Zarządzanie, kierowanie, sterowanie

Omawiane pojęcia uważane są za bliskoznaczne. Szczególnie często stosowane są w literaturze przedmiotu jako wyrazy zamiennie, aczkolwiek po głębszej analizie wypada stwierdzić, że ich utożsamianie nie jest w pełni właściwe. Pojęcie najszersze to sterowanie, związane ono jest z interdyscyplinarną nauką o systemach, które Janusz Gościński definiuje następująco: „wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwili, które uważa się za pożądane.

Omawiane pojęcia uważane są za bliskoznaczne. Szczególnie często stosowane są w literaturze przedmiotu jako wyrazy zamiennie, aczkolwiek po głębszej analizie wypada stwierdzić, że ich utożsamianie nie jest w pełni właściwe. Pojęcie najszersze to sterowanie, związane ono jest z interdyscyplinarną nauką o systemach, które Janusz Gościński definiuje następująco: „wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwili, które uważa się za pożądane. Jest to więc proces decyzyjny oparty na informacji początkowej oraz na informacji roboczej uzyskanej w trakcie procesu sterowania.” Encyklopedia organizacji i zarządzania, Warszawa, PWE 1981, s. 490. Pojęcie kierowanie jest natomiast pojęciem szerszym niż zarządzanie, czego dowodem jest twierdzenie Leszka Krzyżanowskiego: „Przez kierowanie rozumiemy oddziaływanie informacyjno-decyzyjne aparatu zarządzającego, przekazywanie kanałami informacyjnymi, ukształtowanymi przez reguły organizacyjne, na komórki organizacyjne sfery realnej. Powodują one, że emitowane przez te komórki oddziaływania materialno-energetyczne zmierzają do osiągnięcia celów organizacji.” Współczesne koncepcje zarządzania, s. 201. W literaturze przedmiotu znajduje się wiele definicji pojęcia zarządzanie, co za tym idzie występują między nimi pewne różnice. Jedną z nich jest definicja Bogdana Glińskiego, która brzmi następująco: „Zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub dyspozycji nimi.” Encyklopedia organizacji i zarządzania, s. 490. Inną znajdujemy w Międzynarodowym Słowniku Zarządzania: „Zarządzanie to skuteczne wykorzystywanie i koordynowanie zasobów takich, jak: kapitał, urządzenia, materiały i praca, dla osiągnięcia określonych celów.” Międzynarodowy Słownik Zarządzania s. 217.

Trzy omawiane wyżej pojęcia: sterowanie, kierowanie i zarządzanie są formami kierowania, nie różniącymi się co do istoty, ale wykazującymi inne cechy w relacjach zakresu i form oddziaływania kierującego na kierowanego, a najpowszechniejsze definicje właściwie odnoszą się do źródeł władzy organizacyjnej.