frykańska; buddyjska – Tybet, Mongolia, Kałmucja, Tuwa, Ałtaj w Rosji, Sri Lanka, Laos, Kambodża,Tajlandia, Bhutan; chińska – Chiny (bez Tybetu), Półwysep Koreański, Wietnam, Tajwan, Singapur; hinduistyczna – Indie oraz Nepal; islamska – kraje arabskie, Indonezja, Malezja, południowe Filipiny, Albania, Iran, Pakistan, kraje byłego ZSRR położone w Azji Środkowej, Bangladesz oraz część Indii; latynoamerykańska; japońska; prawosławna – zasięg tej cywilizacji równa się zasięgowi prawosławia, np.: Rosja (państwo-ośrodek tej cywilizacji[2]), Ukraina, Białoruś, Rumunia[3], Mołdawia, Bułgaria,Macedonia, Serbia, Grecja; zachodnia – obejmująca Europę Zachodnią i część Wschodniej, prawie cała Ameryka Północna (bez Antyli, Meksyku – Ameryka Środkowa), Australia, Nowa Zelandia, Papua-Nowa Gwinea, Surinam, Gujana Francuska, północne Filipiny (bez wyspy Mindanao zamieszkanej w większości przez muzułmanów). Cywilizacja zachodnia, Zachód, Okcydent społeczeństw współcześnie zamieszkujących państwa Europy Zachodniej, Europy Środkowej, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej oraz Australię i Nową Zelandię. Pojęcie szersze od cywilizacji łacińskiej. Cywilizacja zachodnia powstała z połączenia kultury antycznej i chrześcijańskiej. Wraz z odkryciem Nowego ŚwiataZachód rozszerzył swoją kulturę na lądy pozaeuropejskie. Po wielkich odkryciach geograficznych z katolicyzmuwyodrębnił się protestantyzm. Oświecenie i rewolucja francuska, a także pozytywizm osłabiły religijny wymiar cywilizacji zachodniej.

Czarna Afryka (także: Afryka Subsaharyjska) – nazwa stosowana dla określenia części Afryki na południe od Sahary, zamieszkanej w większości przez ludność czarnoskórą. Potocznie wyróżnia się Murzynów, Buszmenów, Hotentotów,Pigmejów, ale faktycznie ludność czarnoskóra Afryki dzieli się na negroidów właściwych (ludy Bantu i ludność Afryki Zachodniej) oraz Nilotów (Etiopia, Somalia, a także takie plemiona jak Masajowie).

Czarna Afryka jest jednym ze słabiej rozwiniętych gospodarczo regionów świata. Problemem są choroby, m.in. malaria iAIDS, konflikty zbrojne oraz klimat. Długie susze utrudniają sytuację zwłaszcza w Sahelu, gdzie wielu mieszkańców utrzymuje się z tradycyjnego rolnictwa i pasterstwa.

Na znacznym obszarze dominuje kultura oralna.

Czarnej Afryce tradycyjnie przeciwstawia się Białą Afrykę – zamieszkane przez białe ludy arabsko-berberyjskie obszary północnej Afryki: Saharę, Półwysep Somalijski, wybrzeża Morza Śródziemnego i Morza Czerwonego.