doktryna wojskowa. Nazywał się Sun Wu, ale w chińskiej tradycji – podobnie jak wielu innych szanowanych autorów – nazywa się go Mistrzem. Mistrz Sun, to po chińsku Sun Zi. Znany jest również pod imieniem dworskim Chang Qing. Uważa się go również za jednego z pierwszych realistów w teorii stosunków międzynarodowych, a jego książka jest współcześnie traktowana jako podręcznik prakseologii i reinterpretowana w odniesieniu do innych dziedzin, które wymagają stosowania strategii, jak m.in. zarządzanie przedsiębiorstwem. Sun Tzu postrzega wojnę jako poszukiwanie przestrzeni własnej względnej przewagi. Zwycięstwo w wojnie polega jego zdaniem nie tyle co na zniszczeniu wrogiej armii, ile na złamaniu jej woli walki . Najcenniejszymi strategiami są takie, które skupiają się na psychologicznym wymiarze wojny i podstępie. Zdaniem chińskiego generała kluczem do zwycięstwa jest informacja „Kto zna wroga i siebie, temu nic nie grozi, choćby w stu bitwach ” cytat doskonale odzwierciedla, jakie informacje okazują się przydatne, gdy chcemy pokonać wroga. Jeżeli znamy dobrze samego siebie oraz naszego przeciwnika, jego mocne i słabe strony, jeżeli potrafimy przewidzieć, co wróg będzie chciał zrobić w określonej sytuacji zwycięstwo jest po naszej stronie.

Sun Tzu twierdził, iż w razie nieuchronności wojny prowadzonej przy pomocy środków militarnych należy dążyć do wykonywania uderzeń wyprzedzających . Zdecydowany przeciwnik ataku na miasta, ponieważ uważał, że takie działania pochłaniają zbyt wiele środków tym samym ograniczają możliwość prowadzenia manewrów zmierzających do zaszachowania sił głównych nieprzyjaciela. W przypadku, gdzie atakowanie miast jest nieuniknione, polecał ich okrążanie i wykorzystanie podczas ataku specjalnego sprzętu. Zdecydowanie odradzał natarć na miasta z marszu bez wcześniejszych przygotowań. Sun Tzu szacował, że podczas nieprecyzyjnie przygotowanych ataków strata w postaci 1/3 armii jest bardzo prawdopodobna, mało tego, miasto może nie zostać zdobyte, co jednoznacznie może zostać określone mianem klęski. Sun Zi oceniał, że czas, który jest potrzebny na precyzyjne przygotowanie sprzętu i infrastruktury terenu przed rozpoczęciem szturmu ufortyfikowanego miasta może wynieść co najmniej pół roku.
Według Sun Zi za najwyższy kunszt stuki wojennej uważał dewizę: zwyciężyć armię wroga bez wydania bitwy. Zająć miasta wroga bez oblegania i zająć tereny jego państwa bez inwazji . Gdy poprowadzenie bitwy stawało się koniecznością uważał, że nie należy prowadzić bitwy dla samego zwycięstwa, ale należy tak nią pokierować aby wcześniej ustalony cel strategiczny został osiągnięty. Sun Tzu twierdził, że zwycięski wynik bitwy jest działaniem bezzasadnym, gdy cel strategiczny nie został osiągnięty.

Sun Tzu opowiadał się za ostrożnością prowadzenia działań wojennych. Doceniając znaczenie działań zastępczych, zalecał prowadzenie ich tylko przy dużej własnej przewadze: otaczanie oddziału nieprzyjacielskiego- dopiero przy stosunku sił 10:1, a atakowanie- przy przewadze o połowie mniejszej. Przy dwukrotnej przewadze własnej opowiadał się jedynie za dążeniem do poróżnienia wojsk [przeciwnika, prowadzącego do destabilizacji jego szeregów. Przy siłach słabszych od przeciwnika nakazywał stosowanie taktyki defensywnej, włącznie nawet z wycofaniem się z walki. Chiński generał w cytowanym traktacie- uogólniając zarówno doświadczenia historyczne, jaki własną wiedzę oraz zdobyte doświadczenia bojowe- starał się wypracować uniwersalne prawidła składające się na całościową teorię prowadzenia wojen. Swe teoretyczne przemyślenia zawarł w syntetycznych maksymach, w większości odwołując się do przykładów historycznych przytaczanych przez znane według niego autorytety wywodzące się z grona najwybitniejszych polityków i wojskowych. Byli to wyłącznie jego rodacy, tylko oni bowiem w owym czasie zajmowali się powyższymi problemami. Na treść traktatu składają 394 maksymy z reguły ilustrowane przykładami historycznymi dokumentującymi zasadność głoszonych konkluzji. Traktat „Sztuka wojny” dzieli się na 13 rozdziałów: • rozpoznanie • prowadzenie wojny • strategia ataku • potencjał armii • siła rażenia • siła i stabilność • sztuka osiągnięcia przewagi • 9 zmiennych warunków • ruchy wojska • topografia • 9 rodzajów terenu • atak ogniem • zatrudnienie agentów specjalnych. Nie zawsze jednak nazwy rozdziałów ściśle odpowiadają za zawarte w nich treści. Dlatego też myśli dotyczące podstawowych zagadnień- takich jak znaczenie wojen w realizacji założonych celów strategicznych czy zasady ich prowadzenia- umieszczone zostały w innych rozdziałach traktatu. Sun Tzu kładł duży nacisk na odpowiednie przygotowanie do wojny i na stosowanie w niej opracowanych przez siebie zasad. Wymienia 5 czynników wpływających na prowadzenie wojny : • Czynnik moralny • Pogoda • Teren • Dowodzenie • Teoria