SPIS TREŚCI

1. Wstęp……………………………………………………………………………………………. 2. Charakterystyka programu …………………………………………………………….. 3. Cele kształcenia …………………………………………………………………………… 4. Treści kształcenia……………………………………………………………………………
2. Formy realizacji …………………………………………………………………………….
3. Oczekiwane osiągnięcia …………………………………………………………………
4. Ewaluacja …………………………………………………………………………………….

WSTĘP

„Jak można inaczej -rozwijanie mowy i myślenia poprzez metody aktywizujące”

Inspiracją do podjęcia przez nas  tematu „Jak można inaczej – rozwijanie mowy i myślenia poprzez metody aktywizujące”  było głębokie przekonanie o niezastąpionym wpływie słowa żywego na rozwój dziecka. 
Ważnym zadaniem przedszkola jako placówki opiekuńczo – wychowawczej jest to, aby w atmosferze odpowiedzialności i kreatywności kształtować jednostkę do rozwiązywania problemów, potrafiącą wyrażać siebie, swoje zdanie, poglądy, uczucia oraz pomysły przy użyciu własnej spontaniczności i wyobraźni.
Dziecko od początku jest kreatywne. Potrafi podjąć działania w nowych sytuacjach, stosując znane rozwiązania. Chcąc uzyskać efekt uaktywnienia dziecka, nie wystarczy kierować jego rozwojem i dostarczyć bazy informacyjnej. Należy uświadomić mu, że posiada określony potencjał, który może wykorzystać. Trzeba wyrobić w dziecku zdolność samooceny i samoakceptacji, potrzebę poszukiwań kształtu własnej osobowości, umiejętność czerpania radości z efektów swych działań. 
Kształcenie języka i myślenia dziecka poprzez metody aktywizujące jest naturalnym sposobem przygotowania go do roli człowieka umiejącego komunikować własne potrzeby i opinie.
Poziom rozwoju języka w dużej mierze determinuje możliwości człowieka, umożliwia mu zdobywanie wiedzy, rozwój myślenia, zdobywanie doświadczeń.
Metody aktywizujące w kształceniu to grupa metod umożliwiającą wyzwalanie wielostronnej aktywności uczniów w procesie dydaktycznym. Ich stosowanie jest niezbędne na każdym etapie edukacji. Jednak w przedszkolu mają wartość nie do przecenienia i nie do nadrobienia w przyszłości. Pozwalają osadzać procesy uczenia się w kontekście osobistej wiedzy dziecka.  
Opisywane w naszym programie metody pracy są ściśle powiązane z treściami zawartymi w postawie programowej wychowania przedszkolnego i dotyczą:

rozumienia siebie wyrażania się za pomocą słowa werbalizacji sądów i opinii tworzenia dialogów aktywizowania sfery wyobraźni i fantazji umiejętności wnioskowania , kojarzenia, porównywania, uogólniania. Prowadzenie zajęć z wykorzystaniem metod aktywnych przynosi korzyści nie tylko dzieciom, ale jest czynnikiem sprzyjającym samodoskonaleniu się nauczyciela. Naszym zadaniem więc jako nauczycielek przedszkola jest przyjmowanie postawy proponującego, zachęcającego do działania, podtrzymującego zapał poznawczy dziecka, nastawionego na interakcje z dzieckiem oraz pozwalającemu dziecku być sobą. W związku z powyższym chciałybyśmy poprzez nasze propozycje dla dzieci, wprowadzić pomysły i formy działania, które umożliwią im wyjście poza schematy zachowania się i działania oraz zapewnią im rozwój mowy i myślenia w sposób atrakcyjny i najefektywniejszy.

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Prezentowany przez nas program „Jak można inaczej -rozwijanie mowy i myślenia poprzez metody aktywizujące” przeznaczony jest dla pięciolatków. Będzie realizowany w roku szkolnym 2010/2011 w dwóch grupach przedszkolnych. 
Program składa się z trzech modułów:

I moduł – Myślę więc jestem II moduł – Rozwijam język III moduł – Jestem aktorem Chcąc wychować wrażliwego, aktywnego, myślącego i otwartego przedszkolaka, dajemy dzieciom możliwość poszerzenia zainteresowań, twórczego działania, prezentowania swoich umiejętności, rozwoju mowy. Nie mając możliwości pozyskania sponsorów, postanowiłyśmy uaktywnić naszą współpracę z rodzicami, w celu zwiększenia zasobów placówki. Z ich pomocą założymy garderobę, kącik teatralny, wzbogacimy biblioteczkę. Zaproponujemy rodzicom aktywny udział w gromadzeniu strojów, rekwizytów, ciekawej literatury dziecięcej. Jeżeli po rocznej realizacji programu przewidywane efekty będą znaczące, to po dokonanej ewaluacji można będzie realizować go w pozostałych grupach wiekowych. Realizacja celów wynikających z założeń programowych odbywać się będzie podczas całego dnia przedszkolnego.

CELE KSZTAŁCENIA

Program wychowania przedszkolnego zakłada optymalną aktywizację procesów rozwojowych wychowanków.
Pełną osobowość dziecka kształtują treści wszystkich obszarów edukacyjnych, które się wzajemnie przenikają i umożliwiają wielostronne działania, przeżywanie i poznawanie otaczającego świata. Aby osiągnąć zamierzone cele musimy dostosować je do zadań, potrzeb, możliwości i zainteresowań  wychowanków.  

Cele główne:

stwarzanie warunków sprzyjających ośmieleniu i werbalnemu otwarciu się dzieci , rozwijanie mowy i myślenia dzieci poprzez metody aktywizujące, kształtowanie umiejętności zgodnego współdziałania z innymi dziećmi w zabawie i prostych sytuacjach zadaniowych

Cele szczegółowe: 

wspieranie dzieci w rozwoju uzdolnień oraz wspomaganie dzieci rozwijających się nieharmonijnie, aktywizowanie dzieci do poszukiwania najlepszego rozwiązania sytuacji problemowej, rozwijanie wyobraźni i fantazji, wdrażanie dzieci do słownego formułowania swoich przemyśleń, opinii, sądów, argumentacji, negocjacji, tworzenia dialogów, kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania uczuć i emocji, wyrażanie ich za pomocą ekspresji słownej, ruchowej, plastycznej, zachęcenie dzieci do twórczego używania języka przejawiającego w wytwarzaniu nowych rozwiązań,wyrazów, zdań , tekstów, rymowanek, kształtowanie umiejętności przekazywania informacji za pomocą gestu, ruchu ciała, mimiki, rozbudzanie zainteresowań literaturą i dramą, rozwijanie myślenia przyczynowo - skutkowego i operacji uogólniania, abstrahowania, porównywania, wnioskowania poprzez metody twórczego myślenia, kształcenie umiejętności dochodzenia do kompromisu i negocjacji wykorzystując metody integracyjne, dyskusyjne, dramowe (model pracy we współpracy) kształtowanie obrazu własnego „Ja” i świadomości indywidualności, zapoznanie z nowymi metodami aktywizującymi mowę i myślenie dziecka, zasadami i regułami w nich obowiązującymi, wdrażanie dzieci do zgodnego współdziałania w zespole i grupie (podporządkowanie określonym regułom, zasadom, podział ról i przydzielanie określonych czynności do wykonania.

TREŚCI KSZTAŁCENIA

W realizacji naszego programu innowacyjnego przewidujemy następujące treści:

1.Dostarczanie okazji do poznawania siebie, rozumienia siebie, samoświadomości, świadomości indywidualności. 2.Stwarzanie sytuacji sprzyjających pozytywnym przeżyciom i prowokujących do słownego ich określania, działania i wyrażania swoich uczuć i emocji za pomocą słowa, ruchu, ekspresji plastycznej. 3.Wykorzystanie kącika teatralnego do rozwoju zainteresowań dziecięcych, nabywania doświadczeń, rozwoju mowy, umiejętności współdziałania. 4.Scena jako miejsce gry aktorów- poszerzanie wiadomości dotyczących teatru. 5.Wykorzystanie metod aktywizujących (integracyjnych, dyskusyjnych, twórczego myślenia, dramowych i plastycznych) do rozwoju myślenia (twórcze myślenie, umiejętność klasyfikowania i wnioskowania, kojarzenia, analizy i syntezy, argumentowania). 6.Wzbogacanie słownictwa dzieci oraz wdrażanie do poprawnych wypowiedzi pod względem gramatycznym, składniowym i logicznym. 7.Zgodne współdziałanie (binarne, zespołowo,grupowo -metody pracy we współpracy). Budowanie dobrego klimatu do współdziałania w grupie. 8.Werbalizacja własnych sądów, umiejętność kompromisu, tworzenia dialogów, argumentowania.

FORMY REALIZACJI

1.Wycieczka do Teatru Lalek „Tęcza” w Słupsku i Teatru Muzycznego w Gdyni – spotkanie i rozmowy z osobami pracującym w teatrze. Zapoznanie ze scena i jej kulisami. 2.Przygotowanie inscenizacji, przedstawień, montaży słowno- muzycznych dla rodziców oraz dzieci z innych grup przedszkolnych. 3.Zapoznanie z technikami dramy tj. sytuacje i scenki improwizowane, zagadki pantomimiczne, rozmowa, film, wywiad, etiuda pantomimiczna, rzeźba, muzeum, gra plenerowa jako teatr , symulacja.
4.Nauka krótkich wierszyków, rymowanek, fragmentów prozy. 5.Udział w konkursie recytatorskim zorganizowany w naszym przedszkolu oraz w przeglądzie recytatorskim organizowanym przez Bibliotekę Miejską w Lęborku. 6.Ćwiczenia narządów mowy „Gimnastyka buzi i języka”. 7.Ocena postępowania bohaterów bajek , opowiadań, przedstawień, filmów, argumentacja swojego zdania. 8.Udział w zabawach i grach: słownych(np. wyszukiwanie wyrazów przeciwstawnych,nadrzędnych itp.) „Zgadnij co czuję i przeżywam?”- odczytywanie mowy ciała „Dokończ wyraz” twórczych „Dokończ zdanie”(np. Dla mnie wiosna to…, Lubię zimę bo…., Gdybym była królową… .) „Dwa słowa” (wyszukiwanie określeń) skojarzenia 9. Układanie tworzenie: własnych zagadek słownych (próba definiowania pojęć) opowiadań z wykorzystaniem ilustracji zakończeń utworów literackich rymowanek i krótkich wierszyków bajek 10.Oglądanie krótkich przedstawień w wykonaniu dzieci z innych grup
przedszkolnych. 11. Słuchanie opowiadań, wierszy, baśni. 12.Wzbogacanie kącika książki o nowe pozycje. 13.Założenie kącika teatralnego i garderoby, systematyczne wzbogacanie kącika. 14.Zabawy w kąciku teatralnym inscenizowanie utworów literackich, scenek z wykorzystaniem pacynek, kukiełek, lalek zabawy w teatr z wykorzystaniem rekwizytów, muzyki instrumentów samorzutne zabawy w teatr zabawy w teatr połączone z tworzeniem własnych tekstów przestawianie sytuacji problemowych gestem, mimiką, ruchem 15.Układanie historyjek w ciągu przyczynowo – skutkowym. 16.Wypożyczanie książek z Biblioteki Przedszkola Nr 1. 17.Rysowanie książeczek ilustracyjnych treści poznanych utworów. 18.Tworzenie książeczek do utworów literackich i własnych opowiadań. 19.Zaprojektowanie i wykonanie scenografii, pacynek, kukiełek, instrumentów z materiałów plastycznych i surowców wtórnych. 20.Udział w zajęciach z cyklu „ Książka przyjacielem człowieka”. 21.„moja ulubiona książeczka”- prezentacja, argumentacja , słuchanie fragmentów. 22.Ćwiczenia relaksacyjno -koncentracyjne (wizualizacja). 23.Konkurs „Czy znasz te bajki?”(między grupowy) 24.Zabawy i zajęcia integrujące: Zapamiętaj co kto lubi. Wspólne sprawy dla zabawy. Lustereczko, to ja ! Co ofiaruję grupie? Krasnoludek. 25. Wspólne tworzenie Kodeksu Przedszkolaka na drodze dyskusji i
rozmowy. 26. Zastosowanie technik dyskusyjnych : Wrzuć strach do kapelusza. Słoneczko. Burza mózgów. Kula śniegowa. 27. Zapoznanie z technikami twórczego myślenia : Sześć myślących kapeluszy. Niedokończone zdanie. Debata. Poczta. Graffiti (technika niedokończonych zdań). 28.Wykorzystanie podczas zajęć metod plastycznych: Collage. Portfolio. Mapa pojęciowa. Dywanik pomysłów.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA

Po zrealizowaniu programu dziecko:

używa w swoich wypowiedziach wzbogaconego słownictwa, używa w swoich wypowiedziach poprawnych form gramatycznych, wypowiada się logicznie i na temat, komunikuje swoje myśli, przeżycia, odczucia i potrzeby dorosłym i rówieśnikom, wyraża myśli w poprawnie rozwiniętej i uporządkowanej formie , chętnie uczestniczy w ćwiczeniach „gimnastyki buzi i języka”, zadaje pytania w jasny sposób i odpowiada na pytania innych osób, potrafi nadać nazwę ogólną nazwom szczegółowym, zna i stosuje wyrazy bliskoznaczne i o znaczeniu przeciwstawnym, chętnie słucha baśni, opowiadań, wierszy, jest zainteresowane książką i chętnie wypożycza książki z biblioteczki przedszkolnej, wzbogaca kącik książki o swoje ulubione pozycje, odbiera, rozumie i wyraża treści przekazywane przez niewerbalne środki wyrazu : ruch, gest, mimikę, spojrzenie, bez lęku wyraża swoje zdanie (sądy, oceny, propozycje),które różni się od zdania pozostałych, akceptuje odmienność i powstrzymuje się od wyśmiewania i krytykowania, chętnie poszerza zasób słownictwa o nowe wyrazy i związane z nimi pojęcia z uwzględnieniem: porównania analizy i syntezy, abstrahowania i prób uogólniania pojęć, dokonuje coraz dokładniejszego spostrzegania w celu wyodrębnienia różnorodnych cech przedmiotów, roślin, rzeczy, zjawisk, czynności, chętnie bierze udział w złożonych grach dydaktycznych i propozycjach nauczyciela – nowe techniki aktywne, tworzy własne zakończenia opowiadań, baśni z umiejętnością uzasadnienia wyboru przyjętego rozwiązania, wymyśla własne opowiadania i tworzy do nich książeczki, posługuje się podstawowym słownictwem, związanym z teatrem, nie wstydzi się prezentować przed grupą, zgodnie współdziała w zabawie i w sytuacjach zadaniowych, postępuje zgodnie z ustalonym wspólnie kodeksem, zawartym kontraktem, radośnie odgrywa role i ilustruje mimiką, ruchem, gestem zachowania bohaterów literackich lub wymyślonych, umie zaprojektować scenografię i wykonać kukiełki z materiałów wtórnych, wykonuje akompaniament do tekstu (wykorzystując głos, instrumenty, brzękadełka, folię, butelki, gazety itp.), twórczo wykorzystuje różne akcesoria do zabawy w teatr (chustki, wstążki, kapelusze, korale, spódniczki), chętnie operuje pacynkami, kukiełkami i sylwetami w kąciku teatralnym, tworzy proste dialogi, rozumie umowne znaczenie rekwizytu i posługuje nimi w odgrywanej scenie, układa zagadki słowne, krótkie rymowanki, własne opowiadania, bierze udział w inscenizacjach i montażach słowno – muzycznych (przedszkolny teatrzyk , występy przed gośćmi), posiada doświadczenia z zakresu osobistych występów scenicznych, opowiada i porządkuje historyjki obrazkowe w ciągu przyczynowo – skutkowym, wyraża stanem głosu różne stany uczuciowe , identyfikuje się z różnymi zjawiskami (analogia personalna – jestem wodą,wiatrem…), swoje uczucia i przeżycia wyraża przez ekspresję słowną, muzyczną, plastyczną, ruchową, potrafi negocjować, argumentować, zawierać kompromis, umiejętnie wnioskuje i kojarzy, analizuje przedstawiona sytuację (na ilustracji , w opowiadaniu, bajce itp.) wysuwa nowe pomysły, różne sposoby rozwiązania problemów i zadań, potrafi zaprezentować swoje umiejętności na konkursach, przeglądach, samorzutnie bawi się w teatr.

EWALUACJA INNOWACJI

Uzyskanie informacji ,w jakim stopniu założone w naszym programie cele są osiągane, czy proponowane formy pracy są skuteczne posłużą między innymi obserwacje, rozmowy, aktywne uczestnictwo dzieci w zabawach, grach na zajęciach i w konkursach , prace plastyczne dzieci, osiągnięcia teatralne dzieci.
Po zakończeniu zajęć z wykorzystaniem metod aktywizujących będziemy stosować różne metody ewaluacyjne oceniające ich  przebieg, samopoczucie dzieci lub samoocenę zdobytych przez nie umiejętności.
Skierujemy również ankietę do rodziców, która pozwoli również podsumować efekty wdrożonego programu.