W „Lalce” Bolesława Prusa autor przedstawia między innymi stosunek bohaterów powieści do miłości i małżeństwa. Na podstawie podanych trzech fragmentów tej lektury przedstawię ten problem.

W pierwszym fragmencie bohaterką występującą jest panna Izabela, która jest młodą arystokratką. Jest ona oderwana od rzeczywistości i nie jest zdolna do zakochania się. Uważa ona, że małżeństwo jest konwenansem. Świadczy o tym uczestniczenie w życiu towarzyskim jako główny tego cel, jak i również oddzielenie miłości o małżeństwa. Te dwie rzeczy potrafią istnieć bez siebie. Izabela marzy o idealnej miłości. Przykładem tego może być podziwianie w galerii, oraz zakupienie posągu Apollina. Bardzo go adorowała, tak jakby się w nim zakochała. Później w snach ukazywali jej się mężczyźni, którymi była kiedyś zafascynowana. Były to jej marzenia. Niestety nie mogła ich kochać z różnych przyczyn.

W drugim fragmencie „Lalki” bohaterem jest człowiek o charakterze romantyka i pozytywisty o nazwisku Wokulski. Jest on dojrzały i ma dość burzliwy życiorys. On uważa, że miłość jest zjawiskiem mistycznym, co argumentuje miłość od pierwszego wejrzenia, że jest to przeznaczenie, oraz miłość jako sens życia. Ubóstwianie ukochanej kobiety uważa za to, co powinno istnieć. Wokulski ocenia swoje zauroczenie, które czuje do panny Izabeli. Zrobiła ona na nim szczególne wrażenie i potrafi racjonalnie to ocenić.

Drugą postacią z tego fragmentu jest również lekarz Szuman. Jest to człowiek zgorzkniały naukowiec. On natomiast uważa miłość, jako zjawisko biologiczne, zależne od zjawisk, które zachodzą w naszym mózgu. Na to czy się zakochamy, czy nie ma wpływ nasza głowa, a małżeństwo jest tylko formalnością i kulturą. Twierdzi on, że zachowanie Wokulskiego jest konsekwencja jego wieku. Szuman opowiada o swojej nieszczęśliwej miłości.

Fragment trzeci przedstawia Starskiego, przedstawiciela arystokratycznej „złotej młodzieży”, a także łowca posągów. On uważa małżeństwo jako interes, dzięki któremu można się wzbogacić. Jest to sposób zdobycia pieniędzy, które według niego są najważniejsze w życiu. Miłość natomiast jest tylko rozrywką bogaczy, jednak nie gwarantuje ona szczęścia. Szczęście i miłość są oddzielnymi znaczeniami.

Drugą postacią z tego fragmentu jest prezesowa, szlachetna arystokratka, jak i romantyczka. Dla niej miłość jest najbardziej szanowanym uczuciem. Podczas rozmowy się zdenerwowała na Starskiego i stwierdziła, że „to gwałt zadany najświętszym uczuciom”.

Z powyższej interpretacji tych trzech fragmentów można wywnioskować, że „Lalka” prezentuje bardzo różne koncepcje miłości i małżeństwa. Od najświętszego uczucia jakie rządzi człowiekiem do zdobycie pieniędzy i jako główny cel jest to dobry interes. Również możemy powiedzieć, że miłość nie zawsze daje szczęście.