NIEORGANICZNE ZANIECZYSZCZENIA ATMOSFERY I ICH WPŁYW NA ŚRODOWISKO

Powietrze atmosferyczne jest bezbarwną i bezwonną mieszaniną gazów. Składa się z azotu (78%), tlenu (21%), gazów szlachetnych, dwutlenku węgla (0,03%) oraz pary wodnej i zanieczyszczeń pochodzenia organicznego i mineralnego. Wśród zanieczyszczeń powietrza wyróżnia się: • Zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego, powstałe na skutek wybuchów wulkanów, pożarów lasów, burz piaskowych, huraganów, procesów rozkładu materii organicznej, • Zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego związane z działalnością człowieka. Nieorganicznymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są: • Energetyka (SO2, CO2, CO, NOx, pyły i WWA),

Powietrze atmosferyczne jest bezbarwną i bezwonną mieszaniną gazów. Składa się z azotu (78%), tlenu (21%), gazów szlachetnych, dwutlenku węgla (0,03%) oraz pary wodnej i zanieczyszczeń pochodzenia organicznego i mineralnego.

Wśród zanieczyszczeń powietrza wyróżnia się:

• Zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego, powstałe na skutek wybuchów wulkanów, pożarów lasów, burz piaskowych, huraganów, procesów rozkładu materii organicznej, • Zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego związane z działalnością człowieka.

Nieorganicznymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są:

• Energetyka (SO2, CO2, CO, NOx, pyły i WWA),
• Przemysł, • Komunikacja (NOx, CO, CO2, CxHy, Pb i pyły), • Rolnictwo (NH3, N2O, CH4, odory), • Gospodarka (odory, NLZO, pyły).

Najpoważniejszymi skutkami zanieczyszczeń środowiska są:

• Efekt cieplarniany, • Dziura ozonowa, • Kwaśne deszcze, • Smog, • Ozon, • Hałas, • Odory (niepożądane zapachy).

EFEKT CIEPLARNIANY zwany również szklarniowym, jest zjawiskiem ocieplenia się klimatu Ziemi, polegającym na zatrzymywaniu pewnej ilości ciepła emitowanego do atmosfery. Spowodowane jest to wzrostem zawartości gazów: głównie dwutlenku węgla (CO2), freonów, metanu (CH4) i podtlenku azotu (N2O). Na powstawanie efektu cieplarnianego mają również wpływ inne gazy powstające podczas spalania, np. tlenek węgla (CO), pozostałe tlenki azotu (NO, NO2) i węglowodory. Wzrost zawartości CO2 i innych gazów może zatem podnieść temperaturę Ziemi do niebezpiecznego poziomu, co może się przyczynić do zmian klimatu. Konsekwencją efektu cieplarnianego jest podniesienie poziomu mórz i zalanie bardzo zaludnionych terenów. Wzrośnie także częstsze i gwałtowniejsze występowanie takich zjawisk, jak huragany czy powodzie. Wyższe temperatury mogą poprawić warunki dla rolnictwa, ale spowodują wysuszenie obecnie żyznych terenów. Aby zapobiec rozszerzaniu się efektu cieplarnianego należy zmniejszyć spalanie węgla, gazu i ropy. Należy poprawić również efektywność samych elektrowni. Pojazdy silnikowe są odpowiedzialne za dużą część emitowanego dwutlenku węgla. Poza możliwością ograniczenia emisji gazów, można także zmierzać do usunięcia CO2 z atmosfery. Należy wtedy zahamować wyrąb i wypalanie lasów oraz sadzenie co najmniej takiej samej ilości drzew która uległa zniszczeniu. Drzewostan ma bardzo duży wpływ na regulację ilości CO2 w atmosferze.

DZIURA OZONOWA jest zjawiskiem polegającym na zmniejszaniu się ilości ozonu w ozonosferze. Jest zjawiskiem niebezpiecznym, ponieważ ozon jest odpowiedzialny za pochłanianie promieniowania ultrafioletowego docierającego do Ziemi ze Słońca. Promieniowanie UV jest szkodliwe dla organizmów żywych. Dziura ozonowa tworzy się poprzez niszczenie ozonu w atmosferze przez freony. Są związkami chemicznymi, które w wyniku promieniowania UV ulegają rozkładowi na węgiel, fluor i chlor. Podstawowym skutkiem oddziaływania dziury ozonowej na Ziemię jest globalne ocieplenie czyli znaczna zmiana warunków klimatycznych w różnych częściach Ziemi. Promieniowanie UV przedostaje się do wody, powodując tym samym niszczenie życia organizmów wchodzących w skład planktonu, czego skutkiem jest brak pożywienia dla zwierząt i ryb którym grozi wyginięcie. Rośliny także są narażone na promieniowanie UV, które uszkadzają chlorofil roślinny, co prowadzi do wyginięcia roślin. Człowiek jest także narażony na promieniowanie ultrafioletowe, którego skutkiem są choroby skóry (czerniak), szybsze starzenie się, poważne choroby oczu (zaćma) oraz obniżenie poziomu odporności człowieka. Najważniejszym skutkiem może być całkowite wyniszczenie warstwy ozonu, co prowadzi do biologicznej śmierci planety. Aby zapobiegać skutkom dziury ozonowej należy ograniczać kupowanie dezodorantów i odświeżaczy powietrza z freonem a zamiast tego kupować kosmetyki ze specjalnymi aplikatorami. Należy także zadbać o zużyte lodówki które mogą wydzielać freon, a taki sprzęt należy oddać do utylizacji. A także władze powinny zmniejszać emitowane toksyny i zanieczyszczenia z fabryk i elektrowni.

KWAŚNE DESZCZE są deszczem zawierającym zaabsorbowane w kroplach wody tlenek siarki (SO2), tlenki azotu oraz ich produkty reakcji w atmosferze – słabe roztwory kwasu siarkowego (IV), znacznie groźniejszego kwasu siarkowego (VI) i kwasu azotowego (V). Źródłem tych zanieczyszczeń są procesy naturalne (np. wybuchy wulkanów) i procesy będące wynikiem działalności człowieka (np. spaliny z elektrowni i elektrociepłowni). Tlenki siarki czy azotu wprowadzone do atmosfery pod wpływem pary wodnej zawartej w powietrzu tworzą kwasy, które opadają na ziemię razem z deszczem tzw. kwaśne opady. Kiedy pH opadów spada poniżej 5,6 to mamy do czynienia z kwaśnym deszczem. Zanieczyszczone opady dostają się do gleb powodując uaktywnienie się glinu i wypłukiwanie składników odżywczych. Skutkiem tego jest obumieranie drzew które są uszkadzane przez kwaśne deszcze.

Kwaśne deszcze mają wpływ na wszystkie elementy środowiska przyrodniczego. SO2 może spowodować bezpośrednie zniszczenie roślin w pobliżu dużych źródeł emisji. Zakwaszone gleby powodują uwolnienie metali mogą być szkodliwe dla mikroorganizmów, zwierząt, a także dla człowieka. Na zakwaszenie najbardziej wrażliwe są ryby, mchy i porosty. Kwaśne deszcze są przyczyną licznych chorób układu oddechowego. Przyśpieszają korozję różnego rodzaju konstrukcji metalowych oraz zabytków. Zapobieganie występowaniu kwaśnych deszczy polega na budowaniu instalacji wyłapujących tlenki siarki i azotu ze spalin oraz rezygnacji z paliw o znacznym stopniu zasiarczenia.

SMOG jest zanieczyszczeniem powietrza zawierającym duże stężenie pyłów i toksycznych gazów. Powstaje przez skumulowanie się znacznej ilości zanieczyszczeń na niewielkim obszarze. Występuje w warunkach bezwietrznych. Jest groźnym zjawiskiem. Występują dwa typy smogów: siarkawy i fotochemiczny. Smog londyński (siarkawy) w skład którego wchodzą tlenki siarki(IV), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz trudno opadające pyły. Smog tego typu powoduje duszności, łzawienie, zaburzenie pracy układu krążenia i podrażnienie skóry. Smog typu Los Angeles (fotochemiczny) w skład którego wchodzą tlenki węgla, tlenki azotu i węglowodory aromatyczne. Do wytworzenia się smogu tego typu koniczne jest silne nasłonecznienie powietrza. Przyczyną występowania smogu jest nadmierne spalanie benzyny, niezakładanie filtrów na kominy i spalanie dużej ilości węgla. Skutkiem smogu jest nieczyste powietrze, choroby układy oddechowego, korozja a czasami podrażnienie skóry. Smogowi można zapobiec poprzez stosowanie filtrów na kominy, ograniczyć ilość palenisk oraz ekonomiczniejsza jazda samochodem.

Podsumowując, każdy człowiek powinien ograniczyć emisję tlenku węgla(IV)       i innych szkodliwych substancji stosując odnawialne źródła energii tj. (energia słoneczna, wodna, wiatrowa, geotermalna, biopaliwo i biogaz). Powinno się także ograniczać ruch samochodowy. Należy także powiększać tereny zielone w miastach i prowadzić ochronę zieleni, ponieważ jest pierwszym z najważniejszych przedsięwzięć do poprawy ekosystemu przyrodniczego.