Najważniejsze pojęcia związane z antykiem
[b] Anakreontyk [/b]- pogodny wiersz o tematyce miłosnej albo biesiadnej, opiewający radość życia, nawiązujący do stylu liryka [b]Poezja tyrtejska [/b]to rodzaj poezji patriotycznej, nawołującej do walki w obronie niepodległości, budzącej pragnienie obrony ojczyzny i nienawiść do wroga. Jej nazwa wywodzi się od imienia greckiego poety Tyrtajosa (Tyrteusza). Tyrteusz stał się symbolem poety- bojownika. Utwory Tyrtajosa określają zachowanie wojowników na polu walki oraz zachęcają do obrony ojczyzny, nawet jeśli trzeba przypłacić tą walkę własnym życiem.
- [b] Anakreontyk [/b]- pogodny wiersz o tematyce miłosnej albo biesiadnej, opiewający radość życia, nawiązujący do stylu liryka
- [b]Poezja tyrtejska [/b]to rodzaj poezji patriotycznej, nawołującej do walki w obronie niepodległości, budzącej pragnienie obrony ojczyzny i nienawiść do wroga. Jej nazwa wywodzi się od imienia greckiego poety Tyrtajosa (Tyrteusza). Tyrteusz stał się symbolem poety- bojownika. Utwory Tyrtajosa określają zachowanie wojowników na polu walki oraz zachęcają do obrony ojczyzny, nawet jeśli trzeba przypłacić tą walkę własnym życiem.
- [b]Złoty środek [/b]- Jest to sposób na życie utworzony poprzez połączenie filozofii epikurejskiej ze stoicyzmem. Jako pierwszy opisał go Horacy. Główną zasadą jest panowanie nad emocjami. W razie jakiegoś nieszczęścia, nie należy popadać w skrajną rozpacz lecz przyjąć niepowodzenie jako coś naturalnego. Z drugiej strony w przypadku szczęścia nie należy popadać w euforię, zachwyt itp. Horacy nie zgadzał się z wpływem stanu posiadania na stan ducha.
- [b]Patos [/b]nastrój wzniosłości, właściwy rzeczom wielkim, mającym historyczne znaczenie; ton, styl podniosły, poważny; sztuczność, górnolotność, napuszoność (w mowie, piśmie).
- [b]Etos[/b] - przewodnie wierzenia, mierniki, kryteria, ideały charakteryzujące jakąś grupę, społeczność, naród, ideologię; zespół wartości będący podstawą głównych form, wzorców zachowania się lub myśli jakiejś kultury, podstawowy światopogląd, usposobienie, postawa moralna, system wartości jednostki
- [b]Archetyp [/b]- pierwowzór, prawzór, prototyp, pradawne, niezmienne wyobrażenie pozostające w zbiorowości ludzkiej.
- [b]Topos[/b] - powtarzający się motyw, który często występuje w obrębie literatury i sztuki danej kultury, cywilizacji. Wskazuje na jedność kulturową danego kontynentu, czy na istnienie pierwotnych wzorców myślenia człowieka.
- [b]Sacrum[/b] - dziedzina spraw religijnych, sakralnych
- [b]Profanum[/b] - świeckość, dziedzina spraw świeckich
- [b]Konflikt tragiczny [/b]- polega na zderzeniu dwóch racji, które zawsze są równorzędne. Kończy się obustronną porażką, oraz na walce człowieka z losem, skazanej na porażkę
- [b]Ironia tragiczna [/b]to nieprzezwyciężona sprzeczność naznaczająca los bohatera tragedii, którego czyny wbrew jego woli i wiedzy prowadzą nieuchronnie do zagłady. Ironia tragiczna nazywana jest często ironią losu, ironią obiektywną lub dramatyczną. Jej istotą jest sprzeczność pomiędzy znaczeniem użytych słów a intencją zawartą w kontekście.
- [b]Katharsis[/b] - oczyszczenie, rozładowanie uczuć, wzruszeń (jak np. litość i strach) pod wpływem sztuki
- [b]Fatum [/b]- los, przeznaczenie, konieczność, fatalność. Personifikacja nieuchronnego losu, nieodwołalna wola bogów, na którą nikt nie ma wpływu.
- [b]Antropocentryzm[/b] - pogląd, wg którego człowiek jest ośrodkiem i celem wszechświata.
