WSKAZNIKI PŁYNNOŚCI Płynność finansowa to zdolność do terminowego regulowania zobowiązań, a jej utrzymanie jest głównym zadaniem operacyjnego zarządzania finansami w każdej firmie. Utrata płynności jest często początkiem drogi do bankructwa, bowiem przedsiębiorstwo, które nie jest w stanie wywiązywać się ze swoich zobowiązań, traci zaufanie zarówno kontrahentów, jak i instytucji finansujących.. W większości przypadków wskaźniki płynności obliczane są jedynie na podstawie danych zawartych w bilansie i w związku z tym mają charakter statyczny, czyli informują o poziomie płynności w danym momencie - konkretnie w dniu sporządzania bilansu. Najczęściej używane są tutaj:

Majątek obrotowy CR = —————————— Zobowiązania bieżące

Wskaźnik płynności bieżącej (current ratio =CR), zwany też wskaźnikiem płynności III stopnia - obliczamy go, dzieląc wartość wszystkich aktywów bieżących (obrotowych) przez wartość bieżących pasywów. W bilansie zgodnym z obecną ustawą o rachunkowości aktywa obrotowe są wydzielone jako odrębna pozycja (wcześniej do majątku obrotowego należało dodać czynne rozliczenia międzyokresowe). Pasywa bieżące to zobowiązania krótkoterminowe, czyli te, które przypadają do zapłacenia w analizowanym okresie, powiększone o krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe bierne.

Majątek obrotowy płynny QR= ————————————– Zobowiązania bieżące

Wskaźnik płynności podwyższonej (quick ratio = QR), określany też mianem wskaźnika płynności szybkiej lub II stopnia. Obliczamy go podobnie jak wskaźnik płynności bieżącej, z tym że wartość aktywów bieżących korygujemy o zapasy i o czynne rozliczenia międzyokresowe.

      Gotówka

CTCLR = ————————— Zobowiązania bieżące

Wskaźnik natychmiastowej płynności (cash to current liabilities ratio = CTCLR) (wskaźnik środków pieniężnych, wskaźnik płynności I stopnia). Przy jego obliczaniu uwzględniamy tylko aktywa o najwyższym stopniu płynności: papiery wartościowe do obrotu i środki pieniężne.

Wskaźniki płynności Nadleśnictwa XYZ w latach 2003 – 2005 Wskaźniki płynności 2003 2004 2005 Wskaźnik bieżącej płynności 5,1 2,6 2,0 Wskaźnik szybkiej płynności 4,9 2,4 1,8 Wskaźnik natychmiastowej płynności 1,9 1,1 0,6

Z danych przedstawionych powyżej wynika, że wskaźnik bieżącej płynności kształtował się na poziomie5,1 i spadł do poziomu 2,0 w 2005 roku. Wskaźnik ten informuje ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania bieżące. Dobra sytuacja w zakresie płynności finansowej występuje wówczas, gdy aktywa obrotowe są od 1,5 do 2 razy większe od zobowiązań bieżących. W analizowanym przedsiębiorstwie wskaźnik ten był początkowo bardzo wysoki, co wskazuje na nieprawidłowości w działalności i gospodarce finansowej firmy, które posiada wysokie stany nie zainwestowanych środków pieniężnych, a następnie spadł i osiągnął poziom 2,0, co oznacza, że przedsiębiorstwo uzyskało wielkość uznaną za poprawną i nie ma problemów finansowych związanych z terminową obsługą zobowiązań bieżących. Wskaźnik szybkiej płynności informuje o stopniu pokrycia zobowiązań bieżących aktywami o dużej płynności i określonej zdolności przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań bieżących bez konieczności zmiany zapasów w środki pieniężne. Obliczony wskaźnik kształtował się na poziomie od 4,9 do 1,8, co dowodzi, że przedsiębiorstwo nie powinno mieć kłopotów z terminową spłatą zobowiązań bieżących i nie wskazuje na trudną sytuację płatniczą firmy. Wskaźnik natychmiastowej płynności, który jest relacją środków pieniężnych do zobowiązań bieżących, w analizowanym przykładzie wykazuje tendencję spadkową. Z obliczeń wynika, że w 2005 roku poziom wypłacalności środków pieniężnych umożliwia pokrycie 60% całości zobowiązań bieżących, co wskazuje na sprawność płatniczą firmy.

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA Kolejną grupą wskaźników charakteryzujących sytuację finansową firmy są wskaźniki zadłużenia. Informują one o strukturze finansowania majątku firmy oraz jej zdolności do obsługi zadłużenia. Z tego też powodu są one szczególnie istotne z punktu widzenia aktualnych i potencjalnych kredytodawców. Najważniejszymi wskaźnikami z tej grupy są:

Kapitał obcy DR = —————————- Kapitał całkowity

Kapitał obcy DER = —————————— Kapitał własny

Wymienione wyżej wskaźniki pokazują, w jakim stopniu przedsiębiorstwo finansuje posiadany majątek pożyczonym kapitałem oraz jaka jest relacja pomiędzy kapitałami własnymi a obcymi. Można się często spotkać z opinią, że wartość wskaźników zadłużenia powinna być jak najmniejsza Wartość tego wskaźnika musi przekraczać jeden, wartość mniejsza świadczy o braku zdolności do terminowej obsługi zadłużenia. Przy dokonywaniu analizy przedsiębiorstwa jedną z najistotniejszych informacji jest określenie zadłużenia przedsiębiorstwa które kształtowało się następująco:

Wskaźniki zadłużenia (wspomagania) finansowego Nadleśnictwa XYZ w latach 2003 – 2005 Wskaźniki 2003 2004 2005 Wskaźnik ogólnego zadłużenia (DR) 0,1 0,1 0,1 Wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów własnych (DER) 0,1 0,2 0,2

Wskaźnik ogólnego zadłużenia, który przedstawia strukturę finansowania aktywów przedsiębiorstwa, w latach 2003-2005 nie uległ zmianie i kształtował się na poziomie 10%, co wskazuje na udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku firmy. Zbyt niski poziom tego wskaźnika świadczy o niewykorzystaniu zewnętrznych źródeł finansowania i do zwiększenia korzyści finansowych.
Natomiast wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów własnych określa podstawową zależność strukturalną kapitałów przedsiębiorstwa, czyli możliwość ewentualnego pokrycia zobowiązań własnymi zasobami majątkowymi, wykazuje tendencję wzrostową i osiągnął poziom 0,2. Oznacza to, że zaangażowanie strukturalne kapitałów własnych w działalność przedsiębiorstwa jest wysokie, co należy oceniać pozytywnie.
Z analizy wskaźnikowej pozytywnie należy ocenić płynność finansową przedsiębiorstwa, ponieważ wyliczone wskaźniki mieszczą się w wyznaczonych przedziałach wielkości i określają zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań bieżących 

z zachowaniem terminów płatności. Przedsiębiorstwo ma opinię solidnego partnera handlowego. Dane dotyczące wskaźników wspomagania finansowego wskazują, że przedsiębiorstwo dąży do stworzenia takiej struktury kapitałów, która zapewni racjonalne ich zaangażowanie i efektywne wykorzystanie. Analiza sytuacji finansowej Nadleśnictwa XYZ w latach 2003 – 2005 pozwala stwierdzić, że przedsiębiorstwo dobrze dysponowało środkami, posiada mocne podstawy finansowe, tzn. dużą niezależność finansową i kondycja jego jest zadawalająca.