Dorobek starochińskiej myśli wojskowej
Sun- Tzu i jego memoriał “Sztuka wojny” - krótka charakterystyka Książka Sun-Tzu jest zbiorem starochińskich zasad i strategii, które mają zastosowanie nie tylko w wojsku, ale także życiu codziennym. Przedstawione w niej metody i zasady postępowania oraz radzenia sobie z przeciwnikiem pochodzące z dawnej epoki, są aktualne również w czasach współczesnych. Dzieło to jest odpowiednie dla osób kierujących grupą ludzi, walczących o interesy własne i swoich poddanych, a także dla ludzi, którzy pokonują kolejne wyzwania.
- Sun- Tzu i jego memoriał “Sztuka wojny” - krótka charakterystyka Książka Sun-Tzu jest zbiorem starochińskich zasad i strategii, które mają zastosowanie nie tylko w wojsku, ale także życiu codziennym. Przedstawione w niej metody i zasady postępowania oraz radzenia sobie z przeciwnikiem pochodzące z dawnej epoki, są aktualne również w czasach współczesnych. Dzieło to jest odpowiednie dla osób kierujących grupą ludzi, walczących o interesy własne i swoich poddanych, a także dla ludzi, którzy pokonują kolejne wyzwania. Nauki Sun Tzu nadają się do zastosowania w negocjacjach, windykacjach, marketingu, reklamie, sporcie, walce z konkurencją, zarządzaniu ludźmi i obronie własnych interesów. Autor zwraca uwagę na wiele aspektów, które trzeba brać pod uwagę podczas prowadzenia działań wojennych, w tym na metody uznawane za nieetyczne.
- Ogólna charakterystyka rozdziałów: Książka składa się z trzynastu rozdziałów, z czego każdy jest poświęcony innemu zagadnieniu. Rozdziały: IX „ wojsko w marszu” , X „ ukształtowanie terenu” oraz XI „ Dziewięć terenów” związane są z wykorzystaniem w działaniach wojennych wiedzy geograficznej. Rozdziały I,III i VI poświęcone są planowaniu wojennemu. Sprawy związane z armią to rozdziały: IV, V. Pozostałe rozdziały ( II, VII, VIII oraz XII ) opowiadają o tym jak należy skutecznie prowadzić działania wojenne.
- Rozdziały geograficzne i ich charakterystyka: W rozdziale dziewiątym autor koncentruje się na tym jak należy zachować się w działaniach wojennych w danych warunkach geograficznych. Wojska powinny przemieszczać się dolinami, obozy najlepiej jeżeli są rozbijane na jak najwyższych wzniesieniach. Należy również unikać walk w obszarach rzek. Kolejnym ważnym punktem jest obserwacja otoczenia. Unoszący się pył, a także zbliżające się krzaki mogą sygnalizować nadejście przeciwnika, również wzlatujące do góry ptaki demaskują pozycję nieprzyjaciela. Wojska powinny zajmować korzystne dla siebie pozycje, a więc miejsca wysokie, położone w słońcu, a nie w cieniu. Miejsca, gdzie łatwo o żywność i wodę, aby zaspokoić swe potrzeby, gdzie ludzie i konie mogą wytchnąć i odzyskać siły. Rozdział X to opis ukształtowania terenu. Autor wyróżnia pięć zasadniczych rodzajów terenu: dostępny, nieokreślony, ograniczony, urwisty lub rozległy. Teren dostępny to taki, na którym obie armie mają podobne warunki i mogą walczyć z łatwością. Ten kto zajął wyższą pozycję po stronie słońca ma większe szanse. Kolejnym rodzajem jest nieokreślony teren, niekorzystny jednakowo dla obu stron. W takim położeniu najlepsze jest zachowanie odpowiedniego dystansu od przeciwnika i oczekiwanie na jego ruch. Na terenie ograniczonym powinno zająć się pozycję jako pierwszemu i oczekiwać na działania przeciwnika. Podobnie rzecz ma się w przypadku terenu urwistego. Najlepszym rozwiązaniem jest zajęcie pozycji na najwyższym wzniesieniu i po stronie słonecznej, jeżeli przeciwnik nas wyprzedził nie należy podejmować żadnych działań, ponieważ prowadzą one do klęski. Na obszarach rozległych przy wyrównanej liczbie wojsk trudno jest skłonić przeciwnika do działania, również atak na niego nie jest korzystnym rozwiązaniem. Rozpoznanie terenu jest niezwykle ważnym obowiązkiem i należy on do dowódcy. Ostatnim rozdziałem poświęconym na sprawy związane z geografią jest rozdział XI zatytułowany „ Dziewięć terenów”. Sun Tzu klasyfikuje teren ze względu na zachowanie wojska. Wyróżnia takie jego rodzaje jak: rozpraszający, łatwy, sporny, otwarty, skupiający, odcięty, nieprzystępny, okrążony i śmiercionośny. O typie obszaru rozpraszającego można mówić jeżeli wojska walczą na własnym obszarze. Jeżeli wojska znajdują się w początkowych terenach przeciwnika to mowa jest o terenie łatwym. Terytorium jednakowo korzystne dla obu stron określane jest jako terytorium sporne, natomiast teren równie dostępny dla wojsk określa się mianem terenu otwartego. Teren skupiający leży na granicy kilku państw. Kiedy armia wtargnęła głęboko do kraju wroga, zostawiając daleko za sobą wiele nieprzyjacielskich miast i miasteczek, jest na terenie odciętym. Teren nieprzystępny to taki, kiedy wojska pokonują pustynie, góry, bagna, lasy, wąwozy, urwiska i mokradła. Teren z wąskim dojściem, krętymi drogami dostępu w których mogą zaczaić się nieprzyjacielskie oddziały nazywany jest terenem okrążonym. Teren śmiercionośny to obszar na którym należy rzucić się z całym impetem na przeciwnika ponieważ jest to jedyna możliwość do ujścia z życiem. Wskazane jest zajmowanie żyznych terytoriów ze względu na łatwy dostęp do pożywienia dla wojska.
- Rozdział o szpiegach Istotą działań wojennych jest wcześniejsze rozpracowanie przeciwnika. Sun – Tzu wyróżnia pięć rodzajów szpiegów: miejscowi, wewnętrzni, podwójni, przeznaczeni na śmierć i przeżycie. Miejscowi szpiedzy to zatrudnieni w naszym państwie mieszkańcy obcego kraju. Wewnętrzni natomiast to urzędnicy pochodzący z poza granic kraju, którzy są zatrudnieni w państwie. Podwójnymi szpiegami nazywamy nieprzyjacielskich szpiegów, których my zatrudniamy. Szpiedzy na śmierć to tacy, którym przekazujemy informacje, następnie ich ujawniamy, a oni przekazują fałszywe informacje wrogom. Kolejny typ szpiega to szpieg na przeżycie, wraca on od nieprzyjaciela z wiadomościami. Jeżeli plany dotyczące działań ukażą się zbyt wcześnie należy pozbyć się szpiega. Powinno się dokładnie rozpatrywać osoby przysyłane przez wrogów i starać się je przejąć na własną stronę. Władca musi być dokładnie informowany o poczynaniach tego typu osób, należy również okazywać specjalne względy podwójnym szpiegom , ponieważ wykazują się oni najcięższymi zadaniami.
- Fortyfikacje w sztuce wojny: Autor w swoich rozważaniach podpowiada, gdzie należy rozbijać obozy. Najlepszym miejscem na to są wysokie wzgórza, ponieważ ciężko jest się tam dostać przeciwnikowi, ponadto wzgórza są dobrym punktem obserwacji, a atak z góry jest zawsze silniejszy. Jeżeli istnieje możliwość podpalenia obozu przeciwnika z zewnątrz, należy to zrobić przed jakimikolwiek innymi działaniami zbrojnymi. Obleganie twierdzy to bardzo trudne zadanie. Warowne miasta należy atakować tylko i wyłącznie wtedy, gdy nie ma innego wyjścia. Przy takich działaniach należy zachować cierpliwość, ponieważ jest to dość czasochłonny wysiłek. Umiejętny władca stara się zdobywać fortyfikacje bez wcześniejszego szturmowania ich. Pochopność działań oblężniczych bardzo często prowadzi do klęski lub utraty znacznej części wojska.
- Dowodzenie- cechy dowódcy: Sun Tzu w całym utworze wymienia szereg cech jakimi powinien wykazywać się dobry dowódca. Według niego musi być to osoba opanowana, bezstronna, potrafiąca zachować zimną krew w trudnych sytuacjach, ponadto musi umieć zaprowadzić porządek i dyscyplinę w swoich szeregach. Dowódca powinien mieć silną osobowość, jeżeli jest uległy wobec innych, oznacza to, że nie jest godny swojej roli. Powinien wykazywać się odwagą, męstwem, rzetelnością i surowością. Musi być ostrożny w prowadzeniu wojny i nie może działać pochopnie. Ważnym jest, aby dbał o swoich ludzi, bo dzięki temu stają się mu oni bezgranicznie oddani. Dobry dowódca ma na celu obronę kraju i ochronę dobrego imienia władcy.
