ANALIZA SKALI I ŹRÓDEŁ ZRÓŻNICOWANIA ROZWOJU POLSKI I NORWEGII

Aktualna sytuacja gospodarcza Norwegii Królestwo Norwegii jest monarchią konstytucyjną o powierzchni 324 220 km².Co ciekawe, Norwegia jest najsłabiej, po Islandii, zaludnionym krajem europejskim. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 14,7 mieszkańca na 1 km². Norwegia jest wysoko rozwiniętym krajem przemysłowym. Gospodarka Norwegii oparta jest w głównej mierze na bogactwach naturalnych takich jak ropa naftowa i gaz, których złoża odkryto w 1977r. na szelfie Morza Norweskiego i Północnego oraz ryby. Lokomotywą wzrostu gospodarczego Norwegii są również inwestycje i konsumpcja prywatna.

Aktualna sytuacja gospodarcza Norwegii Królestwo Norwegii jest monarchią konstytucyjną o powierzchni 324 220 km².Co ciekawe, Norwegia jest najsłabiej, po Islandii, zaludnionym krajem europejskim. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 14,7 mieszkańca na 1 km². Norwegia jest wysoko rozwiniętym krajem przemysłowym. Gospodarka Norwegii oparta jest w głównej mierze na bogactwach naturalnych takich jak ropa naftowa i gaz, których złoża odkryto w 1977r. na szelfie Morza Norweskiego i Północnego oraz ryby. Lokomotywą wzrostu gospodarczego Norwegii są również inwestycje i konsumpcja prywatna. Gospodarka norweska jest kombinacją wolnego rynku i interwencjonizmu państwowego (państwo kontroluje sektor wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej).
Jeżeli uwzględnić dodatkowo strefę wyłączności rybołówstwa, na którą składają się wody, to uzasadnione jest stwierdzenie, że Norwegia żyła i żyje z morza. Zdeterminowana w ten sposób geograficznie i historycznie gospodarka rozwija się systematycznie opierając ten rozwój kolejno na:

  • rybołówstwie i szybko rozwijającej się akwakulturze morskiej,
  • pozyskiwaniu drewna i jego eksporcie w ciągle malejącej skali i coraz bardziej przetworzonej formie,
  • żegludze i systematycznie tracącym na znaczeniu przemyśle okrętowym,
  • energii wodnej i ekologicznym budownictwie energetycznym oraz hutnictwie i przetwórstwie aluminium,
  • dynamicznie rozwijającym się sektorze ropy i gazu wraz ze wspierającymi go specjalistycznymi rodzajami działalności gospodarczej.

Dynamika rozwoju Jeszcze na początku minionego stulecia Norwegia była uważana za najbiedniejszy kraj w Europie, dziś jest jednym z najbogatszych. Omijają ją dodatkowo większe recesje, dotykające Europę Zachodnią. Rok 2008 był rokiem ostrego wyhamowania norweskiej gospodarki po 4 latach najszybszego w historii wzrostu. Rok 2009 dzięki dużej mobilności norweskiej gospodarki, wysokiej i stałej nadwyżce budżetowej, utrzymaniu inwestycji publicznych na wysokim poziomie oraz prac na Norweskim Szelfie Kontynentalnym był rokiem powrotu gospodarki na ścieżkę wzrostu. W roku 2010 gospodarka cały czas wykazywała ślady kryzysu sprzed 2 lat, niemniej jednak wzrost został utrzymany. W osiągnięciu wysokiego standardu życia dopomogło Norwegii odkrycie w 1971 r. złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w szelfie Morza Północnego i Norweskiego. Dziś kraj jest głównym europejskim producentem tego surowca. Dane statystyczne za rok 2011 wykazują zdecydowany trend przezwyciężania zjawisk kryzysowych.

Poziom rozwoju Norwegia osiągnęła wysoki poziom rozwoju społeczno – gospodarczego będąc w istocie krajem surowcowym o bardzo ograniczonych zasobach siły roboczej. Rozwijając intensywnie wydobycie surowców energetycznych, akumuluje znaczną część dochodów z tego tytułu w postaci kapitału finansowego, który jest formą transformacji bogactwa narodowego z formy surowcowej w finansową.

Rolnictwo Rolnictwo w Norwegii jest poważnie ograniczone przez niedobór gruntów ornych. Norwegia od dawna musiała polegać na imporcie i utrzymaniu odpowiedniego zaopatrzenia w żywność. Obecnie kwestie te w dalszym ciągu wpływają na gospodarkę rolną kraju. Głównym problemem rolnym jest brak gruntów. Tylko około 4% gruntów nadaje się do rolnictwa. Około jedna trzecia tych gruntów to grunty rolne, a pozostałą część wykorzystywano jako łąki lub pastwiska. Ze względu na ograniczoną ilość miejsca, rolnicy muszą produkować tak dużo żywności, jak to możliwe, w celu zaspokojenia potrzeb mieszkańców Norwegii. Jest to trudne zadanie.

NORWEGIA	POLSKA

POWIERZCHNIA 324 220 km² 312 679 km² LUDNOŚĆ 4,593,041 38 544 513 Produkt krajowy PKB 499,7 mld USD 489,7 mld USD Produkt krajowy na 1 mieszk. 37 400 USD 12 709 USD Przyrost PKB 3,0% 3,8% INFLACJA 1,1% 3,8% STOPA BEZROBOCIA 3,2% 12,4% ZAŁĄCZNIKI:

BEZROBOCIE W POLSCE I NORWEGII

Aktualna sytuacja gospodarcza Polski Gospodarka Polski – jest gospodarką mieszaną. W dużym stopniu przeszła transformację z centralnie kierowanej (socjalistycznej) w gospodarkę rynkową (kapitalistyczną) po decyzjach gospodarczych w 1988 roku i zmianach politycznych, które miały miejsce rok później. Prywatyzacja małych i średnich przedsiębiorstw państwowych i nowe liberalne prawo do zakładania przedsiębiorstw ruszyło budowę prywatnego sektora gospodarki, który jest głównym motorem gospodarczym w Polsce. Restrukturyzacja i prywatyzacja poszczególnych sektorów gospodarki odbywa się w wolnym tempie, mimo tego realizowane są zagraniczne inwestycje w energię i stal.

Największymi problemami polskiej gospodarki są trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej wynikające z nadmiernej biurokracji i niejasnego prawa, a również wysokie koszty administracyjne nakładane na obywateli, niewystarczająco rozwinięta infrastruktura (w tym np. sieć dróg oraz dostępność internetu) oraz trudności na rynku pracy skutkujące np. niskimi płacami (przeciętne wynagrodzenie brutto w marcu 2009 wyniosło 3 185,61 zł). Dynamika rozwoju Pod względem wielkości PKB, Polska jest szóstą gospodarką Unii Europejskiej i 21. gospodarką świata. Produkt krajowy na jedną osobę wynosił 11 288 dolarów, a po zmierzeniu parytetem siły nabywczej 18 072 dolarów i wyniósł 61% średniej unijnej. Tempo wzrostu gospodarczego stawia Polskę wśród najszybciej rozwijających się krajów Europy co było jedynym dodatnim wynikiem w UE.

Sektor państwowy wytwarza obecnie około 25% PKB (w rękach państwowych pozostają: PKP, KGHM, część akcji PKN Orlen, PGNiG i wiele mniejszych przedsiębiorstw) i jest to poziom porównywalny do takich krajów, jak Francja czy Norwegia.

Poziom rozwoju Polska stała się atrakcyjnym miejscem do inwestycji dla firm z całego świata: jest to spowodowane dobrym położeniem geograficznym, wewnętrzną stabilizacją społeczno-ekonomiczną oraz wejściem do UE. Inwestycje zagraniczne w latach 1990–2006 wyniosły ponad 87 mld dolarów.

W Polsce najbardziej rozwiniętym jest przemysł węglowy, energetyczny, metalurgiczny, maszynowy, samochodowy, a także przemysł elektromaszynowy, w tym m.in. precyzyjny, elektroniczny i elektrotechniczny, środków transportu, spożywczy, włókienniczy i odzieżowy. Dużą rolę odgrywa wydobycie oraz przetwórstwo surowców mineralnych.

W 2012 polskie przedsiębiorstwa wyeksportowały artykuły żywnościowe o wartości 16 miliardów euro, przy czym nadwyżka eksportu żywności nad importem sięga 3 miliardów euro. Polska jest największym producentem jabłek w Europie i trzecim co do wielkości producentem drobiu jest również trzecim co do wielkości producentem grzybów(piątym na świecie).

Rolnictwo W polskim rolnictwie zatrudnionych jest 14,8% ogółu pracowników, mimo tego rolnictwo wytwarza niespełna 4% PKB, dla porównania średnie zatrudnienie w tym sektorze gospodarki w Unii Europejskiej wynosi 4,5%. Pomiędzy poszczególnymi województwami istnieją duże różnice w odsetku zatrudnionych w rolnictwie; w województwie śląskim i województwie dolnośląskim pracuje odpowiednio 3,3% i 6,5% ogółu zatrudnionych, jednak w województwach ściany wschodniej zatrudnienie w rolnictwie dochodzi do 33,7% w województwie lubelskim. Inaczej niż sektor przemysłowy, znaczna część rolnictwa pozostała w prywatnych rękach przez okres socjalizmu Około 2 miliony prywatnych gospodarstw rolnych wykorzystuje 90% ziem uprawnych. Polska jest europejskim liderem w produkcji ziemniaków, buraka cukrowego.

WSPÓŁPRACA POLSKI I NORWEGII

Od momentu wejścia Polski do UE, tj. od 1 maja 2004r. współpraca gospodarcza realizowana jest na podstawie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) wraz z poprawkami wynikającymi z rozszerzenia EOG o 10 krajów nowo przystępujących (Protokół do EOG w sprawie rozszerzenia wszedł w życie 6 grudnia 2005r.) oraz Umowy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG) a Królestwem Norwegii o wolnym handlu, podpisanej 14 maja 1973 r.

Norwegia jest dla Polski ważnym partnerem handlowym - jej udział w polskim eksporcie w 2012r. wynosił 1,6% (16 pozycja ), a w polskim imporcie - 2% (18 pozycja ). Natomiast udział Polski w norweskim imporcie w 2012r. wynosił 2,6% (8 pozycja), a w norweskim eksporcie – 2,4% (8 pozycja). Najważniejsi partnerzy handlowi Norwegii to: Wielka Brytania, Holandia, Francja, Niemcy i Szwecja. Te pięć krajów oraz kolejne USA i Kanada to głównie odbiorcy norweskiej ropy i gazu.

Dominujące pozycje w polskim eksporcie do Norwegii w 2012r. stanowiły:

  • Pojazdy, jednostki pływające 27,2%
  • Wyroby z metali nieszlachetnych 19,8%
  • Urządzenia mechaniczne i elektryczne 13,9%
  • Produkty mineralne 6,7%
  • Wyroby różne 3,4%

Dominujące pozycje w imporcie z Norwegii w 2012r. stanowiły:

  • produkty mineralne 40,98
  • jednostki pływające 23,5%
  • ryby świeże i schłodzone 14,3%
  • wyroby z metali nieszlachetnych 14,3%
  • urządzenia mechaniczne i elektryczne 6,3%

Handel między Polską a Norwegią rozwija się w szybkim tempie, a nasza akcesja do UE nie utrudnia wzajemnych warunków handlu. Polska konsekwentnie w dalszym ciągu będzie podejmować, na różnych szczeblach UE, działania na rzecz liberalizacji warunków importu ryb na obszar UE i zapewnienia dostępu do tradycyjnych źródeł jego zaopatrzenia dla Polski.

PODSUMOWANIE Jak widać Polska i Norwegia różnią się pod względem gospodarczym. Wynika to z zasobów i warunków środowiska przyrodniczego, w jakim znajdują się oba państwa, jak i z przeszłości historycznej, która wpłynęła na ich rozwój. Norwegia posiada złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, co jest głównym motorem rozwoju gospodarki kraju. Ustrój polityczny i gospodarczy są głównymi czynnikami mającymi duży wpływ na rozwój państwa. Gospodarka norweska jest kombinacją wolnego rynku i interwencjonizmu państwowego, natomiast w Polsce restrukturyzacja i prywatyzacja poszczególnych sektorów gospodarki odbywa się w wolnym tempie. Dlatego też Polska jest krajem słabiej rozwiniętym. Zasoby kapitału ludzkiego, to kolejny czynnik. Przez to, że w Polsce gospodarka jest słabiej rozwinięta, są niższe zarobki, pojawia się zjawisko migracji, na coraz większą skalę. Oznacza to, zmniejszenie liczby wykwalifikowanych pracowników. A co za tym idzie, pogorszenie jakości rozwoju polskiej gospodarki. Kolejnym, jakże ważnym czynnikiem jest zadłużenie państwa. W Polsce występuje wyższy procent zadłużenia niż w Norwegii, wiąże się to z brakiem pieniędzy na inwestycje, postęp technologiczny, co dodatkowo spowalnia rozwój gospodarki. Pod względem innowacji w produkcji i gospodarce polskie przedsiębiorstwa należą do najmniej aktywnych w Unii Europejskiej. Widać więc, że gospodarka Polski jest słabiej rozwinięta niż Norwegii, wpływ na to ma wiele czynników.