Klimat - cykliczny, powtarzający się co roku całokształt stanów pogody, charakteryzujący dany obszar.

Klimat Polski określany jest mianem klimatu umiarkowanego, przejściowego pomiędzy ciepłym klimatem morskim znad Europy Zachodniej i kontynentalnym znad Ukrainy i Rosji. Klimat w Polsce kształtowany jest przez wiele czynników meteorologicznych i nie meteorologicznych. Z definicji klimat kształtuje pogodę na określonym terenie. Do jednych z najważniejszych czynników kształtujących pogodę na danym obszarze zalicza się wpływ oceanów (Atlantyk) i kontynentów ( Eurazja).

Pogoda w Polsce zależy między innymi od:

mas powietrza, które napływają nad teren Polski z różnych kierunków; rozmieszczenia i rodzaju frontów atmosferycznych; występowania ośrodków wyżowych i niżowych; szerokości geograficznej z którą wiąże się ukształtowanie i rzeźba terenu; sąsiedztwa dużych zbiorników i cieków wodnych; rodzaju podłoża (np. obszary leśne, łąkowe, oceany, śnieg). Najczęściej występujące masy powietrza na terenie Polski i kształtujące klimat naszego kraju to:

Arktyczne: kontynentalne i morskie Polarne: kontynentalne i morskie Zwrotnikowe: kontynentalne i morskie Ad.1. Powietrze arktyczno-kontynentalne jest suche i bardzo chłodne. W związku z niską zawartością pary wodnej nie wpływa na duże zachmurzenia. W czasie chłodów jest przyczyną dużych mrozów podczas bezchmurnej pogody, powoduje przymrozki wiosną wszystkich jesienią. Powietrze arktyczne-morskie przemieszczając się nad Atlantykiem i nabiera pary wodnej, przez co może wywoływać burze i gradobicia.

Ad.2. Powietrze polarno-kontynentalne kształtuje się nad Syberią Wschodnią, Europą Środkową i Skandynawią. Jest bardzo chłodną masą powietrza, najczęściej wywołuje pogodę mroźną, bezchmurną. W lecie wywołuje upalną i suchą pogodę, a przy dużym nasyceniu parą wodną przelotne opady i burze.

Powietrze polarno-morskie kształtuje się nad Północnym Atlantykiem i ulega wpływowi niżu islandzkiego. W porze chłodnej powoduje ocieplenie i silne odwilże; natomiast latem przynosi pogodę raczej chłodną, wzrasta wilgotność i zachmurzenie.

Ad.3. Powietrze zwrotnikowe-kontynentalne kształtuje się na Bliskim Wschodzie, Bałkanach i Północnej Afryce. Wprowadza duże ocieplenie, latem upały; jest suche, w odpowiednich warunkach może wywoływać gwałtowne przelotne deszcze i burze, zimą przynosi odwilż.

Powietrze zwrotnikowe-morskie kształtuje się w okolicach podzwrotnikowych Oceanu Atlantyckiego i ulega wpływowi Wyżowi Azorskiemu. W porze ciepłej sprzyja tworzeniu się chmur deszczowych i wywołuje burze i ulewy. W porze chłodnej przynosi odwilże, oraz mżawki i mgły.

Oprócz mas powietrza na pogodę kształtują czynniki takie jak:

Wiatr Temperatura Opady Ad.1. Wiatr jest ruchem powietrza atmosferycznego powstałym wskutek różnic w rozkładzie ciśnienia atmosferycznego na danym obszarze. Wiatr charakteryzuje kierunek i prędkość. W Polsce wiatry wieją przede wszystkim z zachodu (w 60%). W zimie wieją wiatry z kierunku wschodniego. Występują tu również tzw. wiatry lokalne; nad Bałtykiem wieje bryza lądowa i morska, a w górach wiatry fenowe, np. halny w Tatrach.

Ad.2. Temperatura jest zależna od wielu czynników, m.in. od ukształtowania terenu, wysokości n.p.m. - co się wiąże z horyzontalną wysokością Słońca, oraz ukształtowaniem mas powietrza występujących nad danym terenem.

Średnia temperatura w Polsce wzrasta wraz z kierunkiem zachodnim. W zimie wykazuje rozkład południkowy, a w lecie równoleżnikowy, co jest uzależnione od rozkładu geograficznych krain Polski, promieniowania Słońca i wysokości n.p.m.

Średnie roczne temperatury powietrza na terenie Polski wahają się od 7-8°C. Najniższe średnie temp. powietrza notuje się na Pojezierzu Suwalskim (6°C), gdzie występuje najkrótszy okres wegetacyjny (ok. 180 dni), a najwyższe (8°C) na Pogórzu Karpackim czy na Nizinie Śląskiej (okres wegetacyjny - ok.220 dni). Najwyższe temperatury w Polsce przypadają w lipcu w a najniższe - w styczniu.

Ad.3. Opady zależą w głównej mierze od bliskości dużych zbiorników wodnych (mórz, oceanów, jezior), ukształtowania terenu, wysokości n.p.m. W Polsce rozkład opadów przedstawia się następująco:

a. największe opady występują w górach: Sudetach, Karpatach (ok. 1000 mm rocznie), Tatrach (1700 mm rocznie)

b. najmniejsze opady występują w Polsce środkowej: na Kujawach, w Wielkopolsce, na Nizinie Mazowieckiej (od 450 do 550 mm rocznie)

Ogólnie największe opady przypadają na miesiące letnie. W stosunku rocznym suma opadów w Polsce wynosi ok. 600 mm ( 70% tej sumy stanowią opady letnie.)

Charakterystyczny rozkład temperatur i opadów w Polsce stwarza warunki do występowania aż sześciu pór roku z przedwiośniem i przedzimiem.