Celem było uświadomienie Rodzicom jak się zachowuja ich dzieci w szkole i jak nazywa się takie zachowanie. Sytuacje obserwowane w szkole często uświadamiały Nauczycielom fakt, że uczniowie są w stosunku do siebie agresywni, starają się na terenie szkoły rozliczać porachunki z miejscowości zamieszkania, zaszłości rodzinne jak w powojennych filmach np. “Sami swoi”. Staramy się na terenie szkoły systematycznie likwidować agresję u uczniów prowadząc zajęcia poświęcone tym zagadnieniom. Żeby zyskać sojuszników w osobach rodziców starano naświetlić im ten problem, by zaczeli rozmawiać z dziećmi na ten temat, by tłumaczyli że nie zawsze wszystkie problemy da się rozwiązać przy pomocy boksów czy przekleństw. Często spokojna rozmowa z dzieckiem przekona, że pięści służą do czego innego niż okładanie kolegi. Wiele ostatnio środki masowego przekazu poświęcają miejsca i uwagi agresji. Czym jest agresja? Agresją nazywamy działanie , którego celem jest dokuczanie, zranienie, wyśmiewanie, grożenie jakiejś osobie, uszkodzenie lub zniszczenie jakiegoś przedmiotu. Agresja może być wyrażana słownie lub fizycznie. Słowna przejawia się w postaci odrzucenia np. społeczna izolacja i wykluczenie z grupy lub groźby. Przykładem odrzucenia jest sytuacja, gdy jeden z uczniów mówi do drugiego “spadaj stąd” lub “nie waż się przychodzić tutaj do nas”. Przykładem groźby - gdy uczeń mówi do drugiego: “jeśli nie dasz mi pieniędzy, to dostaniesz w dziób”. Agresja słowna wyrażona też może być poprzez ośmieszenie, uszczypliwość i kpiny. Agresja fizyczna wyrażona jest w postaci otwartej napaści na drugą osobę lub zniszczenie czyjejś własności. Występuje w dwóch postaciach: instrumentalnej i emocjonalnej. Przykładem instrumentalnej agresji jest odebranie pieniędzy przez starszego ucznia młodszemu. Agresja emocjonalna pojawia się wtedy, gdy przeżywamy lęk lub złość. Przykładem takiej agresji jest wściekły atak na kogoś za inne od naszych poglądy. Reakcja emocjonalna i instrumentalna stosowana jest zarówno w zachowaniach obronnych jak i agresywnych. Dzieci głównie przejawiają agresję emocjonalną, która związana jest z ich emocjonalną niedojrzałością. Niestety temat dzisiejszego spotkania z Państwem nie jest przypadkowy. Wiąże się z obserwacją przez nauczycieli przejawami agresji wśród dzieci i młodzieży. Myślę, że analiza natężenia tego zjawiska i pojęcie działań zmierzających do zmniejszenia częstotliwości występowania agresji będzie możliwa dzięki współpracy szkoły i rodziny. Żeby to było jednak możliwe pragnę przybliżyć trzy teorie wyjaśniające ludzką agresję:

1. teoria instynktów - która agresję tłumaczy instynktem wrodzonym polegającym na tym, że człowiek z natury zachowuje się agresywnie i stosuje przemoc.
2. teoria dynamiczna - stwierdza, że ludzie mają agresję w sobie i wybucha ona wtedy, kiedy frustracja osiągnie najwyższy poziom.
3. teoria społecznego uczenia się, według której ludzie uczą się zachowań agresywnych, a agresja jest tylko jedną z licznych reakcji na emocjonalne pobudzenie i frustrację. Analiza prasy, badania naukowe i codzienne spostrzeżenia potwierdzają, że zachowania agresywne przyjmują coraz groźniejsze formy i nasilają się. Jako przykład podam Jacka ucznia jednej z wrocławskich szkół. Inaugurację nowego roku szkolnego wspomina jako koszmar. Starsi koledzy zrobili z niego wodnika - szuwarka polega to na włożeniu głowy do sedesu i spuszczeniu wody. Chłopiec stwierdził, że nikt go tak nigdy nie upokorzył. Chciał nawet zrezygnować ze szkoły. Innego ucznia w innej szkole zrzucono w kartonowym pudle ze schodów itd. itp. Z badań i obserwacji wynika, że chłopcy częściej niż dziewczEta padają ofiara przemocy. Również chłopcy znacznie częściej niż dziewczęta zachowują się agresywnie. Może to wynikać, że w społeczeństwie dorosłych bardziej aprobowane są zachowania agresywne chłopców niż dziewcząt. Agresja wzrasta nagle po okresie dojrzewania płciowego, dochodząc do szczytu około 18 r. ż., następnie powoli zaczyna spadać. Tak się składa, że ten okres czasu, kiedy chłopcy są najbardziej agresywni przypada na okres gimnazjum. Nie spotykamy się z drastycznymi przejawami agresji na terenie naszej szkoły, ale bójki, agresja słowna niestety mają miejsce. Staramy się temu przeciwdziałać, ale nie zawsze jest to możliwe. Sytuacje takie mogą mieć miejsce nie tylko w sali lekcyjnej, ale również poza nią, gdzie nie zawsze jest ktoś dorosły kto może temu przeciwdziałać (boisko, szatnia czy nawet łazienka). Należałoby się zatem zastanowić nad powodami występowania tego zjawiska. Eksperci twierdzą, że - społeczeństwo oczekuje od mężczyzn zachowań agresywnych,

• wielu synów uczy się agresywnych za chowań od swoich ojców,
• męskość nader często utożsamiana jest z obrazem “twardziela”,
• chłopcy często siłą osiągają to, czego chcą, w ten sposób rozwiązują liczne problemy i osiągają cele,
• jest ona wywoływana męskim hormonem seksu. Jeżeli chodzi o dziewczęta, są one częściej ofiarami agresji pośredniej w postaci społecznego odosobnienia i wykluczenia z grupy rówieśniczej. Dziewczęta znacznie częściej zachowują się agresywnie w stosunku do koleżanek niż chłopców. W stosunku do koleżanek używają bardziej wyrafinowanych, pośrednich sposobów upokarzania, takich jak: oszczerstwo, szerzenie plotek, manipulacja np. pozbawienie dziewczyny jak najlepszej przyjaciółki. Mimo, że agresja wśród chłopców wydaje się ostrzejsza, nie zwalnia to nas z rozpoznawania i zwalczania agresji stosowanej przez dziewczęta. Na podstawie przedstawionego tu zjawiska wyraźnie widać, że mówiąc o agresji mamy do czynienia z ofiarą i agresorem. Potencjalną ofiarą są osoby z niską samooceną, które uważają się za kogoś gorszego, komu się nic nie udaje, uważają, że są głupsze i nieatrakcyjne. Dochodzi do tego jeszcze niepewność, ostrożność, wrażliwość. Takie osoby zaatakowane w młodszym wieku najczęściej reagują płaczem, w starszym zamknięciem się w sobie. Uczniowie ci są często samotni i z reguły nie mają w klasie przyjaciół. Zdarza się, że ofiarami stają się dzieci rodziców nadopiekuńczych i właśnie ta nadpobudliwość może prowokować agresję rówieśników wobec ich dzieci oraz sprzyjać powstawaniu u nich wyuczonej bezradności. Drugi, rzadszy typ ofiary to ofiary prowokujące. Charakteryzują się one pomieszaniem zachowań pasywnych i agresywnych. Dzieci pasywne często czują się niezadowolone, ponieważ mają tendencję ukrywania własnych potrzeb. Mają zatem tendencje do przechowywania złości w wyniku czego stają się agresywne, ukrywając swoje prawdziwe uczucia. Wybuchają wtedy wściekłością i furią. Inna grupa tzw. ofiar prowokujących to uczniowie mający kłopoty z koncentracją uwagi i zachowaniem swoim, powodują irytację i napięcie. Niekiedy określa się ich jako nadpobudliwych lub ze słabo rozwiniętą samokontrolą. Superaktywne dzieci charakteryzują się “deficytem uwagi”, łatwo się podniecają i rozpraszają, są wysoce impulsywne. Ich sposób bycia powoduje nieprzyjazne zachowania ze strony znacznej części, a nawet całej klasy. Kim zatem są agresorzy? Typowych agresorów najbardziej charakteryzuje stosowanie przemocy wobec rówieśników. Mają stosunkowo małą samokontrolę i tendencję do zachowań agresywnych wtedy, gdy przeżywają strach lub stres. Stosują przemoc i agresję, gdy cierpią z powodu osobistych, rodzinnych i społecznych. Zachowują się agresywnie, gdy mają małe możliwości kontrolowania swoich emocji, łatwo wpadają we frustrację, są impulsywni, mają stałe wzory zachowań agresywnych i stosowanie przemocy (nie tylko w stosunku do swoich rówieśników, ale również wobec dorosłych - zarówno nauczycieli jak i rodziców, które zapewniają im odnoszenie sukcesów i są dla nich nagradzające. Osoby takie w codziennym życiu mogA charakteryzować się niepewnością i mogą być niespokojne. Tkwi w nich głęboko zakorzenione poczucie braku bezpieczeństwa, podwyższone napięcie, brak rozwagi psychicznej, aktywność i energia. Najczęściej agresorzy wychowują się w rodzinach z licznymi problemami (alkoholizm, przestępstwa, przemoc, rozwody itp.) gdzie dorośli stosują podwójne wzorce zachowań np. co innego mówią, a co innego robią i znajdują się w niskim standardzie materialnym. To wszystko może wywołać w nich wrogość wobec otoczenia. Widząc takie postawy swoich rodziców dzieci przyswajają sobie ich postawy, cechy i zachowania, utożsamiają się z tym wszystkimi stosują w codziennym życiu np. na terenie szkoły. Dlatego pragnę prosić Państwa o konsekwentność w stosowaniu dyscypliny. Nie chodzi tu o zbyt ostry rygor lecz wyraźnie określone granice dyscypliny - co wolno dziecku, a czego robić nie może. Tylko właściwe metody wychowawcze mogą pomóc dzieciom nie tylko ofiarom, ale również agresorom. W ramach programów interwencyjnych działania przeciwko agresji są prowadzone na szczeblu szkolnym, klasowym, indywidualnym i wokół szkoły. Mają one za zadanie redukcję i eliminację zachowań agresywnych oraz zapobieganie im. Jeżeli Państwo na terenie swoich rodzin konsekwentnie będziecie postępować z własnymi dziećmi istnieje dużo prawdopodobieństwo sukcesu, a przecież o to nam chodzi. Dlatego zachęcam Rodziców by w sposób otwarty rozmawiać o zjawisku przemocy i agresji - poznacie Państwo doświadczenia swoich dzieci w tej kwestii.