Prezydenci 3RP:Jaruzelski;Wałęsa;Kwaśniewski;Kaczyński;Komorowski Premierzy 3RP:Jaruzelski;Messer;Rakowski;Kiszczak;Tadeusz Mazowiecki;Oleksy;W.Pawlak; Suchocka;Oleksy;Cimoszewicz; Buzek;Miller;Belka;Marcinkiewicz;Tusk Stan wojenny podjęła go Rada Państwa godz 1.00 w nocy 13.12.81r. Zwieszony-31.12.82.Zniesiono go 22.07.83. Łamiąc prawo, władze przejął WRON kierowana przez gen.W.Jaruzelskiego. Dekrety nakazywały oddanie w depozyt broni i amunicji, zakaz zmiany miejsca pobytu bez zawiadomienia administracji;cenzura przesyłek pocztowych;wstrzymano wyjazdy zagraniczne; godzine milicyjna; aresztowano i internowano ok.5000 działaczy m.in.Wałęsę; tłumiono strajki; Skutki:PRL podjął uchawałe z zw. zawodoych; uloniono Wałęsę; powróciło z więzień większość skazanych za działalnośc związkową; nasiliły się aresztowania i procesy działaczy opozycyjnych 1989 i okrągły stół- 6.02.89 w Pałacy Rady Ministrów w Warszawie obrady stołu rozpoczęte.Przewodniczący:Czesław Kiszczak(minister spraw wewn) i Lech Wałęsa. Powołano 3zespoły robocze:do spraw gosp. i polityki społecznej, pluralizmu związkowego i reform politycznych. 5.04.89 zakończono prace. Decyzje:legalizacja niezależnych zw.zawodowych; utworzenie urzędu prezydenta państwa; wolne wybory do senatu; uzgodniono założenia podziału mandatów w sejmie; Powołanie Komisji Porozumiewawczej mającą czuwać nad postanowieniami stołu 1989wybory do sejmu 4i18 czerwca. 1 sekretarzem PZPR Mieczysław Rakowski, misję stworzenia rządy powierzono Czesławowi Kiszczakowi(wice premier,minister spraw wewnętrznych,gen.broni) Sierpień 80 masowe strajki i wystąpienia protestacyjne, które doprowadziły do powstania Solidarności oraz zapoczątkowały trwałe przemiany społeczno-ustrojowe w PRL. Bezpośrednią przyczyną strajków były podwyżki cen. Od marca rozwinięto sieć sklepów komercyjnych gdzie towary były tańsze. Spowodowało to strajki płacowe. 14 sierpnia strajk rozpoczęła Stocznia Gdańska, w której poza postulatami gospodarczymi, wysuwano również żądania o charakterze politycznym - przywrócenia do pracy usuniętych za działalność związkową Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy. Powstały wówczas MKS, na czele którego stanął Wałęsa, sformuował 21 postulatów dotyczących m.in. zgody na powołanie niezależnych od partii i pracodawców Wolnych Związków Zawodowych, zagwarantowania prawa do strajku, uwolnienia więźniów politycznych, wolnych sobót, podwyżek, wydłużenia urlopów macierzyńskich. Wszystkie te postulaty zostały 31 sierpnia zaakceptowane przez władze komunistyczne, rząd zawarł tzw. porozumienia sierpniowe z trzema głównymi komitetami strajkowymi, w wyniku czego możliwe stało się zarejestrowanie ogólnopolskiego NSZZ „Solidarność” 4 czerwca 89 – 1tura wyborów do tzw. Sejmu kontraktowego, zwycięska dla Obywatelskiego Komitetu Wyborczego; koniec reżimu komunistycznego w Polsce. WRON-Wojskowa rada ocalenia narodowego NATO-Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego- powstała 24.08.49 w wyniku podpisania 4.04.49 Traktatu Północnoatlantyckiego przez 10 krajów europy. Polska przystąpiła 12.03.99 czyli i pierwsze państwa należące dawniej do Układu Warszawskiego: Czechy, Węgry i Polska okrągły stół- rozmowy 6.02.89 prowadzone przez przedstawicieli władz PRL, opozycji solidarnościowej i kościoła. W wyniku której rozpoczęła się transformacja ustrojowa Polskiej Rzeczpospolitej ludowej prezydent kontraktowy Ustalenia tzw. Okrągłego Stołu nazywa się kontraktem, na mocy którego zadziałał pierwszy Parlament okresu przełomu i wyłonił się podobnie nazywany prezydent - kontraktowy - w osobie Jaruzelskiego, wybranego przez Zgromadzenie Narodowe przewagą jednego głosu, jako dla kandydata z poparciem związku zawodowego Solidarność. Marek Jurczyk-przewodniczący MKS Tadeusz Mazowiecki-kierował Komisją Eksperecką przy gdańskim MKS Kazimierz Barcikowski-stał na czele komisji rządowej i 30.08 podpisał porozumienie ze strajkującymi stoczniowcami w Szczecinie Stanisław Kania – zastąpił Gierka jako sekretarz KC PZPR Rozmowy w Magdalence sierpień 88-fala strajków, niezadowolenie społeczne z fatalnej sytuacji ekon. Ogólnopolskie Porozumienie Zw.Zawodowych chciało ustąpienia rządu Messera. Mieczysław Rakowski premierem. We władzy dokonywał się zwrot w kierunku porozumienia z opozycją. Wałęsa wezwał do zakończenia strajków. W magdalence były rozmowy Kiszczaka z przedstawicielkami różnych środowisk społecznych. NSZZ Solidarność powstał 08-09.1980 na fali niezadowolenia społecznego z pogarszającej się sytuacji ekon. oraz ze sposobu sprawowania władzy przez rządy komunistyczne. Powstanie NSZZ-17.09.80 na spotkaniu przedstawicieli komitetów strajkowych i założycielskich w Gdańsku utworzono NSZZ “Solidarność” i powołano Krajową Komisję Porozumiewawczą z przewodniczącym Wałęsą. Ostatecznie statut zarejestrowano 10 listopada 1980. Związek liczył ok. 10 mln członków. Naczelną władzą był Zjazd Delegatów, władzę wykonawczą sprawowała Krajowa Komisja Porozumiewawcza (KKP, od września 1981 Komisja Krajowa - KK) z siedzibą w Gdańsku. Związek przyjął strukturę regionalną (38 regionów oraz 2 okręgi). Referendym 29.11.87-Sejm je postanowił przeprowadzić, Celem było zdobycie info o społecznej aprobacie dla reform proponowanych przez władze. Na miesiąc przed tym Wałęsa wezwał do jego bojkotu mówiąc że Solidarność opowiada się za przebudową życia na 3 zasadach pluralizmów:ekon,społ i politycznego.