,MStanisław Wokulski jest głównym bohaterem powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Utwór powstał w pozytywizmie i przedstawia historię nieszczęśliwej miłości i karierę Stanisława, ówczesną rzeczywistość, oraz losy bohaterów na przełomie trzech epok : romantyzmu, epoki przejściowej i pozytywizmu. Wokulski jest przedstawicielem epoki przejściowej, reprezentuje poglądy romantyka i pozytywisty. Wychowany na literaturze romantycznej kocha i walczy jak romantyk, jednocześnie pragnienie wiedzy, chęć zdobycia fortuny i działalność społeczna ujawniają cechy pozytywistyczne. Jako syn zubożałego szlachcica został zmuszony do pracy w pijalni u Hopfera. Poznaje tam wielu studentów, którzy zaszczepiają w nim romantyczny rewolucjonizm oraz pozytywistyczny scjentyzm (pasję nauki). Pomimo przeszkód kończy Szkołą Przygotowawczą i rozpoczyna naukę w Szkole Głównej. Zafascynowany i konsekwentny cały swój czas poświęca doskonaleniu się. Pozytywistyczny pęd do wiedzy przerywa wybuch Powstania Styczniowego. Stanisław jako romantyk poświęca się walce narodowowyzwoleńczej, bierze udział w walce, zostaje uwięziony, skazany i zesłany na Sybir. Po klęsce powstania, wyizolowany na obczyźnie powraca do nauki i wynalazków. Spotyka wybitnych uczonych (Czerskiego, Dybowskiego, Czekanowskiego), publikuje wydawnictwa naukowe, ma przyjaciół, czuje się potrzebny i wolny. Pełen wiary w siebie wraca do Polski. subiekt w sklepie Mincla, a po jego śmierci żeni się z wdową (ona wkrótce także umiera). Wokulski przejmuje sklep i majątek po wdowie. Praca jest jego wartością. Jako pozytywista kieruje się postulatami pracy u podstaw i pracy organicznej, użyteczności jednostki dla społeczeństwa. Świadomy potrzeb społeczeństwa pomaga biednym i potrzebującym (woźnica Węgielek, prostytutka, młody kamieniarz). Majątek po Minclowej ułatwia mu bardzo tę czynność. „trzydzieści tysięcy rubli znaczy tyle, co sześćdziesiąt drobnych warsztatów albo sklepów, z których żyją całe rodziny.” Jego romantyczna natura objawia siś najbardziej podczas spotkania Izabeli w teatrze .Zakochuje się od pierwszego wejrzenia rzuca wszystko i koncentruje się tylko na obiekcie swych marzeń. „Odtąd mało pamiętał o sklepie i o swoich książkach, lecz ciągle szukał okazji do widywania panny Izabeli…” . Jej postać jawi mu się jako zjawisko nie z tego świata , a spotkanie jej to przeznaczenie i mistycyzm. Ma świadomość , że obiekt jego westchnień jest poza zasięgiem - nie jest jej godzien. On zwykły kupiec galanteryjny, ona piękna arystokratka . Chce zdobyć ją jak pozytywista. Aby osiągnąć swój cel stopniowo formułuje plan zdobycia Izabeli. „Nie być kupcem albo być bardzo bogatym kupcem. Być co najmniej szlachcicem i posiadać stosunki w sferach arystokratycznych. Nade wszystko zaś mieć dużo pieniędzy”. Z jednej strony ma realne plany co do „ zdobycia wyznaczonego celu” , z drugiej przedmiot uczuć, jakim jest, , pusta, próżna, powierzchowna , niezdolna do głębokich uczuć Izabela, która rani Stanisława i doprowadza do próby samobójczej. Człowiek skłonny do głębokich refleksji i przemyśleń, naukowiec, przedsiębiorca nie radzi sobie z uczuciem do wyimaginowanego zidealizowanego obrazu kobiety. To mieszanie się postaw romantycznych z pozytywistycznymi w miłości Stanisława do Izabeli , czyni go człowiekiem epoki przejściowej. Chce ją zdobyć jak pozytywista, a kocha jak romantyk. Stanisław Wokulski to postać wielowymiarowa, skomplikowana i niejednoznaczna. Rozdarta pomiędzy romantycznymi ideałami a pozytywistycznym myśleniem. Postrzega świat i ludzi jak pozytywista ale kocha szaleńczo jak romantyk. Mieszają się w nim motywacje emocjonalne (serce) z racjonalnymi (rozum). Prus na przykładzie Wokulskiego bardzo celnie przedstawił charakter ówczesnego społeczeństwa, jego rozterki, problemy i zachowania. Większość z nich przetrwało i wciąż nurtuje współczesne społeczeństwo.