1. Wstęp

• autorem jest Johann Wolfgang von Goethe. -powieść epistolarna, składająca się z szeregu listów głównego bohatera do przyjaciela. -Opisuje dzieje nieszczęśliwej miłości Wertera do Lotty. -rozpowszechniona w XVIII wieku. -czasy romantyzmu. Teza: W ,, Cierpieniach młodego Wertera” Johanna Wolfganga von Goethe widać spór światopoglądowy pomiędzy Werterem a Albertem.

2. Rozwinięcie -przedstawiona scena ma miejsce po tym, jak główny bohater domyśla się o odwzajemnionych uczuciach Lotty i jego decyzji wyjazdu. Albert -jest bardzo życzliwym, prostym człowiekiem, który zdecydowanie sprzeciwia się samobójstwom. Świadczy o tym jego emocjonalna reakcja na przyłożenie lufy pistoletu do skroni przez Wertera. Sam odciąga on broń od jego głowy.
   -nie może zrozumieć, że człowiek może dopuścić się tego czynu, uważa to za bark rozwagi.

• myśli na ten temat napawają go wstrętem
• samobójstwo uważa za niemoralne, bez względu na przyczyny.
• jest to nieprawność, którą trzeba tępić
• twierdzi, że to oznaka słabości człowieka. Jego zdaniem łatwiej jest umrzeć, niż z godnością i pokorą pokonywać udręki dnia codziennego
• Jest on więc zdecydowanym przeciwnikiem samobójstwa Werter
• Werter zaś sądzi, że ma on podstawy w umyśle człowieka, i nie należy osądzać ludzi, którzy się tego dopuścili
• twierdzi, że ludzie kierowani namiętnościami, gniewem i silnymi uczuciami mogą dopuścić się takich czynów. Trzeba poznać targające człowiekiem uczucia, żeby obiektywnie oceniać jego postępowanie.
• jest zdania, że pijakami i szaleńcami nazywa się ludzi, którzy chcą zrobić coś wielkiego i dobrego, lecz niezrozumiałego dla innych. Ludzie osądzają czy coś jest dobre czy złe, nie poznawszy wszystkich uczuć tkwiących w sercu człowieka.
• mówi, że samobójstwo nie wynika z tego, czy ktoś jest ,,słaby” bądź ,,silny”, tylko czy jest w stanie unieść swoje cierpienia i troski, bez względu na to czy mają podłoże fizyczne albo moralne.
• sądzi, że nazwanie samobójcy tchórzem jest nieodpowiednie -porównuje samobójstwo do śmiertelnej choroby
• utrzymuje, że by osądzać człowieka trzeba poznać jego myśli, wrażenia i warunki w jakich żyje -sądzi, że namiętność pozbawia człowieka spokoju i logicznego rozumowania, co może prowadzić do tragedii.
• daremne jest przekonywanie człowieka nieszczęśliwego i próby udzielania mu pomocy -przywołuje przykład dziewczyny, która nie mogą znieść porzucenia i samotności, zabija się -uważa, że takie historie dotykają wielu ludzi
• mówi, że człowiek traci rozsądek w obliczu namiętności
• Werter widocznie popiera samobójstwo

Widać wiec, że bohaterowie zajmują zupełnie odmienne stanowiska na temat samobójstwa. Przywoływane przez Wertera przykłady i argumenty są uważane przez Alberta za nielogiczne i absurdalne. Uważa, że przyjaciel przesadza w tej kwestii i nie może pojąć jego toku rozumowania. Główny bohater twierdzi natomiast, że to jego rozmówca nic nie rozumie. Dyskusje kończą nie uzyskując porozumienia w omawianej kwestii. 3. Charakterystyka postawy Wertera -Werter jest uczuciowym człowiekiem. Można to zauważyć na pierwszy rzut oka, gdy w rozmowie z Albertem przywołuje historie miłosnych niepowodzeń i namiętności.

• Jest bardzo wrażliwy i szybko się zakochuje. Widać to na przykładzie jego miłości do Lotty, która okazuje się być jego bliźniacza duszą, boską kochanką. Główny bohater początkowo nie może uwierzyć w swe szczęście. Jest to typowa miłość romantyczna- silna i odurzająca. -przełom w uczuciach następuje wraz z przybyciem Alberta-narzeczonego Lotty, z którym po lepszym poznaniu zaprzyjaźnia się. Wtedy główny bohater poznaje piekło romantycznej miłości. Cierpi tak bardzo, że postanawia wyjechać. Wspomnienia i rozpacz uświadamiają mu jednak, że nie umie żyć bez ukochanej i wraca. Zaczyna postrzegać miłość jako cierpienie.
• Werter buntuje się przeciwko podejmowaniu pochopnych wyroków oraz wystawianiu jednoznacznych ocen moralnych. Próbuje dopatrywać się we wszystkich czynach przyczyn i okoliczności. Postuluje, by docenić uczucia ludzkie i podążać za głosem sumienia. Irytuje go również twarde trzymanie się zasad. Wbrew powszechnego poglądu społeczeństwa reprezentowanego również przez Alberta uznaje namiętność i uczuciowość za wartości. Jego cechy: wielka uczuciowość, postrzeganie miłości jako męczarni, odmienny stosunek do norm obyczajowych i moralnych prowadzą głównego bohatera do samobójstwa.

4. Zakończenie -Na podstawie przytoczonych argumentów z fragmentu ,, Cierpieniach młodego Wertera” widać spór światopoglądowy pomiędzy Werterem a Albertem.

• Różnili się poglądami na temat samobójstwa, moralności człowieka i stosunek do norm obyczajowych.
• Albert to racjonalista, Werter to marzyciel. Dwie skrajnie ścierające się postawy światopoglądowe. Mężczyźni, którzy kochali jedną kobietę, tak bardzo różnili się od siebie podejściem do życia, wyznawanymi zasadami, że nie potrafili nawzajem się zrozumieć. Albert kierował się głównie rozumem i poczuciem obowiązku, a dla Wertera najważniejsza była sfera emocjonalna i uczucia.