Słowo „dom” można rozumieć i badać pod wieloma względami. W pojęciu tym dostrzegamy budynek, pomieszczenie mieszkalne, lokal, który może różnić się od innych domów pod względem wyglądu wewnętrznego jak i zewnętrznego. Przyglądając się głębiej, bardziej od strony duchowej- dom to pewnego rodzaju wspólnota. To nie tylko meble, kolor ściany, przedmioty użytku codziennego, ale także ludzie znajdujący się i bytujący w nim. Jest to najbliższa rodzina mieszkająca pod jednym dachem i tworząca tak zwane małe społeczeństwo, w którym każdy członek rodziny zajmuje określoną pozycję, ma swoje prawa i obowiązki. Patrząc na dom z perspektywy emocjonalnej i więzi rodzinnych jest on kojarzony z ciepłem, bezpieczeństwem i wspomnieniami. Wiadomo, że nie każdy miał idealne dzieciństwo, jednakże do takich miejsc które tak wielką rolę odgrywały w naszej przeszłości, w naszym życiu, chce się po prostu wracać.

          W powieści Stefana Żeromskiego poruszane są tematy związane z różnymi typami i rodzajami bezdomności, które bezpośrednio łączą się i kojarzą się z ludźmi bez omawianego wyżej dachu nad głową. W „ludziach bezdomnych” Wacław –brat Joasi, nie ma możliwości powrotu do ojczyzny, przez co cierpi na bezdomność polityczną. Joasia po stracie rodziców i odejściu od domu wujostwa oraz Korzecki zagubiony w świecie również doświadczają bezdomności. Głównym bohaterem, a zarazem najlepszym przykładem poruszanego problemu w utworze jest Tomasz Judym. Jest to postać, która wybrała życie w ubóstwie i nędzy z własnego wyboru. Lekarz urodzony w rodzinie szewca, wychowany przez prostytutkę swoją ciężką pracą zdobył wykształcenie i został lekarzem. Doktor dąży do pewnych idei, celów, które jak twierdzi może osiągnąć jedynie w samotności. Jego bezdomność to brak rodzinnego domu i zrezygnowanie z miłości do ukochanej osoby, dzięki którym- jak mu się wydaje, będzie mógł zaprowadzić nowy porządek społeczny. Judym poświęcił całe swoje życie dla ludzi wśród których się wychował, gdyż czuł z nimi pewnego rodzaju więź emocjonalną.

          Na podstawie I fragmentu z pamiętnika Joasi dowiadujemy się jak bardzo dziewczyna tęskni za bliskimi, za domem rodzinnym nad którym w powietrzu unoszą się wspomnienia. Miejsce gdzie spędziła dzieciństwo, gdzie się wychowywała zastała odmienione, nie takie jakie utkwiło jej w pamięci. „Jakież zniszczenie! Płoty, klomby, dróżki – wszystko skasowane bez śladu. (…) Weszłam do sieni, uchyliłam drzwi dużego pokoju, w którym umarli moi obydwoje rodzice.” Dla Joasi do szczęścia niezbędna była rodzina i dom w którym liczyła się przede wszystkim atmosfera. „Nic tu nie ocalało po moim ojcu , (…) wziął inny człowiek” Osierocona przez rodziców i ogromnie przywiązana do wszystkiego co z nimi związane, widząc ludzi zajmujących jej święte ziemie jest przerażona zmianami jakie na nich zachodzą.

          W II fragmencie mamy opis domu i uczuć które do niego żywił Tomasz Judym. „Teraz gdy światło lampy upadło (…) a teraz wszystko wyznawał” Lokal zimowy doktora był przepełniony myślami i ogromnym uczuciem do Joasi, której nigdy w tym pomieszczeniu nie było. Bohater nigdy nie zaznał rodzinnego ciepła i miłości od ojca pijaka i schorowanej matki, ani także od ciotki która przejęła nad nim opiekę. Judym miał ciężkie doświadczenia z dzieciństwa, od zawsze doskwierała mu bieda, nędza i ubóstwo. Można powiedzieć, że lekarz nigdy nie miał rodzinnego domu, tak więc nie potrafił go również dać ukochanej Joasi, ani założyć z nią rodziny.

Mimo iż w obecnych czasach pojęcie domu traci swoje głębsze znaczenie jest to bezdyskusyjnie najważniejsze miejsce w życiu człowieka. W nim znajdujemy spokój i miłość, a wśród najbliższych nam ludzi szczerość i zaufanie. To właśnie w nim stawiamy pierwsze kroki, uczymy się wszystkiego, nabywamy doświadczeń, przyzwyczajeń i zostawiamy na zawsze cząstkę siebie. Dom rodzinny to wyjątkowe miejsce dla każdego z bohaterów powieści Żeromskiego, choć nie wszyscy wiążą z nim pozytywne wspomnienia. Żaden z nich nie jest w stanie o nim zapomnieć, gdyż stanowi i odgrywa on ogromną rolę w całym naszym życiu.