Tytułowy bohater, Tadeusz Soplica, to wykształcony młodzieniec, który jednak jeszcze niewiele wie o życiu. Swoje imię otrzymał po Tadeuszu Kościuszce. Po powrocie do Soplicowa poznaje idyllę szlacheckiego życia; uczestniczy w ucztach i polowaniach, przeżywa miłosne rozterki. W dniu zajazdu wykazuje się śmiałością i patriotyzmem. Zmuszony do opuszczenia kraju świadomie wybiera służbę wojskową w armii Księstwa Warszawskiego. W dniu zaręczyn z Zosią uwłaszcza chłopów.

Kolejną znaczącą postacią jest bernardyn, Ksiądz Robak, którego od samego początku otacza aura tajemniczości. Odznacza się powściągliwym zachowaniem, a także niezwykłym męstwem i odwagą. Możemy przypuszczać, że pracuje jako tajny emisariusz. W księdze X dowiadujemy się całej prawdy o walecznym bernardynie, który okazuje się być Jackiem Soplicą, ojcem Tadeusza, który z warchoła i zawadiaki, przemienia się w gorliwego patriotę i pokornego mnicha.

Jego młodszym bratem jest Sędzia, stary kawaler, gospodarz dworu, spadkobierca rodu Sopliców, opiekun Tadeusza. Sędzia kultywuje stare tradycje, jest przywiązany do porządku. Postać ta jest złożona. Z jednej strony to krnąbrny i nieustępliwy w sporze o zamek, z drugiej żarliwy patriota i strażnik tradycji.

W sporze o zamek walczy z Hrabią, młodym, zapatrzonym w obce wzorce, sentymentalnym młodzieńcem, który jednak potrafi także być porywczy i zdecydowany w działaniach. On także przechodzi przemianę i, zapomniawszy o niesnaskach, z poświęceniem walczy przeciwko wojskom zaborcy, a także wstępuje w szeregi oddziałów Księstwa Warszawskiego.

Kolejną znaczącą postacią jest Podkomorzy, syn wojewody nowogrodzkiego, który przybył do Soplicowa na sądy podkomorskie. Dla tamtejszej szlachty stanowi on duży autorytet. Jest autorem słynnej mowy o grzeczności wygłoszonej podczas uczty w księdze I.

Znaczącą postacią jest także Gerwazy, zwany także Klucznikiem, sługa Stolnika Horeszki. Pragnąc pomścić śmierć swojego pana, zabija kilku Sopliców. Nosi w sobie wiele złości i nienawiści, a także bólu. Jego atrybutem jest Scyzoryk – ogromnych rozmiarów miecz. Ostatecznie jednak Gerwazy wybaczył Jackowi Soplicy, doceniając jego patriotyczną pokutę.