Treści racji stanu Jest wiele stale dyskutowanych definicji racji stanu. Można je podzielić na trzy zasadnicze grupy:  te, które określają rację stanu jako naczelny interes państwa nad innymi,  te, które określają istotę racji stanu jako względną wyższość,  te, które określają istotę racji stanu jako autonomiczny interes państwa, niezależny od innych interesów cząstkowych, Cechą wspólną tych grup jest występowanie w nich takich zagadnień jak: zachowanie suwerenności, niepodległości i integralności terytorialnej, zapewnienie wszystkimi dostępnymi środkami i metodami bezpieczeństwa państwa oraz zapewnienie optymalnych warunków zewnętrznych dla rozwoju kraju. Racja stanu Polski łączy wiele wartości i interesów egzystencjalnych państwa o charakterze długofalowym, a za nadrzędny cel przyjmuje wspólne dobro narodu i państwa. Racja stanu realizuje różne interesy partyjne i grupowe, ale jej treści wykraczają poza kwestie bieżącej polityki, a eksponują głównie długofalowe wartości i cele narodowo- państwowe. Treści racji stanu łączą celowo ukierunkowane własne działania oraz trudniejsze do kontrolowania oddziaływania wewnętrzne. Osiągnięcie nadrzędności interesu ogólnego państwa jako całości wymaga zespolenia interesów grupowych oraz starań i kompromisów ze strony rządzących oraz przestrzegania przez nich reguł kultury politycznej. Podmioty racji stanu Dawniej o kształcie racji stanu decydowali władcy korzystający z rad dworu, doradców, filozofów. Duża rola przywódców państw w określaniu racji stanu występuje tylko w państwach o autorytarnym systemie władzy. Współcześnie interesy państwa określają konstytucyjne organa władzy, dysponujące zespołami specjalistów oraz najszerszym zasobem informacji. Podejmują decyzje, posiadają środki do ich realizacji oraz ponoszą odpowiedzialność za swe działania. W państwie demokratycznym na kształtowanie racji stanu wpływają podmioty takie jak: zawodowi politycy, przywódcy partyjni czy eksperci. Przywódcy wpływowych partii mogą tworzyć koalicje lub zawierać porozumienie o charakterze ponadpartyjnym, co jest korzystne dla interesów państwa. Racja stanu jest wynikiem działań wielu podmiotów polityki. Im więcej tych podmiotów, tym więcej rozbieżności. Natomiast im bardziej złożone relacje między nimi, tym bardziej trudno wyprowadzić wspólną strategię działania. W chwilach przełomowych dla narodu, gdy władza traci poparcie społeczne, na kształt racji stanu wpływają wybitne jednostki lub osoby uważane za autorytety moralne kraju, chociaż występują poza kręgami władzy. W systemie władzy autorytarnej na formułowanie racji stanu wpływa wąska grupa osób sprawujących władzę polityczną i jej treści są formułowane bardziej arbitralnie. Następuje tu eliminacji wpływu sił opozycyjnych na kształt racji stanu, co może prowadzić do izolowania ośrodka władzy w społeczeństwie. W państwach wielonarodowych istnieje konieczność uzgodnień interesów z interesami reprezentantów tworzących je narodów. Występuje zróżnicowana zbieżność interesów tych narodów w sprawach ogólnopaństwowych, zmieniająca się zazwyczaj w czasie nasilonych przeobrażeń politycznych i społecznych. Zagrożenia zewnętrzne wpływają na łagodzenie wewnętrznych sprzeczności interesów. Zasadnicze treści racji stanu W literaturze polskiej utrzymuje się zróżnicowanie poglądów na temat zakresu podmiotowego racji stanu. Według Wojciecha Lamentowicza racja stanu w swoim zakresie łączy się z interesem publicznym. Jerzy Stańczyk uważa, że racja stanu utożsamia się z szeroko ujmowanym bezpieczeństwem narodowym. Wzajemne relacje pomiędzy nimi ujmuje w następujący sposób:

1. W interesie narodowym, czy państwowym leży zachowanie i umacnianie bezpieczeństwa.
2. Bezpieczeństwo jest tożsame z interesem narodowym.
3. Bezpieczeństwo umożliwia swobodę realizacji interesów narodowych. Według Czesława Maja przedmiotem racji stanu jest dobro narodu czyli działanie na rzecz zachowania najważniejszych potrzeb i wartości egzystencjalnych państwa, czyli istnienia, integralności, bezpieczeństwa, stabilności i rozwoju, zarówno w skali wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Podsumowanie Pojęcia racji stanu i interesu narodowego pojawiają się w dyskusji na szczeblu międzynarodowym, jak i w wewnętrznej polityce. Mimo dynamicznego rozwoju procesów globalizacji oraz transformacji tradycyjnej polityki wewnętrznej należy podkreślić, iż kategorie racji stanu w dalszym ciągu stanowią istotny wyznacznik retoryki politycznej. Wynika to z prowadzenia polityki zagranicznej oraz polityki na szczeblu krajowym. Bezpośrednie odwołanie się do interesu narodowego stanowi ważny argument w dyskusji politycznej. Efektem tego jest skuteczne zablokowanie wszelkiej kolejnej argumentacji, bowiem interes narodowy ma być priorytetem dla polityki i państwa.