Kult maryjny powstał w Średniowieczu. Ludzie otaczali postać Maryi czcią ponieważ pełniła ona rolę łącznika między Chrystusem a ludźmi. Miała zanosić do swojego Syna prośby o łaskę. W samej Biblii nie wiele jest opisów Maryi dlatego też wielu średniowiecznych artystów starało się dopisać „brakujące” opisy jej postaci. Czy to w utworach czy to na różnego rodzaju rzeźbach oraz obrazach pokazywana była jako młoda i piękna kobieta, która posiadała w sobie wiele wdzięku, dumny ale i zarazem troski i pokory. Autorzy, których imiona pozostawały nieznane bardzo często odnosili się w różnych utworach do cierpienia Matki Boskiej, prosząc również o wstawiennictwo u Syna.

• Motyw Deesis W ikonografii przedstawia się Chrystusa jako Zbawiciela i sędziego, który siedzi na tronie i zajmuje centralne miejsce. Tuż obok po jednej stronie zasiada Matka Boska a po drugiej Jan Chrzciciel. Zarówno Matka Boska jak i Jan Chrzciciel pełnią rolę pośredników pomiędzy ludźmi a samym Chrystusem jednak W Polsce najdawniejszym przykładem może być fresk znajdujący się w Tumie pod Łęczycą pochodzący sprzed 1161 roku. Utwór „Bogurodzica” to najstarsza pieśń religijna i najdawniejszy hymn narodowy, występuje w nim podmiot zbiorowy. Pochodzi z XIII wieku, jest również utworem poetyckim a autor jest nieznany. Sama Maryja jest przedstawiona jako wybrana przez Boga – „Bogiem sławiena”, istota boska aczkolwiek pozostająca dalej jako pośredniczka między ludźmi a Chrystusem oraz jako troskliwa Matka. W pierwszej zwrotce autor zwraca się do Maryi z prośbą o przychylność dla wiernych na ziemi, zaś w drugiej zwrotce zwraca się do Jana Chrzciciela by mógł wesprzeć ludzkie Wołanie.

• Motyw Sabat Mater Dolorosa Jest to motyw w którym Matka Boska jest ukazana jako matka cierpiąca stojąca pod krzyżem – „Stała Matka Boleściwa”. „Lament świętokrzyski” jest wierszem napisanym ok. XV wieku przez anonimowego twórcę. Składa się z ośmiu zwrotek a podmiotem lirycznym jest sama Matka Boska. Pierwsza część utworu ukazuje uczucia jakie towarzyszą Maryi stojącej pod krzyżem. Są to między innymi: bezsilność, żal, smutek i osamotnienie. Maryja zwraca się do ludzi i prosi o wysłuchanie jej, o współczucie i zrozumienie. Widzi ona jak jej Syn cierpi, ale jest za wysoko by mogła Mu pomóc. Jacopone da Todi „Sabat Mater Dolorosa” Utwór również ukazuje Maryje jako matkę cierpiącą. Autor bardzo dokładnie podkreśla jej smutek, cierpienie i rozżalenie. Zaznacza, że taka scena powinna w każdym człowieku wywołać smutek i współczucie, ponieważ matka musiała patrzeć na cierpienie jakie było zadawane jej dziecku. Podmiot liryczny chciałby ulżyć „Pannie z Panien Najjaśniejszej” w cierpieniu. Byłby gotów nawet sam płakać i odczuwać ten sam ból. Sam utwór miał duży wpływ na rozpowszechnianie się tego motywu. Krzysztof Kamil Baczyński „Modlitwa do Bogarodzicy” Wiersz kierowany jest do Matki Boskiej a występuje tam podmiot zbiorowy, którym są walczący żołnierze. Ci żołnierze chcieliby umierać tak dzielnie jak Chrystus. Proszą również Matkę Boską o czystość sumienia by mogli lepiej walczyć jak i również o odwagę oraz waleczność. Autor twierdzi, że Matka Boska może nauczyć jak znosić cierpienie ponieważ sama przetrwała cierpienie i śmierć syna dlatego jest takie coś możliwe.

• Pieta Samo słowo „pieta” oznacza tyle co litość, miłosierdzie. Najbardziej znana rzeźba, która ukazuje tą scenę należy do Michała Anioła, która pochodzi z renesansu i znajduje się w Kaplicy Sykstyńskiej. Centralną postacią jest sama Maryja a na jej kolanach spoczywa bezwładnie ciało Chrystusa. Dzieło jest pełne harmonii, równowagi i elegancji. Od postaci bije spokój oraz łagodność.

• Giotto „Madonna Tronująca” Tutaj Matka Boska ukazana jest z Dzieciątkiem na rękach. Siedzi na wysokim tronie z baldachimem, który wznosi się ponad inne postacie a otaczają ją święci, prorocy oraz aniołowie. Jej postać jest ogólnie ukazana z dumną, wielkością – odnosi się to do tego, że na obrazach postać Matki Boskiej jest wyraźnie większa niż pozostałe co ma jeszcze bardziej podkreślić jej wyższość oraz hierarchię. Dzieciątko natomiast wznosi prawą dłoń w geście błogosławieństwa. Jeden z aniołów, który znajduje się poniżej, razem z pozostałymi postaciami trzyma w dłoniach koronę, która ma nawiązywać do koronacji Maryi na Królową Niebios.

Wszystkie te dzieła ukazują Maryję na różne sposoby. Jako troskliwą matkę, która chciałaby cierpieć razem ze swoim Synem, ale jest On poza zasięgiem jej dłoni a z drugiej strony jako istotę boską, Królową Niebios ale nadal bliską ludziom, która jako pośredniczka i dziewica wybrana przez samego Boga, ma zanosić prośby o łaskę do Chrystusa. Maryja mogła też odgrywać rolę postaci, która była natchnieniem do przesyłania różnych przesłań, które artyści mieli przekazywać ludziom poprzez obrazy, rzeźby i utwory literackie. Samo przedstawienie Matki Boskiej w różnych odsłonach miało przybliżyć jej postać ludziom.