Reformy w Cesarstwie Austriackim w XVIII wieku za panowania Marii Teresy i jej syna Józefa

Przeprowadzanie reform w Cesarstwie Austriackim rozpoczęła cesarzowa Maria Teresa, a jej dzieło kontynuował Józef II. Oboje odznaczyli się wprowadzeniem wielu reform, które doprowadziły do wzmocnienia Cesarstwa, powiększeniem jego finansów i armii, poprawiły dolę austriackiego chłopa oraz umocnienia i usprawnienia struktur wewnętrznych. Reformy rozpoczęto od powołania w 1761 roku Rady Państwa, która kierowała i nadzorowała scentralizowaną administrację. Pobudzono do życia również Nadworną Izbę Skarbową, odpowiadającą za finanse cesarstwa, Tajną Kancelarię Stanu, która kierowała polityką zagraniczną oraz Nadworną Radę Wojenną.

Przeprowadzanie reform w Cesarstwie Austriackim rozpoczęła cesarzowa Maria Teresa, a jej dzieło kontynuował Józef II. Oboje odznaczyli się wprowadzeniem wielu reform, które doprowadziły do wzmocnienia Cesarstwa, powiększeniem jego finansów i armii, poprawiły dolę austriackiego chłopa oraz umocnienia i usprawnienia struktur wewnętrznych. Reformy rozpoczęto od powołania w 1761 roku Rady Państwa, która kierowała i nadzorowała scentralizowaną administrację. Pobudzono do życia również Nadworną Izbę Skarbową, odpowiadającą za finanse cesarstwa, Tajną Kancelarię Stanu, która kierowała polityką zagraniczną oraz Nadworną Radę Wojenną. Wszystkie te organizacje państwowe były skupione wokół jednostki, znacznie wpłynęło to na centralizację władzy. W roku 1768 Maria Teresa wraz z synem wprowadzili dekret który znosił przywileje podatkowe duchowieństwa, był to początek dalszego bogacenia się cesarstwa oraz - co najważniejsze - odsuwanie Kościoła od jakiejkolwiek władzy, usuwania jego przywilejów w Cesarstwie, dalsze posunięcia doprowadziły do podporządkowania Kościoła katolickiego władzy państwowej, gwarantowała to wprowadzona w 1769 roku doktryna józefinizmu. W tym samym roku miało jeszcze miejsce zlikwidowanie zakonów kontemplacyjnych, ponieważ cesarz uważał je za niepotrzebne i zbędne, ich majątek przekazano najuboższym parafiom. Jest to przykład silnej już, władzy centralnej, zdolnej do częściowego, a z czasem do całkowitego wręcz uniezależnienia się od Rzymu. Dalszym przykładem tego jest wprowadzony zakaz wywozu danin do Stolicy Apostolskiej. Jeden z dekretów określał nawet minimum wieku wymaganego przy składaniu ślubów zakonnych, wynosił on 24 lata, dekret ten został wydany w 1771 roku. W późniejszym czasie zlikwidowano większość świąt kościelnych, jak również wystawnych obrzędów religijnych, a to wszystko z zamiarem zwiększenia dni roboczych! Zakazano wizytacji legatów papieskich oraz wprowadzania bulli papieskich bez zgody cesarza. W latach kiedy panował już samodzielnie Józef II, zlikwidowano 700 klasztorów, a z powstałego funduszu państwo opłacało świeckich duchownych, którzy w praktyce stali się funkcjonariuszami państwowymi. Następnym i dość nietypowym jak na owe czasy dokumentem był wydany w roku 1781 dekret tolerancyjny, zrównujący w prawach katolików i protestantów, pozwalał katolikom na zmianę wyznania a kolejnym - i dość nowatorskim - punktem było znaczne powiększenie praw Żydów, przed wprowadzeniem dekretu nie mieli oni prawa korzystać ze studiów uniwersyteckich oraz uprawiania wielu zawodów zastrzeżonych tylko dla katolików, zmieniło się to wraz z wejściem patentu tolerancyjnego w życie. Proboszczowie w parafiach byli zobowiązani do ogłaszania wszelkich dokumentów państwowych oraz oświecania parafian w dziedzinach również pozareligijnych, takich jak agrotechniczna, sanitarna i tym podobnym. W roku 1768 opublikowano kodeks karny, przewidujący jednak bardzo surowe kary, takie jak między innymi palenie żywcem, ćwiartowanie, łamanie kołem. Kary te są kolejnym przykładem na panowanie absolutnej władzy w Cesarstwie, bowiem bardzo dokładnie nadzorowano dochody z podatków, oraz liczbę żołnierzy w armii, każdy kto w jakikolwiek sposób uchylał się od płacenia należnych Cesarstwu pieniędzy, bądź zdezerterował w armii, kary te były wymierzane, miały one zapobiegać takim incydentom. Trzeba wspomnieć że w roku 1776 nastąpiła dość pozytywna zmiana w prowadzeniu przesłuchań, dekret cesarki znosił stosowanie tortur. Kodeks karny zrównywał wszystkie stany w obliczu prawa karnego, bez żadnego wyjątku. Znacznie poprawiono dolę cesarskiego chłopa, wraz z dokumentem wydanym w roku 1781, chłopi otrzymywali wolność osobistą, prawo przemieszczania się z miejsca na miejsce, zakaz rugowania chłopów z ziemi oraz zagwarantowanie im dziedzicznego prawa do zajmowanych gruntów. Miało to dla państwa ogromne znaczenie, gdyż władzy chodziło o zwiększenie rekrutów w armii, zwiększenie jej liczby, poprawieniu jej wyszkolenia. Dekret w sprawach wolności chłopa i nadanym ich praw, zniósł następca Józefa II, cesarz Leopold II. Gruntownie zreformowano także szkolnictwo, z majątków usuniętego przez papieża Klemensa XIV zakonu jezuitów, stworzono w roku 1773 Fundusz Edukacyjny, rozbudowano dzięki niemu szkoły ludowe. Wprowadzono obowiązek szkolny. W latach 1749-1752 zreformowano uniwersytet wiedeński, a w roku 1752 założono w Wiedniu Akademię Wojskową, która kształciła kadrę oficerską, dzięki czemu wojsko Cesarstwa mogłoby być efektywniejsze w walce. Cały aparat szkolnictwa był podporządkowany Cesarzowi. W czasach kiedy samodzielne panował już cesarz Józef II, scentralizowano administrację państwową, połączono kilka instytucji centralnych i poddano je woli cesarza, wprowadzono podział monarchii na gubernie, okręgi i powiaty zlikwidowano samorządy krajowe - monarchia habsburska była monarchią wielonarodościową, składającą się między innymi z Czechów i Węgier, była państwem złożonym z wielu innych podbitych przez nią krajów - i scentralizowano urzędy lokalne. W roku 1784 w całym Cesarstwie wprowadzono język niemiecki jako język urzędowy. Po raz pierwszy w historii jakiegokolwiek państwa stałym podatkiem obłożono kler i szlachtę, co nigdy wcześniej nigdzie się nie zdarzało. Dzięki wprowadzeniu zlikwidowania granic poszczególnych składni monarchii habsburskiej, zniesiono cła wewnętrzne. Nastąpił rozwój gospodarczy, zakładano manufaktury, produkujące głównie rzeczy potrzebne armii. Zakazano importu towarów luksusowych, jak również picia kawy i kakao oraz wniesiono cła ochronne. Jednakże podstawą kontroli wszelkich dziedzin życia mieszkańców państwa i sprawnego i bezbłędnego funkcjonowania administracji było ciągle rozbudowywane Ministerstwo Policji, była to się tajnych agentów, donosicieli i szpiegów, które miało za zadanie tłumienie jakiejkolwiek wolności słowa i myśli. Cesarstwo Austriackie było państwem rządzonym przez władzę absolutną, dowodem na to są między innymi bardzo radykalne reformy Kościoła, który de facto w końcowym efekcie był pod władzą państwa, wprowadzenie nowatorskiego dokumentu o prawach Żydów, nałożenie stałego podatku na szlachtę, co nigdy wcześniej się nie zdarzało, wprowadzenie daleko idących zakazów na przykład zakaz picia kawy i kakao oraz utworzenie bezwzględnej i znakomicie funkcjonującej sieci tajnych agentów, która miała nie dopuścić do jakiegokolwiek zachowania władzy przez na przykład rozruchy które mogły być spowodowane bardzo radykalnymi reformami. Moim zdaniem reformy te były konieczne, przemieniły Cesarstwo w potężne państwo. Armia pod koniec tych diametralnych reform liczyła około 140 tysięcy wyszkolonych żołnierzy. Dzięki tym reformom Austria mogła stawić później czoła podbojom napoleońskim i współdecydować o losach Europy w początkach XIX wieku.