Struktura i zadania systemu kierowania obroną narodową.

System obronności Rzeczypospolitej Polskiej to całość sił i środków przeznaczanych przez państwo do realizacji zadań w dziedzinie obronności, odpowiednio do tych zadań zorganizowanych, utrzymywanych i przygotowywanych. System obrony narodowej RP składa się z trzech podsystemów takich jak: podsystem kierowania (organy kierowania obronnością), podsystem militarny (Sił Zbrojnych RP), podsystem pozamilitarny (pozamilitarne ogniwa obronne). Podsystem kierowania obronnością utworzony z organów władzy i administracji publicznej wraz z obsługującymi urzędami i niezbędną infrastrukturą oraz organów dowodzenia Sił Zbrojnych RP.

System obronności Rzeczypospolitej Polskiej to całość sił i środków przeznaczanych przez państwo do realizacji zadań w dziedzinie obronności, odpowiednio do tych zadań zorganizowanych, utrzymywanych i przygotowywanych. System obrony narodowej RP składa się z trzech podsystemów takich jak: podsystem kierowania (organy kierowania obronnością), podsystem militarny (Sił Zbrojnych RP), podsystem pozamilitarny (pozamilitarne ogniwa obronne). Podsystem kierowania obronnością utworzony z organów władzy i administracji publicznej wraz z obsługującymi urzędami i niezbędną infrastrukturą oraz organów dowodzenia Sił Zbrojnych RP. Naczelnymi organami kierowania obronnością są Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów - jako organy sprawujące władzę wykonawczą. Istota kierowania obroną państwa polega na podejmowaniu przez właściwe organy władzy państwowej decyzji i działań mających na celu uruchamianie potencjału obronnego państwa poprzez wprowadzanie wyższych stanów gotowości obronnej państwa oraz uruchamianie realizacji zadań operacyjnych, w celu przeciwstawienia się zaistniałym zagrożeniom. Organy władzy państwowej, Prezydent RP we współdziałaniu z Radą Ministrów, kierują obroną państwa stosownie do swoich kompetencji określonych w Konstytucji RP oraz ustawach. W procesie podejmowania decyzji związanych z obroną państwa, uwzględnia się współzależności między organami RP i organami państw członkowskich NATO i UE (w tym także między organami dowodzenia Sił Zbrojnych RP i odpowiednimi dowództwami NATO), określone w przyjętych traktatach i protokołach. Wykonawcami zadań w ramach kierowania obroną państwa są właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie i organy samorządu terytorialnego. Organy te kierują realizacją zadań przy pomocy właściwych urzędów o odpowiednio przygotowanej strukturze organizacyjnej, w oparciu o system stanowisk kierowania. W czasie wojny Siłami Zbrojnymi RP oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi mianowany przez Prezydenta RP Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, wykorzystując ogniwa Wojennego Systemu Dowodzenia oraz elementy kierowania mobilizacją i rozwinięciem wojsk. Pokojowe kierowanie obronnością, obejmujące kierowanie przygotowaniami obronnymi państwa oraz realizację strategicznych zadań prewencyjno-stabilizacyjnych w wymiarze międzynarodowym, sprawuje Rada Ministrów, współdziałając z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Całością sił zbrojnych, włącznie z żołnierzami i jednostkami organizacyjnymi wydzielonymi już w czasie pokoju do struktur sojuszniczych NATO, kieruje Minister Obrony Narodowej, w którego imieniu dowództwo nad nimi sprawuje szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Szczególne rozwiązania związane są z potrzebami kierowania działaniami wojennymi (zbrojnymi i poza zbrojnymi). Obroną państwa kieruje Prezes Rady Ministrów. Ministerstwo Obrony Narodowej jest głównym rządowym organem sztabowym w zakresie kierowania działaniami wojennymi. Dowodzenie siłami zbrojnymi w czasie wojny sprawuje Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, mianowany przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów. Głównymi zadaniami Systemu Kierowania Obroną Narodową są m. in.

  • prowadzenie analiz oraz dokonywanie ocen wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego;
  • wykrywanie i neutralizowanie działalności wywiadowczej skierowanej przeciwko obronności i bezpieczeństwu państwa;
  • wyprzedzające planowanie obronne, obejmujące planowanie operacyjne i programowanie obronne;
  • doskonalenie wspólnych (narodowych i sojuszniczych) procedur działania w sytuacjach kryzysowych i w czasie wojny;
  • zwiększanie zdolności Sił Zbrojnych RP do szybkiego reagowania na bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa państwa, w tym zwiększenie ich zdolności do prowadzenia samodzielnych działań;
  • utrzymywanie i doskonalenie zintegrowanego systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa;
  • utrzymywanie zdolności do wprowadzania stosownych do skali i charakteru zagrożeń wyższych stanów gotowości obronnej państwa;
  • zapewnienie warunków do przyjęcia na swoim terytorium Sojuszniczych Sił Wzmocnienia poprzez realizację zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza;
  • utrzymanie gotowości do realizacji zadań produkcyjnych i usługowych określonych w Programie Mobilizacji Gospodarki;
  • utrzymywanie niezbędnego poziomu rezerw państwowych i osobowych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;
  • rozbudowa i utrzymanie infrastruktury obronnej;
  • edukacja w zakresie obronności oraz patriotyczne wychowanie społeczeństwa. Podsumowując, System Kierowania Obroną Narodową spełnia ogromną funkcję jeśli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa w państwie, obronę jego niepodległości i niepodzielności granic. W czasie pokoju ma dbać o „kondycję” Wojska Polskiego, poprzez jego modernizację, a w czasie wojny lub zagrożenia za pośrednictwem odpowiednio wybranych osób kieruje jego działaniami.