Kazimierz Przerwa - Tetmajer w utworze “Na Anioł Pański” tworzy doskonały przykład popularnej w Młodej Polsce poezji nastroju. Nie jest to utwór skomplikowany ani też trudny, skupia się on głównie na wywołaniu u odbiorcy nastroju smutku i melancholii. Tłem utworu jest dźwięk dzwonów wzywających do wieczornej modlitwy na Anioł Pański, pejzaż łąk, moczarów i trzęsawisk w zapadającym zmroku oraz celowo wplecionego obrazu cmentarza z wyeksponowanym grobem młodej dziewczyny co wzmaga jeszcze panujący w utworze smutek i żałość .

Autor wprowadza obraz “osmętnicy”, która wędrując przez pola wzmaga jeszcze nastrój smutku, a włóczące się za nią żal i tęsknota stanowią dopełnienie tego obrazu. Mają one stanowić alegorię przemijania ludzkiego życia, uosobieniem smutku, który towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Obrazem tym autor osiąga zamierzony cel - wprowadza czytelnika w nastrój melancholii i smutku. “Osmętnica” nie występuje tutaj jako symbol ponieważ nie nosi znamion wieloznaczności i mimo płynności granic pomiędzy symbolem, a alegorią bezpiecznie skłaniać się jednak ku tej drugiej.

Kolejnym opisywanym w utworze elementem jest rzeka, to jak znika gdzieś w mroku, aby zginąć w oceanie ma symbolizować przemijanie życia i kruchość ulotnych chwil. Autor posługuje się synestezją co sprawia, że odbieramy obraz tak jak byśmy byli jego naocznymi świadkami.

Kontynuacja tych wizji jest jeszcze bardziej szara i nieruchoma, mrok ogarniający świat wręcz przytłacza przez co wzbudza uczucia beznadziei. Utwór ma budowę klamrową - na końcu powracamy do błąkającej się w ciemnościach udręczonej duszy. Rozpacz i gniew na okrutny los ciśnie jej na usta przekleństwa. Wiersz utrzymany jest w barwach zapadającego zmroku, mgieł i dymu.

Nagromadzenie w utworze środków artystycznego wyrazu, alegorii i symboli ma wprowadzić czytelnika w nastrój ogromnego przygnębienia i smutku. Utwór jest charakterystyczny dla twórczości Młodej Polski - na pierwszy plan wysuwa się tutaj motyw wędrówki powszechny wśród twórców pokolenia poszukującego sensu swego istnienia. Utwór miał służyć zadumie nad losem człowieka, jego przemijaniem i nieuchronną śmiercią, której wizja towarzyszy mu przez całe życie. Wśród wielu wierszy twórców Młodej Polski wyróżnia go nie temat - często wówczas nadużywany ale artystyczne przekazanie go, użycie do tego odpowiednich środków artystycznego wyrazu. Tetmajer po mistrzowsku wprowadza wrażliwego czytelnika w nastrój opisywanego wieczoru, wiersz wręcz przygnębia i stawia przed czytelnikiem szereg pytań o sens istnienia, a raczej jego bezsens.