Szanowni Państwo, Przyjaźń jest najszlachetniejszym z uczuć. Gdy ją zawieramy, nie ma dla nas znaczenia ani wiek ani wygląd czy też status społeczny. Prawdziwych przyjaciół łączą wspólne zainteresowania, podobne fascynacje. Dobrze czują się w swoim towarzystwie, ufają sobie bezgranicznie ale przede wszystkim są zdolni pomagać sobie nawet w najcięższych chwilach. I jak o każde uczucie trzeba dbać i zabiegać, tak w szczególności trzeba troszczyć się o przyjaźń. Dlatego też na temat swojej prezentacji wybrałem właśnie motyw przyjaźni, który chciałbym przybliżyć posiłkując się przykładami zaczerpniętymi z wybranych dzieł literackich. W pierwszej kolejności chciałbym odnieść się do utworu Antoine de Saint Exupery-ego pt. „Mały Książę”. Główny bohater podróżował po kilku planetach i m.in. trafił na Ziemię. Wyruszył w podróż aby w ten sposób uzyskać odpowiedzi na nurtujące go pytania. W trakcie swojej wędrówki dotarł na pustynię, gdzie spotkał Lisa. Postać ta uświadomiła chłopcu na czym polega istota przyjaźni. Lis utożsamił bowiem przyjaźń ze wzajemnym oswajaniem się. Jest to bardzo żmudna praca, która zabiera wiele czasu. Jednak poprzez stopniowe zbliżanie się do siebie i coraz lepsze poznawanie się, więź powstająca pomiędzy dwiema osobami staje się silniejsza. Według Lisa to właśnie obustronne zrozumienie i poczucie pokrewieństwa dusz jest tym co na trwałe łączy przyjaciół, bo jak zauważa „dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest dla oczu niewidoczne”. Dzięki jego naukom Mały Książę zrozumiał sens przyjaźni oraz uświadomił sobie, że jego prawdziwą przyjaciółką była Róża. W tej historii przyjaźń przedstawiona jest zatem jako uczucie nadrzędne wobec wszystkich innych, gdyż opiera się na doznaniach duchowych, zaufaniu i wzajemnej trosce. Kolejnym przykładem jaki chciałbym przytoczyć jest powieść Bolesława Prusa pt. „Lalka”. W tej książce jest mowa o przyjaźni subiekta Ignacego Rzeckiego ze Stanisławem Wokulskim. I choć różnica wieku między nimi jest dość znaczna, Rzecki jest całkowicie oddany swojemu przyjacielowi. Dba o interesy Wokulskiego, przejmuje się jego problemami a nawet próbuje go ożenić ze Stawską, w której nota bene sam jest zakochany. W oczach Rzeckiego Stanisław to człowiek bardzo rozsądny, dlatego tak trudno jest mu się pogodzić z myślą, iż Wokulski mógł zakochać się w próżnej Izabeli Łęckiej. Jeżeli chodzi o Stanisława Wokulskiego, to on nie do końca dostrzega starania starego subiekta, gdyż rzeczywistość przysłania mu platoniczna miłość do panny Łęckiej. Nie zmienia to jednak faktu, że doskonale zna starcze przyzwyczajenia i dziwactwa Rzeckiego. Dowodem na to jest chociażby jego troska, aby nowe mieszkanie starego subiekta było wierną repliką poprzedniego mieszkania. Przyjaźń obu Panów jest zatem bardzo specyficzna. Zdawałoby się, że jest to relacja jednostronna, gdyż bardziej w tę przyjaźń zaangażowany jest Rzecki, jednak dla Wokulskiego stary Subiekt też nie jest obojętny. Jest to więc niewątpliwie trudna ale szczera przyjaźń, oparta na wzajemnym poszanowaniu. Motyw przyjaźni został także ukazany w utworze Johanna Wolfganga Goethego pt. „Cierpienia młodego Wertera”. Tytułowy bohater znajduje się w dwóch związkach przyjaźni. Pierwszym z nich jest przyjaźń z Wilhelmem. Ich relacja opiera się na olbrzymim zaufaniu. Obaj mężczyźni korespondują ze sobą. W listach tych Werter zwierza się Wilhelmowi ze swoich uczuć, lęków, trudności jakich napotykał na swojej życiowej drodze, a także ze swojego załamania psychicznego. W jednym z listów informuje go także o zamiarze popełnienia samobójstwa, nie potrafi bowiem odejść bez pożegnania z najlepszym przyjacielem. Na tym przykładzie bardzo dobrze widać, że przyjaźń Wertera i Wilhelma jest naprawdę szczera i bezgraniczna. Druga relacja jest już bardziej skomplikowana. Werter przyjaźni się bowiem z Lottą, do której w rzeczywistości żywi głębsze uczucie. Okazuje się, że ta przyjaźń przerodziła się w wielką miłość, jaką odczuwa Werter do młodej kobiety. Wybranka serca głównego bohatera jest jednak zaręczona z Albertem, którego Werter darzy ogromnym szacunkiem.. Jednak nie przeszkadza mu to w spotykaniu się z Lottą i prowadzeniu długich rozmów. Ich przyjaźń jest związkiem dusz, które czują tak samo, mają podobne zainteresowania. Ich relacja początkowo nie przeszkadza Albertowi. Wszystko zmienia się jednak, gdy staje się mężem Lotty. Po ślubie zaczyna baczniej przyglądać się przyjaźni jego żony z Werterem. Pojawiają się wzajemne niedowierzania. Werter również nie może pogodzić się ze stratą ukochanej, co pcha go do popełnienia samobójstwa. Nie może bowiem znieść męki jaką niewątpliwie odczuwa człowiek nieszczęśliwie zakochany. W tym przypadku przyjaźń przerodziła się w wielką miłość. Niestety los sprawił tak, że to uczucie nie mogło rozkwitnąć. Ostatnim przykładem, jaki chciałbym przytoczyć jest motyw przyjaźni ukazany w książce Stefana Żeromskiego pt. „Przedwiośnie”. Główny bohater powieści Cezary Baryka to bardzo dynamiczna postać. Jego losy są bardzo burzliwe, jednak ja chciałbym się skupić na istocie przyjaźni w jego życiu. Za namową ojca Cezary przyjeżdża do Polski, rodzinnego kraju rodziców. Tu podejmuje studia medyczne i poznaje Hipolita Wielosławskiego, który później zostanie jego najlepszym przyjacielem. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, obaj młodzieńcy wcielają się do polskiej armii. W czasie walk Cezary zdobywa się na heroiczny czyn i ratuje życie Hipolitowi. Fakt ten bardziej cementuje ich przyjaźń. Po zwolnieniu ze służby Hipolit zabiera Barykę do swojego rodzinnego domu na wypoczynek. Tam staje się świadkiem romansu Cezarego i Laury Kościenieckiej. Bardzo dobrze rozumie uczucia swojego przyjaciela i szczerze mu współczuje, gdyż wie, że ta miłość nigdy nie będzie spełniona, gdyż kobieta jest już zaręczona z innym. Przyjaźń tych dwóch młodzieńców okazała się bardzo szczera i trwała. Była tak silna, że jeden był gotów zginąć za drugiego. Jest to zatem przykład przyjaźni na dobre i na złe, począwszy od czasów szkolnych, przez wspólne zmagania na froncie, po zwykłe codzienne życie, już po wojnie. Do tych dwóch bohaterów pasuje również określenie, że prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Ich zażyłość była na tyle prawdziwa, że mogli na siebie liczyć nawet zdawałoby się w najbardziej beznadziejnych sytuacjach. Podsumowując, w zaprezentowanych przeze mnie utworach, ukazane są różne oblicza przyjaźni. Za każdym razem jest ona jednak przedstawiana jako bardzo piękne i ważne uczucie w życiu człowieka. Jest bowiem budowana na wzajemnym zaufaniu i szczerości. Przyjaciel może stać się naszą podporą w chwilach trudnych, a nawet zdawałoby się beznadziejnych. Dlatego nie bez powodu ten motyw jest tak chętnie wykorzystywany w literaturze. Zarówno pisarze jak i poeci bardzo dobrze zdawali sobie sprawę z tego jak ważna jest przyjaźń w życiu człowieka, stąd też bohaterowie ich utworów najczęściej mają obok siebie zaufane osoby. Nie zawaham się także użyć stwierdzenia, że przyjaźń jest najbardziej pewnym ze wszystkich uczuć. Gdy zawiedzie wszystko inne, gdy znajdziemy się w trudnej sytuacji, możemy liczyć, że prawdziwy przyjaciel wyciągnie do nas swą pomocną dłoń. Należy też pamiętać, że przyjaźń to relacja, która działa w dwie strony. Nie możemy bowiem oczekiwać ciągłych poświęceń ze strony przyjaciela nie dając nic od siebie. Prawdziwa przyjaźń oznacza wyrozumiałość i tolerancję. Zatem jest to coś więcej niż zwykła sympatia. Czasami jest to uczucie tak szczere i silne, że potrafi się przerodzić w miłość. Przyjaźń zatem nie jest prostym uczuciem, dlatego stale musimy się go uczyć. Kto jednak jej doświadczy może uznać się za prawdziwego szczęściarza.