Jan Kochanowski był uważany za jednego z najznakomitszych twórców czasów renesansu w Europie, najwybitniejszego poetę słowiańskiego, który przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego. W swoich pieśniach często nawiązywał do filozofii antycznej. Pieśń XI pt. „Stateczny umysł pamiętaj zachować” powstałą ok. 1570 roku.

W Pieśni XI nadawcą jest podmiot liryczny, który, jak wynika z tekstu, jest prawdopodobnie filozofem lub mędrcem. Jego rady zostały skierowane do każdego, kto jest zainteresowany tą pieśnią, jednak apostrofa „człowiecze cnotliwy” może mieć konkretnego adresata w osobie, dla którego cnota w życiu jest bardzo cenna. Udzielając rad odbiorcy, podmiot liryczny odwołuje się często do filozofii epikurejskiej, twierdząc, że trzeba korzystać z życia zgodnie z zasadą „carpe diem”, (chwytaj dzień, ) odczuwając harmonię i przyjemność, jaka wypływa z natury. Gdy nadejdzie śmierć i chwila odejścia z tego świata, człowiek musi zostawić wszystko, od “włości drogo zapłaconych” do “dworów i gmachów złoconych”. Śmierć zabiera wszystko i nie warto się za życia zbytnio przywiązywać do swoich majątków, ponieważ niczego nie można zabrać ze sobą na drugą stronę. Autor udziela nam rad abyśmy byli pokorni wobec wyroków Boskich i byli przygotowani do śmierci. “Czyjkolwiek naprzód los wynidzie, wsiadaj, wieczny wygnańcze ani więc nie odkładaj!” Kochanowski nawiązuje tu do podstawowego założenia średniowiecznego czyli “Momento Mori” (pamiętaj o śmierci). Słowami: „Stateczny umysł pamiętaj zachować, jeśli cię pocznie nieszczęście frasować…” podmiot liryczny nawiązuje do filozofii stoickiej, która mówi nam o zachowaniu spokoju wobec zmian, jakie gotuje nam los. Zalecana przez podmiot liryczny postawa człowieka wobec życia powinna łączyć z sobą elementy epikureizmu i stoicyzmu.

Pieśń XI zatytułowana „Stateczny umysł pamiętaj zachować” jest receptą napisaną przez Jana Kochanowskiego na udane i szczęśliwe życie. Rada ta jest oparta na dwóch najbardziej rozpowszechnionych filozofiach starożytnych a mianowicie na stoicyzmie epikureizmie.