Antygona - geneza utworu i gatunek

GENEZA: Tragedia jest głosem w dyskusji, jaka toczyła się w Atenach w kręgu sofistów, w czasach Sofoklesa. Dotyczyła ona prawa boskiego i władzy. Próbowano rozstrzygnąć uniwersalny i ponadczasowy problem, które prawo jest ważniejsze: zwyczajowe, boskie czy ustawowe. W związku z tym stawiano pytania, czy władca może ustanowić akt prawny wbrew prawu religijnemu i czy wolno dopuścić do sytuacji, gdy religia ogranicza kompetencje władcy. GATUNEK: tragedia antyczna Zasady rządzące tragedią antyczną

GENEZA: Tragedia jest głosem w dyskusji, jaka toczyła się w Atenach w kręgu sofistów, w czasach Sofoklesa. Dotyczyła ona prawa boskiego i władzy. Próbowano rozstrzygnąć uniwersalny i ponadczasowy problem, które prawo jest ważniejsze: zwyczajowe, boskie czy ustawowe. W związku z tym stawiano pytania, czy władca może ustanowić akt prawny wbrew prawu religijnemu i czy wolno dopuścić do sytuacji, gdy religia ogranicza kompetencje władcy.

GATUNEK: tragedia antyczna

Zasady rządzące tragedią antyczną

zasada trzech jedności - miejsca, czasu i akcji: miejsca - akcja rozgrywa się w jednym miejscu, czasu - akcja mogła trwać jedną dobę, akcji - ograniczała się do jednego wątku; zasada nieprzedstawiania krwawych scen, zazwyczaj informuje o nich posłaniec; zasada niezmienności charakteru postaci bohaterowie nie przechodzą przemian, są statyczni pod względem charakteru, np. dobrzy lub źli; wiązało się to z rodzajem maski, jaką aktor przywdziewał na początku sztuki i zdejmował dopiero po jej zakończeniu;

zasada odpowiedniego stylu, czyli decorum w tragedii mogły występować postacie bohaterów wysoko urodzonych, szlachetnych, stąd styl podniosły, wysoki zarezerwowany dla tego gatunku; w komedii pojawiali się bohaterowie wywodzący się z ludu, dlatego obowiązywał w niej styl żartobliwy, niski.

Budowa tragedii antycznej

prologos - pierwsza pieśń chóru po wejściu na scenę, zawierała informację, jak doszło do tragedii; epeisodia - dialogi i monologi aktorów, tworzyły akcję (tu jest ich 5); stasima - pieśni chóru rozdzielające poszczególne epeisodia, były komentarzem do akcji (w Antygonie jest ich 5); kommos (nie zawsze obecny) - mógł występować zamiast stasimonu (jednego) i miał formę dialogu między chórem lub przewodnikiem chóru (koryfeuszem) a głównym aktorem; eksodos - ostatnia, podsumowująca pieśń chóru. Uwaga: w późniejszej literaturze takie podsumowanie, zakończenie otrzymało nazwę epilog.