[u][/u][b]Temat: Italia - casa tutte le collezioni di arte e natura. Włochy - dom wszystkich zbiorów sztuki i przyrody.[/b]

Włochy to chyba jedyny kraj, który potrafiłby narysować niemal każdy Europejczyk. Jak wiadomo - ma on kształt wielkiego buta z obcasem i być może tutaj tkwi tajemnica legendy włoskich butów. 
Włochy z wielu powodów postrzegane są jako państwo wyjątkowe: od stuleci cenione za niepowtarzalną kulturę i romantyzm. Niewiele jest bowiem krajów mających równie wspaniałą  architekturę, bogate tradycje zarówno muzyczne jak i literackie, mnogość malowniczych krajobrazów oraz znakomite potrawy i wina. Godne podziwu jest też tempo rozwoju Włoch, bo od zakończenia II wojny światowej wysunęły się na czoło państw najbardziej rozwiniętych gospodarczo, zachowując jednocześnie wiele dawnych zwyczajów, tradycji i szacunku do dziedzictwa kultury wiejskiej.

.

[b][u]Położenie:[/u][/b]

Republika Włoska leży na południu Europy na półwyspie Apenińskim, który wcina się głeboko w Morze Śródziemne. Na tym samym półwyspie miesczą się też dwa mniejsze państwa: Watykan oraz San Marino. Oprócz charakterystycznego kozaka terytorium Włoch obejmuja także duże wyspy: Sardynia i Sycylia. Od reszty Europy Włochy oddzielają Alpy. Natomiast Pad najdłuższa włoska rzeka przecina łukiem północ kraju, a łańcuch Apeninów dzieli państwo wzdłuż. Italia graniczy z: Francją, Szwajcarią, Austrią i Słowenią.
Stolicą Republiki Włoskiej jest Rzym, który leży nad rzeką Tyber. Mieści się w nim wiele zabytków, które pochodzą w znacznej częsci jeszcze z czasów Cesarstwa Rzymskiego np. Koloseum. Innymi większymi miastami Włoch są : Mediolan uważany za stolicę mody, Wenecja, w której zamiast ulic i dróg występują kanały wodne po których pływa sie gondolami oraz Neapol którego wizytówką jest znana każdemu pizza. 
Włochy oblewają wody Morza Liguryjskiego, Morza Tyrreńskiego, Morza Śródziemnego, Morza Jońskiego oraz Morza Adriackiego. Od stałego lądu Sycylię dzieli cieśnina Mesyńska. Morze Jońskie i Adriatyckie łączy natomiast cieśnina Otranto.

[b][u]Klimat:[/u][/b]
Większość obszaru Włoch leży w zasięgu klimatupodzwrotnikowego sródziemnomorskiego. Cechuje się on łagodnymi zimami oraz słonecznymi, gorącymi i sychymi latami. Takie warunki sprzyjają wypoczynkowi na plażach położonych nad Morzem Śródziemnym. Jedynie na obszarze Alp występuje klimat górski.

[b][u]Gleby:[/u][/b]

Większą część Włoch pokrywaja gleby brunatne leśne oraz kamieniste. W kompleksie z glebami brunatnymi występują rędziny oraz słabo węglanowe gleby cynamonowe. W Apeninach oraz u wybżerzy Morza Adriatyckiego wytworzyły się gleby czerwone zaś w chłodniejszej strefie Alp jasnobrązowe. W Alpach również występują  kamieniste gleby bielicowe, litosole, rankiery i zawaliska skalne. Na Nizinie Padańskiej występują ciężkie gleby glejowe i aluwialne, a w strefie przymorskiej - zasolone.

[b][u]Fauna i flora:[/u][/b]

Naturalne zbiorowiska roślinnośi włoskiej stanowią lasy pokrywające ok. 23% powierzchni kraju. Do typowej na Półwyspie Apenińskim roślinności należą: kosodrzewina, kasztan jadalny, makia, dąb, buk, świerk, sosna, pinia oraz krzewy : rozmaryn, wawrzyn. Zachowane zbiorowiska roślinne są chronione w parkach narodowych. Najstarszym Parkiem Narodowym jest park Gran Paradiso w Alpach.
Fauna jest tak samo różnorodna co flora. W Alpach występują kozice, koziorożce, muflony oraz daniele. W lasach można spotkać niedźwiedzie brunatne, wilki oraz dziki. Oprócz tych wcześniej wymienionych typowymi zwierzętami są króliki,  jeże oraz tarantule. To od tych ostatnich pochodzi nazwa narodowego tańca włoskiego - tarantelli. Wierzono, że ów taniec ma wyleczyć osobę ukąszoną przez jadowitego pająka.



[b][u]Góry:[/u][/b]

Najwyższymi i najbarzdziej popularnymi włoskimi górami są Alpy. Są łancuchem kenozoicznym rzeźbiony w okresach glacjalnych poprzez liczne zlodowacenia, przerywane ociepleniami klimatu. Obecnie Alpy obejmują takie państwa jak: Włochy, Słowenię, Austrię, Liechtenstein, Szwajcarię, Austrię i Monako. Najwyższym szczytem Alp jest Mont Blanc (4807 m.n.p.m.).W rejonie Alp, zamieszkanym głównie przez Tyrolczyków, mówi się po tyrolsku (odmiana języka niemieckiego), a mieszkańcy nie uważają się ani za Austriaków, ani za Niemców.
Apeniny powstały w trakcie orogenezy alpejskiej jednak ruchy górotwórcze trwaja do dziś. Najwyższym szczytem Apenin jest Corno Grande (2912 m.n.p.m.) Apeniny są skaliste i pokryte lodowczykami. Są ważnymi obszarami rolniczymi. Podczas II wojny światowej Apeniny stanowiły dla Niemców linię obronną, znaną jako Linię Gotów, a w południowej części Linia Barbary.

    [b][u]Wulkany:[/u][/b]

Nad wschodnią Sycylią góruje czynny wulkan Etna. Wznosi się on 3323 m.n.p.m. Dolne stoki są gęsto zaludnione. Znajdują się tam pola uprawne, winnice i sady. Na wysokości 2942 m.n.p.m. znajduje się obserwatorium wulkanologiczne. Ostatnia erupcja Etny miała miejsce w 2009 roku.
Na jednej z Wysp Liparyjskich, położonych na Morzu Tyrreńskim, znajduje się czynny wulkan Stromboli. Ze stożka tego wulkanu stale unosi sie dym. W 2003  roku osunięcie się do morza lawy spowodowało lokalne tsunami. Na stokach Stromboli uprawiane są winne latorośli.


[b][u]Pompeje - Wezuwiusz[/u][/b]

Wezuwiusz jest jednym z pięciu najniebezpieczniejszych wulkanów świata. To właśnie z nim wiąże się pewne tragiczne wydarzenie. 24 sierpnia 1879r wybuchł wulkan Wezuwiusz. Wybuch był tak silny, a lawy tak wiele, że doszczętnie zniszczyła miasto Pompeje. Popioły zastygły barzdo szybko grzebiąc ludzi żywcem. Do dziś w Pompejach największe wrażenie wywołują odlewy ludzkich ciał. Do dziś na terenie Pompei prowadzone są  wykopaliska archeologiczne.
Teraz wiele mieszkańców Pompei u stóp Wezuwiusza posiada uprawy warzyw i owoców, a sam wulkan jest drzemiący. Ze szczytu Wezuwiusza widać cały Neapol. Widok jest tak zachwycający.



[u][b]Koloseum:[/b][/u]

Koloseum to budowla rzymska budząca największy respekt. Służył głownie do walk gladiatorów, które były największą rozrywką dla rzymianina. Walczono pieszo, konno, a nawet toczono walki okrętów. Pokrytą wodoodpornym płotnem podłogę rozsypywano piasek, by mogła w niego wsiąknąć krew przegranych. Koloseum zostało zaprojektowane ze smakiem, kładąc duży nacisk na dekoracje. Wewnętrzne korytarze, bogato zdobione sztukateriami prowadziły na widownię liczącą blisko 70 tys. miejsc.





[b][u]Krzywa wieża w Pizie:[/u][/b]

Kiedy turyści zwiedzają Pizę żaden z nich nie opuści miasta póki nie zobaczy na własne oczy Krzywej Wiezy. Jest to nie wiarygodny widok, gdyż wydaje się, że wieża lada chwila runie. Wieża pochylona była od zawsze i nikt nigdy nie przyznał sie do jej projektu. budowę rozpoczęto w 1173r. jednak pracę wystrzymano nim jeszcze sięgnęła trzeciego piętra. Jednak 100 lat później zaczęto dobudowywać koejne piętra. Ciekawostką jest, że później Galileusz wykorzystał przechył Krzywej Wieży i zrzucał z niej różne przedmioty. W ten sposób udowodnił prawo swobodnego spadania ciał.

[b][u]Fontanna di Trevi:[/u][/b]
Fontanna di Trevi to najbardziej znana fontanna w stylu barokowym, która mieści się w Rzymie. Zasila ją woda prowadzona akweduktem zbudowanym w 19 wieku p.n.e. Centralnymi postaciami fontanny jest Neptun, rzymski bóg morza, oraz dwa trytony.Neptun znajduje się na rydwanie zaprzężonym w dwa konie, z których jeden jest spokojny prowadzony przez trytona z prawej strony, tryton z lewej strony natomiast stara się okiełznać niespokojnego konia. Legenda wiąże nazwę fontanny z imieniem Trevia noszonym przez dziewicę, która odkryła źródło wody wykorzystane przy budowie akweduktu. Turyści zwyczajowo wrzucają do fontanny monety, które potem są wyławiane przez władze miasta na utrzymanie zabytków.

[b][u]Bazylika św.Marka:[/u][/b]

Bazylika św. Marka została zbudowana na placu św.Marka w Wenecji w celu pochowania relikwi św. Marka, który został obwołany patronem Wenecji. Mozaika nad drzwiami z lewej strony (obok wejścia środkowego) przedstawia sprowadzenie ciała św. Marka. Na środkowym łuku umieszczono alegorie pór roku i 12 miesięcy, łuk zewnętrzny zdobią postacie rzemieślników weneckich. Bogate sceny figuralne, ornamenty roślinne, geometryczne i zoomorficzne, tworzą bogactwo obrazów trudne do ogarnięcia podczas jednorazowego pobytu we wnętrzu kościoła.



[b][u]Kuchnia:[/u][/b]

Kuchnia włoska charakteryzuje się dużym użyciem warzyw i przypraw przez co jest niezwykle zdrową kuchnią. Do najczęściej używanych przypraw należy: bazylia, oregano, rozmaryn, estragon oraz tymianek. Kuchnia włoska wyspecjalizowała się głównie w potrawach mącznych, rybach oraz owocach morza. Najpopularniejszymi włoskimi potrawami bez wątpienia są: pizza, spaghetti, tiramisu, a także lody. Do najsłynniejszych napojów włoskich należy cappucino. Ponadto Włochy są największym producentem wina na świecie.

[b][u]Kultura:[/u][/b]

Włosi są narodem lubiącym zabawy. Z tego powodu można zaobserwować fiesty, czyli poobiedni spacer w gronie rodzinnym oraz sjesty, czyli czas popołudniowej drzemki. Włosi znani są z miłości do sportu. Za narodowy sport uważa się, więc piłkę nożną.	Rytm  życia codziennego wyznaczany jest przez taradycje religijne. Z tego powodu największe uroczystości obchodzone są podczas Wielkanocy.
Włochy uważane są za ojczyznę europejskiej muzyki artystycznej i przez wiele stuleci pełniły rolę centrum życia muzycznego w Europie. Tam najefektowniej rozwinęła się muzyka wokalna. We Włoszech powstała opera, ale także liczne gatunki muzyki instrumentalnej początek miały właśnie we Włoszech.




[b][u]Watykan:[/u][/b]

Watykan jest to państwo-miasto europejskie, enklawa w Rzymie. Najmniejsze państwo świata pod względem powierzchni. Jest siedzibą władz kościoła, gdzie rezyduje papież. Obywatelstwo watykańskie jest czasowe. Kardynałowie otrzymują je na czas pobytu w Rzymie.
Ludność:
Włochy są jednym z najludniejszych krajów Europy. Zamieszkuje je ok. 58mln ludzi. Większość z nich, bo aż 70% żyje w miastach. Od kilku lat społeczeństwo włoskie cechuje ujemny przyrost naturalny. mimo to liczba ludności wciąż rośnie. Sytuacja ta spowodowana jest dodatnim saldem migracji. Ludzie napływający do Włoch emigrują głownie z krajów słabo rozwinietych gospodarczo, szukając we Włoszech poprawy warunków życia. Włosi znani są ze swojej długowieczności. Średnia długość życia kobiet wynosi tu 82 lata, zaś mężczyzn 75 lat. Ta cecha Włochów w połączeniu ze wskaźnikiem przyrostu naturalnego powoduje, że społeczeństwo włoskie starzeje się. Pod względem narodowościowym i religijnym Włochy są krajem wyjątkowo jednolitym. Aż 98% Włochów należy do kościoła katolickiego. Obecnie w kraju tym mówi się po włosku, ale starożytni Rzymianie używali łaciny, która dała początek grupie języków romańskich.
Rolnictwo:
Często mówi się o dwóch osobnych Italiach: bogatej, przemysłowej północy i biedniejszej, południowej, rolniczej części kraju. Rolnictwo rozwija się w szczególności na Nizinie Padańskiej. Głownymi roślinami uprawianymi we Włoszech są: pszenica, ryż,  kukurydza, jęczmień, buraki cukrowe, soja, słonecznik, oliwki. Ponadto uprawia się też winorośl, cytrusy oraz pomidory. Bardzo popularna jest też uprawa ziół. 
Typowymi zwierzętami hodowlanymi jest bydło oraz trzoda chlewna. Pod względem hodowli Italia zajmuje drugie miejsce na świecie.

[b][u]Przemysł:[/u][/b]

Głównymi ośrodkami przemysłu są: Mediolan, Turyn, Florencja, Parma, Modena i Bolonia. W miastach tych rozwinął się przemysł elektroniczny, samochodowy, farmaceutyczny oraz odzieżowy. W Genui, znajduje się największy port morski tego kraju. Bardzo dobrze rozwiniętą gałęzią przemysłu jest także hutnictwo zlokalizowane w miastach portowych jak np. Neapol. Włochy słyną także z produkcji samochodów sportowych takich jak: ferrari, maserati, czy lamborghini.

[u][b]Surowce mineralne:[/b][/u]

We Włoszech występuje niewiele surowców mineralnych. Niedobór dotyczy zwłaszcza surowców energetycznych. Słabo rozwinięta jest też energetyka jądrowa. Dlatego Włochy muszą importować duże ilości energii elektrycznej i paliw. Bogactwa naturalne wydobywane we Włoszech to m.in. węgiel kamienny, siarka, więgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny, żelazo, cynk oraz ołów. Surowce te są wydobywane głównie na Sycylii, Sardynii i Nizinie Padańskiej. 








[u][b]Artyści włoscy i ważne osobistości:[/b][/u]

Włochy są przede wszystkim światowym centrum mody. To z Włoch pochodzą światowej sławy projektanci: Donatella i Gianni Versace, Giorgio Armani, Miuccia Prada, Guccio Gucci, Domenico Dolce oraz Stefano Gabbana.
Z Italii pochodzą również wybitni malarze i rzeźbiarze : Leonardo da Vinci, Marcello Bacciarelli, Michał Anioł.
Ważnymi i znanymi każdemu włochami są np. piłkarze: Francesco Totti i Marco Materazzi, muzycy: Eros Ramazotti i Andrea Bocielli, pisarz Umberto Eco, aktorka Sophia Loren.

Ciekawostki:

 Pizza znana była już w średniowieczu i renesansie. Początki pizzy przeplatają się w dziejach Egiptu, Grecji i antycznego Rzymu, ale to Włosi wprowadzili do pizzy ser i pomidory.
Włochy są największym producentem obuwia w Europie i drugim na świecie po Chinach. Ponadto buty włoskie słyną z urody i jakości.
W miejscowości Pontedassio znajduje się Muzeum Spaghetti w którym można zapoznać się z historią tego dana i historią makaronu- dzisiaj istnieje około 400 rodzajów makaronu
Dzieci we Włoszech zaczynają szkołęjuż w wieku 6 lat. Szkoła podstawowa trwa 5 lat, a następnie idzie się do szkoły średniej.
Włosi wprowadzili zasadę tzw. mostów, czyli dodawania dni wolnych, np. jeśli 1 maja, będący dniem wolnym wypada we wtorek, poniedziałek między wolną niedzielą i wolnym wtorkiem, staje się również dniem świątecznym. 

THE END :D