Polska w ONZ

Sprawa utrzymania pokoju i bezpieczeństwa jest priorytetem każdego państwa, ale również kluczowym problemem międzynarodowym. Świat bez wojny, bez konfliktów zbrojnych, to ideały do których dąży ludzkość. Zapewnienie pokoju ma fundamentalne znaczenie dla każdego człowieka. Nurtujące staje się pytanie: W jaki sposób ludzkość dba o ład na świecie? Nierozerwalnie związana z tym problemem jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Zanim jednak przedstawię genezę jej powstania wyjaśnię pojęcia. Samo słowo „organizacja” wywodzi się od średniowiecznego słowa organisation, co w tłumaczeniu z języka łacińskiego oznacza: grupę ludzi mających wspólny plan, program, zadania .

Sprawa utrzymania pokoju i bezpieczeństwa jest priorytetem każdego państwa, ale również kluczowym problemem międzynarodowym. Świat bez wojny, bez konfliktów zbrojnych, to ideały do których dąży ludzkość. Zapewnienie pokoju ma fundamentalne znaczenie dla każdego człowieka. Nurtujące staje się pytanie: W jaki sposób ludzkość dba o ład na świecie? Nierozerwalnie związana z tym problemem jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Zanim jednak przedstawię genezę jej powstania wyjaśnię pojęcia. Samo słowo „organizacja” wywodzi się od średniowiecznego słowa organisation, co w tłumaczeniu z języka łacińskiego oznacza: grupę ludzi mających wspólny plan, program, zadania .Według J. Menkesa: organizacje międzynarodowe działają w społeczności międzynarodowej, wewnątrz której obrót regulowany jest normami prawnymi . Tak, więc organizacja międzynarodowa to nic innego, jak pewna grupa ludzi mająca wspólny plan lub program, której przyświeca ten sam cel. Poprzez swoje działanie zrzesza państwa, osoby fizyczne do realizacji swoich celów. Jak wiadomo, na powstanie Organizacji Narodów Zjednoczonych składało się wiele czynników. Nie tylko historia zadecydowała w jakiej formie została ona uformowana. Człowiek, a ogólnie mówiąc, ludzie mieli wpływ, na to jak obecnie funkcjonuje. Na początku XX wieku została powołana poprzedniczka ONZ. W 1919 roku w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy ówczesnego prezydenta Woodrowa Wilsona utworzono Ligę Narodów. Duży wpływ na jej stworzenie miała I Wojna Światowa. Obawa przed powtórzeniem się tego typu wydarzeń zmotywowała ówczesny świat do powołania Ligi Narodów, która miała przeciwdziałać i zabezpieczyć zbiorowość ludzką przed ponownym powtórzeniem się tragicznych wydarzeń. Pomimo szybkiego powołania i działania na korzyść ludzkości, Liga okazała się być bardzo nieudolną inicjatywą. Istnienie tej organizacji nie zapobiegło wybuchowi II wojny światowej. Była to jednak pierwsza organizacja międzynarodowa, która miała zapewnić bezpieczeństwo. Na zgliszczach Ligii Narodów powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych (United Nations Organisation des Nations Unies). Trzy największe państwa z koalicji antyhitlerowskiej – Stany Zjednoczone, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) oraz Wielka Brytania – dążyły do stworzenia takiego aparatu, który kontrolowałby i znormalizowałby sytuację po zakończeniu II wojny światowej. Już 14 sierpnia 1941 roku podczas spotkania premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i prezydenta USA Franklina D. Roosvelta doszło do porozumienia. Jego owocem była Karta Atlantycka. Pół roku później, bo 1 stycznia 1942roku, 26 państw (w tym Polska) podpisało Deklarację Narodów Zjednoczonych, w której potwierdzono założenia Karty Atlantyckiej.
Zarówno Deklaracja Narodów Zjednoczonych jak i Karta Atlantycka miały stać się dokumentami, ukazującymi punkt wyjścia do negocjacji nad rolą i statutem nowej organizacji. Przedstawiciele rządów państw, które podpisały ową Deklarację jeszcze wielokrotnie się spotykali się. Dzięki czemu w dniach od 25 kwietnia – 26 czerwca 1945 roku w San Francisco odbyła się Konferencja Założycielska ONZ. Dnia 26 czerwca 1945 roku przyjęto Kartę Narodów Zjednoczonych jako statut dla nowo powstałej organizacji międzynarodowej. Podpisało ją 50 państw założycielskich. 51 była Polska, która z przyczyn politycznych nie uczestniczyła w konferencji, jednak pozostawiono miejsce na jej podpis. Karta weszła w życie dnia 24 października 1945 roku. Jej cele i zasady, zostały sformułowane jako uniwersalne podstawy ładu światowego. Oto podstawowe jej postulaty:

  • utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa poprzez stosowanie zbiorowych środków bezpieczeństwa w celu zapobiegania zagrożeniom pokoju, a także rozstrzyganie sporów lub sytuacji międzynarodowych , które mogą doprowadzić do jego zakłócenia;
  • rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami, które mają odbywać się na zasadzie poszanowania, równouprawnienia i samostanowienia narodów, traktując to jako istotny czynnik wzmocnienia powszechnego pokoju na świecie;
  • rozwiązywanie w drodze współpracy zagadnień międzynarodowych poprzez respektowanie praw człowieka i jego podstawowych wolności bez względu na różnicę płci, rasy, języka lub wyznania. Karta porusza również zagadnienia o charakterze społecznym, gospodarczym, humanitarnym i kulturalnym. Obecność i działalność Polski w Organizacji Narodów Zjednoczonych według Teresy Łoś - Nowak można podzielić na 5 etapów:
  • od 1945 do 1955 roku:
  • od 1956 do 1965 roku:
  • od 1966 do 1980 roku:
  • od 1989/1990 do czasów obecnych. Rzeczpospolita Polska działając w ONZ akceptuje główne cele i zasady jego funkcjonowania. Uczestniczy w pracach organów głównych tej organizacji takich jak: Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Rada Społeczno-Gospodarcza, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości i Sekretariat oraz w pracach organów pomocniczych.