SUROWCE MINERALNE

1. Gaz ziemny Właściwości - gaz ziemny jest bezwonny, bezbarwny i mniejszą gęstość niż powietrze. Charakterystyczny zapach gazu ziemnego jest uzyskiwany w procesie nawaniania. Tylko wtedy człowiek jest zdolny go wyczuć; może tworzyć mieszankę wybuchową w wyniku reakcji z powietrzem. Możemy go zaliczyć do bardzo wydajnych paliw ekologicznych. Zastosowanie – gaz ten jest szczególnie lubiany przez kotły, turbiny, suszarnie, przemysłowe piece grzewcze, kuchnie domowe itp. Najczęściej jest stosowany do ogrzewania domków jedno oraz wielorodzinnych; w takim dziale gospodarki jak hodowla roślin i zwierząt gaz ziemny także ma swoje miejsce - wykorzystywany jest do suszenia zbóż, nasion oraz produkcji pasz i karm dla zwierząt; coraz częściej gaz ziemny używany jest jako paliwo do pojazdów samochodowych. Jest też ważnym surowcem w przemyśle chemicznym. Występowanie – W Polsce - Złoża gazu ziemnego występują na obszarze karpackim oraz w zachodniej części Niżu Polskiego ; własne wydobycie gazu ziemnego pokrywa tylko 30% zapotrzebowania krajowego, pozostałe ilości importowane są gazociągami z Rosji. Na świecie - największe udokumentowane złoża gazu na świecie znajdują się w Rosji, Iranie, Katarze, na Morzu Północnym i w Algierii.

2. Węgiel kopalny Rodzaje i powstawanie – Naturalny gaz ziemny, nagromadzony głęboko pod powierzchnią ziemi, powstawał w odległych okresach geologicznych, w wyniku stopniowego rozkładu szczątków organizmów: humolity (powstały ze szczątków roślin lądowych ), liptobiolity (będące nagromadzeniem żywiczno-woskowych składników roślin ), sapropelity (powstałe z roślin wodnych, zwłaszcza glonów ) . Występowanie – w Polsce – zagłębie Górnośląskie, Katowice, Gliwice, Zabrze, Zagłębie Wałbrzyskie, Zagłębie Lubelskie (Bogdanów). Na świecie - występują w Rosji, na Ukrainie, w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Chinach, Republice Południowej Afryki, Wielkiej Brytanii, Polsce, Australii i w Indiach. Sucha destylacja węgla kamiennego - termiczny rozkład węgli kopalnych, przeprowadzany bez dostępu powietrza; odbywa się w koksowniach i gazowniach, a produktami tego procesu są : gaz koksowniczy (gaz świetlny ), koks, smoła pogazowa i woda pogazowa. Używa się go do otrzymywania amoniaku oraz w hutnictwie i w elektrociepłowniach jako opał.

3. Ropa naftowa Powstawanie - wiele lat temu na skutek przeobrażenia szczątków organizmów zwierzęcych oraz roślinnych, które gromadziły się z okruszkami mineralnymi w morskich osadach, powstała ropa naftowa; proces ten oraz gromadzenie ropy naftowej ma ścisły związek z obecnością basenów sedymentacyjnych. Właściwości – ciekła mieszanina jednorodna węglowodorów w stanie gazowym, ciekłym i stałym, wzajemnie w sobie rozpuszczonych; bezsmakowy, bez zapachowy, nierozpuszczalny w wodzie, lżejszy od powietrza. Występowanie – w Polsce - Pogórze Karpackie, woj. Lubelskie, szelf Bałtyku ( Łeba ), Lubiatów, Cychry i Grotów. Na świecie - szelf Morza Północnego (Norwegia, Wielka Brytania), Zagłębie Wołżańsko-Uralskie i Zagłębie Zachodniosyberyjskie w Rosji, rejon Zatoki Perskiej, rejon Baku w Azerbejdżanie, północno-zachodnie Chiny (Karamay), indonezyjskie wyspy Jawa, Sumatra i Borneo; stany południowe Ameryki Północnej (Teksas, Luizjana, Oklahoma, Kansas i Nowy Meksyk), Kalifornia oraz Alaska w USA, prowincja Alberta w Kanadzie oraz pr Półwysep Jukatan w Meksyku. Meksyk i USA wydobywają także ropę naftową spod dna Zatoki Meksykańskiej, nad Jeziorem Maracaibo oraz na terenie delty Orinoko w Wenezueli w Ameryce Południowej, w północna części Afryki (Egipt, Libia, Tunezja, Algieria) oraz nad Zatoką Gwinejską (Nigeria, Gabon, Kongo, Kamerun). Destylacja frakcjonowana -metoda rozdzielania składników ropy naftowej wykorzystująca różnice temperatur wrzenia tych składników. Jej produkty to: olej opałowy, asfalt, wazelina, nafta oczyszczona, wosk, smar, benzyna; stosowane są w przemyśle budowniczym, chemicznym i mechanicznym . Ignacy Łukasiewicz (1822 – 1882)- polski chemik, farmaceuta i przedsiębiorca, wynalazca lampy naftowej, twórca przemysłu naftowego- jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści jakie daje ten surowiec.

4. Czym można gasić ropę naftową i benzynę? Piasek gaśniczy, gaśnica śniegowa.

5. Problemy ekologiczne związane z eksploatowaniem i zastosowaniem surowców energetycznych

• wyczerpywanie zasobów nieodnawialnych ( surowców mineralnych ),
• nieodpowiednia eksploatacja surowców odnawialnych ( lasów, łowisk),
• zanieczyszczenie środowiska naturalnego odpadami przemysłowymi,
• zanieczyszczenie i niszczenie niezbędnych do życia zasobów, takich jak powietrze, woda i powłoka ozonowa.

6. Alternatywne źródła energii:

• energia słoneczna,
• energia wodna ( rzek, mórz, potoków ),
• energia wiatru.