Czym jest mit? Mity (z gr. mythos - słowo, mowa, opowieść) stanowiące część religii, zwłaszcza społeczeństw archaicznych, są narracyjnymi opowieściami, wyrażającymi i organizującymi wierzenia danej społeczności. Mity przekazywane początkowo ustnie, uzyskały z czasem kształt literacki, nigdy jednak stały, ale podlegający częstym transformacjom. Mity wyjaśniały niezrozumiałe zjawiska, wyrażały wspólne dla danej grupy odczucia, emocje i doświadczenia, przybliżały to, co było nieznane, objaśniały genezę obrzędów religijnych. Bohaterami mitów byli zazwyczaj bogowie lub istoty ludzkie wyposażone w ponadnaturalne właściwości - herosi. Z czasem religijne funkcje mitów zanikały, stawały się one źródłem literackich i fantastyczno-baśniowych motywów, podlegały przeobrażeniom i interpretacjom.

Podział mitów Pod względem tematycznym mity można podzielić na cztery grupy:

• teogoniczne (gr. theos - bóg) objaśniające pochodzenie i naturę bogów, określające ich atrybuty, funkcje, usposobienie,

• kosmogoniczne (gr. kosmos - świat) - wyjaśniające przyczyny powstania świata i proces jego tworzenia,

• antropogeniczne (gr. anthropos - człowiek) mówiące o powstaniu człowieka,

• genealogiczne (gr. genealogia - rodowód) opowiadające o dziejach poszczególnych rodów i historii ich członków.

Funkcje mitów Mity pełniły znaczącą rolę w życiu religijno-społecznym ludów pierwotnych. Nie tylko organizowały wierzenia i wyjaśniały niewytłumaczalne zjawiska, ale także sprzyjały tworzeniu specyficznej więzi społecznej, międzyludzkiej. Określały obowiązujące zasady moralne, pełniły funkcje dydaktyczne, wyjaśniały rolę i znaczenie poszczególnych elementów świata otaczającego człowieka.

Wśród najważniejszych funkcji mitów wyróżnić należy:

• poznawcze - poprzez mity próbowano określić charakter oraz przyczyny zjawisk przyrodniczych i atmosferycznych, objaśniać genezę gatunków roślinnych i zwierzęcych, tłumaczyć budowę wszechświata;

• światopoglądowe - mity, będąc częścią wierzeń religijnych, kształtowały poglądy ludzi na istotę i charakter otaczającego ich świata. Wyjaśniały przyczyny powstania człowieka, Ziemi, określały relacje między bogami a ludźmi;

• sakralne - mity wyjaśniały genezę obrzędów religijnych, ich strukturę, określały funkcję bogów w życiu człowieka i związane z wierzeniami formy kultu.