Indywidualizm romantyczny stanowi istotny element kreacji romantycznego bohatera literackiego i ideału człowieka. Indywidualizm ten przeciwstawiał się oświeconej tendencji postrzegania człowieka jako jednostki przede wszystkim jako cząstki społeczeństwa, reprezentanta klasy społecznej, narodu czy ludzkości. Jak większość romantycznych pojęć, tak i ten, występował wraz z tendencją przeciwstawną, ukierunkowaną na społeczeństwo, pojmowane zwłaszcza w kategoriach wspólnot plemiennych, narodowych. Te dwie rozbieżne na pozór tendencje miały godzić nastawienie społeczne wielkich jednostek, które, aby osiągnąć cel (ogólnoludzkie dobro) – składają najwyższą ofiarę, oddają własne życie.