Włosy to przydatki skóry pochodzenia naskórkowego. Owłosienie ciała to potoczne określenie dojrzałych włosów na ciele człowieka, rozwijających się w okresie dojrzewania i po nim, w odróżnieniu od włosów na głowie i mało widocznych włosów meszkowych. Rozwój owłosienia zależy przede wszystkim od poziomu androgenów – hormonów płciowych występujących u mężczyzn, a także w małym stopniu u kobiet. Różnica poziomu androgenów jest przyczyną większego owłosienia u mężczyzn i mniejszego u kobiet, co jest jedną z cech dymorfizmu płciowego u ludzi. Owłosieniem są włosy na skórze człowieka pokrywające niemal całą jej powierzchnie, za wyjątkiem dłoni, podeszew, bocznych powierzchni i grzbietów ostatnich palców dłoni i stóp, wewnętrznej powierzchni napletka, żołędzi, łechtaczki oraz czerwieni warg. Włosy wyrastają z zagłębień skóry tworzących kanał, zwany mieszkiem włosowym. Do tego kanału uchodzą przewody gruczołów łojowych. Podstawowym składnikiem włosa jest keratyna, w pigmencie włosa znajduje się barwnik zwany melaniną, który nadaje kolor włosom, tłuszcze oraz związki mineralne. Wyróżnia się: • włosy długie – włosy głowy, dołów pachowych, wzgórka łonowego i narządów płciowych, brody wąsów u mężczyzn, • włosy szczotkowe – brwi i rzęsy, • meszek włosowy. Często spotykanym problemem jest nadmierne owłosienie. Jest to zaburzenie które powoduje że w miejscach gdzie powinien znajdować się meszek włosowy, pojawia się mocne i sztywne włosy, często o zmienionej pigmentacji. Przyczyną nadmiernego porostu włosa mogą być czynniki wrodzone, schorzenia endokrynologiczne, uboczne skutki zażywania niektórych leków. Rozróżnia się nadmierne owłosienie ogólne i miejscowe. Ogólne nadmierne owłosienie jest rzadką chorobą, miejscowe zaś jest często spotykaną chorobą. W zależności od przyczyny występowania schorzenia przeprowadza się leczenie przyczynowe w specjalistycznych gabinetach lekarskich, bądź doraźnie w gabinetach kosmetycznych. Usuwanie zbędnego owłosienia we współczesnym świecie jest niezbędne, podobnie jak codzienna toaleta czy makijaż. Każda kobieta powinna pamiętać i dbać o to, aby jej skóra była piękna i odpowiednio wydepilowana, dzięki depilacji czy epilacji. Depilacja – jest to ogólny termin określający wszelkie sposoby pozbawiania się zbędnego owłosienia ze skóry. Precyzyjnie nazwa ta określa zabiegi, które usuwają łodygę włosa a korzeń zostaje nie naruszony. Do tych tak zwanych metod nieinwazyjnych zaliczyć możemy golenie i depilację chemiczną. Epilacja – jest to metoda inwazyjna polegająca na usunięciu włosa wraz z cebulką lub niszczenia meszków włosowych przy użyciu prądu elektrycznego (elektroliza). Można to zrobić za pomocą lasera, wosku lub depilatora elektrycznego. Do depilacji i epilacji ciała stosuje się: • środki chemiczne, • woski ciepłe lub zimne, • depilatory mechaniczne, • metody z użyciem prądu elektrycznego, Depilatory chemiczne. Depilatory chemiczne (kremy depilujące), to grupa kosmetyków służąca do usuwania zbędnego owłosienia. Na rynku występują dwa rodzaje produktów: środki do epilacji (usuwają włos wraz z cebulką) i depilatory właściwe (usuwają jedynie łodygę włosa). Na dużych powierzchniach skóry najlepsze rezultaty uzyskuje się w wypadku użycia chemicznych depilatorów, działających na zasadzie rozpuszczania kreatyny włosa pod wpływem czynników redukujących lub hydrolitycznych. Do niszczenia włosów przez redukcję stosuje się siarczki nieorganiczne i merkaptany (siarczki organiczne). Współcześnie w praktyce używa się preparatów działających na zasadzie kombinacji obydwu sposobów, przypominających pod wieloma względami środki do trwałej ondulacji, lecz o silniejszym działaniu. Woski ciepłe i zimne. Woski ciepłe używane w kosmetyce to zazwyczaj woski azulenowe, pszczele oraz rozpuszczalne. Są skuteczną metodą usuwania zbędnego owłosienia. Woskowanie nie jest zabiegiem jednorazowym, trzeba je powtarzać. Po każdym zabiegu włosy odrastają coraz słabsze i jest ich mniej (są usuwane wraz z cebulką). Metodą tą można usunąć włosy z każdej części ciała. Duży wpływ na efekt depilacji ma temperatura wosku. Do zmycia pozostałości wosku nigdy nie wolno używać wody i mydła. Bezpośrednio po depilacji nie wolno też stosować dezodorantów. Zabieg wykonujemy mniej więcej co 6 tygodni. Wosk można nakładać szpatułką bezpośrednio z puszki z woskiem lub używać specjalnych wkładów do podgrzewacza z rolką. Wkład do podgrzewacza zbudowany jest z plastikowego pojemnika, wewnątrz którego znajduje się wosk. Pojemnik zamknięty jest za pomocą specjalnej rolki, która umożliwia równomierne nałożenie wosku na skórę. W zależności od przeznaczenia są dostępne wkłady o różnej pojemności i szerokości rolki, wkład z wąską rolką służy do depilacji niewielkich partii skóry jak np. wąsy, broda, wkład z szeroką rolką do większych powierzchni ciała. Do usuwania włosów za pomocą wosku stosuje się paski wykonane z flizeliny lub bawełny. Mają one odpowiednią długość i szerokość, szerokie i długie paski do depilacji dużych partii ciała np. łydki, uda, małe paski (paseczki wąskie) do depilacji wąsika. Można je wykorzystać powtórnie, a także dopasować do powierzchni ciała. Po wykonaniu zabiegu depilacji, w celu usunięcia wosku ze skóry stosuje się specjalne płyny na bazie olejku mineralnego i lanoliny lub oliwki. Ułatwiają one usuniecie pozostałości wosku na skórze. Technika wykonania zabiegu:

1. Ułożenie pacjentki w odpowiedniej pozycji.
2. Sprawdzenie czy nie ma przeciwwskazań do zabiegu.
3. Podgrzanie preparatu w woskownicy, do odpowiedniej temperatury i sprawdzenie temperatury wosku na wewnętrznej części nadgarstka
4. Odtłuszczenie skóry i posypanie jej talkiem.
5. Nałożenie wosku szpatułką (zmoczoną do połowy i otartą z wosku pod spodem) zgodnie z kierunkiem wzrostu włosów (szpatułka powinna być ustawiona pod kątem 60-90% w kierunku ciała pacjentki).
6. Nałożenie paska na wosk, potarcie go energicznie i zerwanie zdecydowanym ruchem w kierunku przeciwnym do wzrostu włosa.
7. Posmarowanie skóry śmietanką i wykonanie delikatnego masażu rekreacyjnego po zabiegu. Przed wykonaniem zabiegu usuwania zbędnego owłosienia należy przeprowadzić próbę uczuleniową jeśli na skórze nie pojawią się oznaki uczulenia wówczas można przystąpić do zabiegu. Włosy w miejscu przeznaczonym do zabiegu depilacji powinny mieć długość: • na kończynach - 6mm, • na linii bikini i pod pachami - 10mm, • na twarzy - 4mm. Woskowanie twarzy. Należy przed rozpoczęciem zabiegu dokładnie sprawdzić kierunek wzrostu włosa i temperaturę wosku. Przed zerwaniem paska należy dokładnie przytrzymać skórę, ponieważ na twarzy jest ona bardzo delikatna i wrażliwa. Czynności trzeba wykonywać szybko i sprawnie. Na twarzy nie wolno kłaść wosku dwukrotnie na to samo miejsce aby zapobiec podrażnieniu lub oparzeniu skóry. Woskowanie pach i linii bikini. Przed zabiegiem należy sprawdzić czy pachy i pachwiny nie są spocone. Zasada wykonywania jest taka sama jak w poprzednich zabiegach. Trzeba pamiętać o tym że jeśli włosy są za długie, należy je przyciąć. Konieczne jest silne naciągnięcie skóry, aby w miejscu wyrywanych włosów nie wystąpiło krwawienie, ponadto ułatwia wykonanie zabiegu i zmniejsza ból. Po zabiegu jeśli pacjentka odczuwa niewielki ból można zalecić zimny okład. Wydepilowaną skórę należy pokryć zasypką łagodzącą. Przyczyny nieprawidłowego wykonania zabiegu: • nabieranie na szpatułkę zbyt dużej ilości wosku, • nieodpowiednia temperatura wosku, • niewłaściwy sposób nałożenia wosku, • zrywanie paska prostopadle, a nie równolegle do skóry lub zbyt wolne zrywanie, • niedostateczne napięcie skóry, • zbyt krótkie lub zbyt długie włosy, • przeprowadzenie zabiegu bezpośrednio po kąpieli. Przeciwwskazania do zabiegu woskowania: • cukrzyca, • zapalenie żył, • żylaki, • stany zapalne i ropne skóry, • choroby skóry (łuszczyca) i zmiany skórne (obrzęki, blizny), • zaawansowana ciąża, • epilepsja, • ubytki naskórka i rany na skórze, • słaba krzepliwość krwi, • stany gorączkowe, • zbyt krótkie włosy, • stwierdzone uczulenie na wosk, • bezpośrednio po kąpieli, • bezpośrednio po ekspozycji na słońce lub UV, • w trakcie leczenia pochodnymi kwasu witaminy A i do 6 miesięcy po jego zakończeniu.

Usuwanie owłosienia metodą zimnego wosku. Zimny wosk działa pod wpływem temperatury ciała i jest rozpuszczalny w wodzie. Można go stosować do tych samych zabiegów co wosk na gorąco, gdyż uzyskuje się takie same efekty. Technika wykonywania zabiegu.

1. Tubkę z woskiem należy włożyć do ciepłej wody na ok. 5 min tak aby uzyskać konsystencję płynną.
2. Rozsmarowanie wosku szpatułką, zgodnie z kierunkiem wzrostu włosa.
3. Nałożenie specjalnego plastra na rozsmarowany wosk, dociśnięcie go i ściągnięcie w kierunku przeciwnym do ułożenia włosów.
4. Zmycie powierzchni skóry po zabiegu letnią wodą. Depilacja cukrowa. Jest równie skuteczna jak wosk, a przy tym mniej bolesna podczas zabiegu. Polega na nakładaniu specjalnej pasty z ziół, cukru, wody i soku z cytryny. Paski do depilacji zrywa się zgodnie z kierunkiem wzrostu włosa. Pasta cukrowa przylega tylko do włosów, a nie do skóry dlatego też zabieg ten jest mniej bolesny. Zalety depilacji cukrowej:

• mniejsze podrażnienie skóry po zabiegu,
• można wykonywać zabieg na skórze z naczynkami,
• pasta cukrowa ma temperaturę ciała,
• można kilkakrotnie nakładać pastę na tę samą partie skóry,
• usuwa włoski nawet 1-2 mm.
• można usunąć preparat za pomocą wody,
• daje długotrwały efekt. Depilatory mechaniczne. Depilatory te usuwają zbędne owłosienie przy cebulce, lecz mogą powodować wrastanie włosów a nawet niewielkie uszkodzenia. W miejscu gdzie wrasta włos powstaje ognisko zapalne aby je zlikwidować należy usunąć wrastający włos. Wszelkie rany i skaleczenia powstałe podczas używania depilatora mechanicznego umożliwiają wnikanie bakterii dlatego należy dokładnie czyścić depilator. Schorzenia w przypadku, których depilator mechaniczny może być używany wyłącznie po konsultacji z lekarzem: • egzemy, stany zapalne skóry, żylaki, • zmiany pigmentacyjne, pieprzyki, • zmniejszona odporność skóry, (np. w czasie ciąży), cukrzyca, choroba Raynauda, • hemofilia, awitaminoza. Golenie. Do golenia stosuje się miękkie mydła o konsystencji pasty oraz preparaty w piance. Preparaty te zmiękczają włos co ułatwia golenie i nie powoduje podrażnień. Po zakończeniu zabiegu usuwania włosów tą metodą, należy posmarować skórę kremem nawilżającym. Golenie nie jest dobrą metodą usuwania zbędnego owłosienia, ponieważ włosy odrastają twardsze, gęstsze i bardziej widoczne. Zabieg ten nie zapewnia długotrwałych efektów. Usuwanie owłosieni laserem. Laser stosowany do zabiegów depilacji działa powierzchownie, nie wpływa na funkcje całego organizmu. Wiązka promieni skierowana ku skórze przenika ok. 2 mm w głąb, co powoduje najpierw uszkodzenie mieszka potem jego stopniowy zanik, co w efekcie prowadzi do utraty włosa. Promieniowanie wydzielane przez laser pochłaniane jest przez melaninę mieszków włosowych i skóry. Odpowiednia długość wiązki światła niszczy ten barwnik, a przez to powoduje zanik komórek macierzystych mieszków włosowych i po włosach nie pozostaje nawet ślad. Na stałe usuwane są jednak tylko te włoski, które w momencie zabiegu znajdują się w fazie wzrostu – stanowi to ok 20-40% wszystkich, poddanych depilacji włosów. Dlatego też dla całkowitego usunięcia owłosienia potrzebne jest zastosowanie 4-5 zabiegów powtarzanych w odstępach 4-6 tygodni. Depilacja laserem może być mniej lub bardziej bolesna – przed zabiegiem warto się do tego psychicznie przygotować. Po zabiegu może wystąpić zaczerwienienie depilowanej skóry, rumień, niewielkie przebarwienie, które jednak powinno zaniknąć w ciągu kilkunastu godzin. Zabieg trwa krótko – maksymalnie 1,5 godziny na obie nogi i wymaga kliku powtórzeń. Przeciwwskazania do depilacji laserem: • włosy rude, siwe, blond, • przewlekłe choroby skóry, np. bielactwo, łuszczyca, • cukrzyca, • epilepsja, • wszczepiony defibrylator lub stymulator serca, • nadwrażliwość na światło, • nietypowe zaburzenia pigmentacji, • choroby nowotworowe, • choroby endokrynologiczne, • choroby serca, • skórne tendencje do powstawania przebarwień lub bliznowców, • ciąża (chyba, że po porodzie nadal istnieją inne przeciwwskazania), • opalenizna, • owłosienie usunięte depilatorem, woskiem, plastrami lub pęsetą, • picie herbatek ziołowych (szczególnie dziurawca i nagietka), • przyjmowanie leków antydepresyjnych, psychotropowych lub sterydów, • zażywanie witaminy A i jej pochodnych, • wykonane w przeszłości zabiegi chirurgiczne lub dermatologiczne, • przyjmowanie przez ostatnie sześć miesięcy Roaccutanu oraz stosowanie wszelkich terapii retnoidami, • dermabrazja laserowa wykonana w ciągu ostatnich trzech miesięcy na powierzchni wybranej do zabiegu, • peeling chemiczny bądź mechaniczny wykonany w ciągu dwóch tygodni od zabiegu, • stosowanie leków z retinolem i antybiotyków z grupy tetracyklin. Depilacja elektrolizą. Elektroliza usuwająca zbędne owłosienie polega na wprowadzeniu jednorazowej igiełki (mającej postać cieniutkiego drucika) do cebulki włosa i zniszczenie jej niewielkim prądem. Czasami potrze-bnych jest kilka zabiegów aby uzyskać trwały efekt depilacji. Ze względu na inwazyjność oraz możliwe skutki uboczne, zabieg elektrolizy powinien być wykonywany tylko przez fachowców. Istnieją trzy metody wykonywania elektrolizy. Galwanizacja – gdzie bezpośredni prąd jest przepuszczany przez cebulkę włosa. Wytwarzany jednocześnie wodorotlenek sodu pomaga zniszczyć korzeń włosa. Druga metoda to termoliza polega na wprowadzaniu prądu przez cebulkę i otaczającą ją tkankę i zniszczenie cebulki pod wpływem ciepła. Trzecia zaś polega na połączeniu dwóch poprzednio wymienionych metod: galwanizacji i termolizy. Metoda ta jest wysoce skuteczna dla osób z gęstym owłosieniem. Najlepiej ogolić włosy kilka dni przed poddaniem się temu zabiegowi. Zanim podejmiemy decyzje należy rozważyć potencjalne skutki uboczne zabiegu usuwania włosów elektrolizą. Podczas zabiegu czuć ból i dyskomfort i przez pewien czas po jego zakończeniu, spowodowany przez wysoką temperaturę używaną do zniszczenia tkanki włosa. Innym skutkiem ubocznym elektrolizy może być opuchlizna i zapalenie skóry, przebarwienia oraz blizny. Dlatego też powinno się nalegać na właściwą sterylizacje igły lub użycie jednorazówek. Bardzo ważne jest aby sprawdzić kompetencje osoby, która ma wykonywać zabieg i upewnić się, czy osoba ta zna najnowsze dostępne techniki wykonywania elektrolizy. Kolejnym ważnym punktem jest konsultacja z lekarzem przed przystąpieniem do zabiegu. Lekarz powinien ocenić nasz stan zdrowia i określić czy pozwala on przejść proces elektrolizy bez komplikacji. Przeciwwskazania do elektrolizy: • ciąża, • karmienie piersią, • opalenizna (1 miesiąc), • stosowanie kremu z retinolem (przestać używać na 1 miesiąc przed zabiegiem), • leki światło-uczulające (retinoidy, tetracykliny), • zioła (dziurawiec, nagietek, przestać używać na 2-3 tygodnie przed zabiegiem), • spożywanie alkoholu (24 godziny przed zabiegiem), • cukrzyca (trudności w gojeniu), • bielactwo, • łuszczyca, • padaczka, • peeling (przestać stosować na 1 tydzień przed zabiegiem) • zaburzenia krzepnięcia krwi, stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi, • skłonność do powstawania bliznowców (keloidów).