Postanowienia Konstytucji wskazują na inne jeszcze, poza funkcja wykonawczą działania Prezydenta RP. Jest on najwyższym przedstawicielem państwa i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Swoje zadania wykonuje w zakresie i na zasadach określonych w konstytucji i ustawach ( atr. 126 konstytucji). Zadania wykonywane w ramach funkcji zapewniania bezpieczeństwa państwa określone zostały w art. 4a ustawy z 21 lipca 1967 r o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z nim Prezydent :

• zatwierdza na wniosek Prezesa Rady Ministrów strategie bezpieczeństwa narodowego i plany krajowych ćwiczeń systemu obronnego i kieruje ich przebiegiem:
• wydaje na wniosek Prezesa rady Ministrów, w drodze postanowienia, Polityczną- Strategiczną Dyrektywę Obronną Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne dokumenty wykonawcze do strategii bezpieczeństwa narodowego,
• postanawia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, o wprowadzeniu albo zmianie określonego stanu gotowości obronnej państwa.

Ponadto może zwracać się do wszystkich organów władzy publicznej, administracji rządowej i samorządowej, przedsiębiorców, kierowników innych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych o informacje mające znaczenie dla bezpieczeństwa i obronności państwa.

Realizując funkcje związaną z bezpieczeństwem państwa może, na wniosek Rady Ministrów, wprowadzić Stan Wojenny na części lub na całym terytorium państwa – w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji ( art. 229 Konstytucji) lub Stan Wyjątkowy – w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku konstytucyjnego ( atr,.230 konstytucji). Oba Stany Nadzwyczajne wprowadzone mogą być tylko na wniosek Rady Ministrów, a rozporządzenia o ich wprowadzeniu Prezydent przedstawia Sejmowi w ciagu 48 h od ich podpisania. Rozporządzenie prezydenta o wprowadzeniu Stanu nadzwyczajnego może zostać uchylone przez Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP. Zwierzchnictwo to w czasie pokoju sprawuje za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

Istotnym uprawnieniem w zakresie bezpieczeństwa państwa jest możliwość wydawania w czasie stanu wojennego, gdy Sejm nie może się zebrać, na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą ustawy. Podkreślić należy, że tylko Prezydent został wyposażony w takie kompetencje, co potwierdza kluczowa jego rolę w systemie bezpieczeństwa narodowego.

Prezydentowi służą środki prawne w celu zapewniania bezpieczeństwa państwa, ale także w celu zapewniania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zagrożenie tego stanu może Stanowic przyczynę wprowadzenia stanu wyjątkowego. Zgodnie z ustawa o Policji art. 18 w razie zagrozenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego…. Jeżeli użycie uzbrojonych oddziałów i pododdziałów policji okaże się niewystarczające, do pomocy im mogą być użyte oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych RP, na podstawie postanowienia Prezydenta RP wydanego na wniosek Prezesa rady Ministrów.

Organem doradczym Prezydenta RP w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego powoływana przez Prezydenta RP ( art. 135 konstytucji)