Słowami „ma prawo do życia tylko to, co zdoła się obronić” , chciałbym rozpocząć naszą pracę. Priorytetowym zadaniem każdego państwa jest zapewnienie ochroni i obrony narodowej, bowiem jest to kluczowy czynnik do skutecznego i swobodnego rozwoju. Swobodny rozwój polega na tym, aby na drodze państwa nie stały przeszkody militarne, kulturowe, polityczne, gospodarcze czy społeczne. Współcześnie bezpieczeństwo narodowe wymaga poszerzenia terminu ‘obrona narodowa’ na ‘ochronę i obronę narodową’. W dalszej części pracy chcemy zająć się przeanalizowaniem pojęcia ochrony i obrony narodowej, jej środków, polityki, strategii, warunków oraz wymagania. XX-sto wieczne pojęcie obrony narodowej w świadomości społeczeństwa było identyfikowane z obroną przed agresorem na tle militaryjnym. Jednak czas przyniósł nam nowe zagrożenia jakimi są powodzie, głód, choroby, zagrożenia demograficzne , czy ekologiczne. Nie można ich lekceważyć, bowiem są równie groźne jak wojna, a ochrona przed nimi jest równie ważna jak obrona zbrojna przed wrogiem. W system pojęć z obszaru bezpieczeństwa narodowego istnieje terminologia taka jak; ochrona ludności, ochrona granic państwowych, ochrona środowiska itd. są to powszechnie występujące podziały stosowane w NATO (np. ochrona wojska czy obiektów infrastruktury). Obronę i ochronę narodową można rozumieć jako „obronę narodową” w tendencyjnym rozumieniu obrony przed agresją, jak i „ochronę narodową” w rozumieniu zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom niemilitaryjnym, są nierozłączne, bowiem stanowią całokształt działań cywilnych i militarnych – dających przetrwanie wartości i interesów. Obrona i ochrona narodowa tworzy warunki niezbędne i konieczne dla pozostałych działań tworzących bezpieczeństwo narodowe, jakimi są rozwój kulturalny i materialny. Równocześnie ochrona i obrona narodowa stanowi podstawę skuteczności i wiarygodności polityki zagranicznej w tworzeniu zewnętrznych warunków bezpieczeństwa narodowego. Jeden ze strategów A. Beaufre powiedział; „(…) funkcja obrony okazuje się na bliższy i dalszy okres niezbędnym uzupełnieniem rozkwitu ekonomicznego i postępu kulturalnego, tak jak to było w ciągu całej historii”. Ochronę i obronę narodowa można rozpatrywać;

• jako najważniejszą misje państwa obejmująca zabezpieczenie przed zagrożeniami
• jako strukturę realizacyjną bezpieczeństwa narodowego, obejmująca przygotowanie społeczeństwa, zasobów i terytorium do zapobiegania, przeciwdziałania, ochrony i obrony narodu przed zagrożeniami
• jako część organizacji państwa, obejmującą przygotowanie sił zbrojnych, ludności, zasobów i terytorium do zapobiegania i przeciwdziałania , ochrony i obrony narodowej przed zagrożeniami
• jako realizację konstytucyjnego obowiązku „Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny”

Dla narodu i państwa konieczne jest przygotowanie i stosowne użycie wszystkich własnych sił i środków działania oraz pomoc innych państw sojuszniczych. Ponieważ może być zagrożony byt i pomyślność wszystkich Polaków oraz wszystkich instytucji i dziedzin życia narodowego i społecznego. Warto przedstawić myśl jednego z czeskich prezydentów Vaclava Havela: „nadszedł czas, aby ludzie w Europie Środkowej postrzegali państwo jako narzędzie ochrony swych domów, a co zatem idzie – samych siebie (…) Byłoby fatalną pomyłką wierzyć, że skoro wydajemy pieniądze na siły zbrojne, to obrona narodowa jest sprawą wyłącznie wojskową, którą reszta społeczeństwa nie powinna się interesować. Przygotowanie skutecznej obrony państwa jest nie do pomyślenia bez większego lub mniejszego udziału wszystkich instytucji państwowych. Te zaś angażują się w wysiłek obronny na tyle na ile społeczeństwo stawia obronę na pierwszym planie. Jest więc konieczne uświadomienie sobie w porę, że obrona państwa oznacza przede wszystkim obronę ludzkiej godności każdego z nas’’

Całość środków ochrony i obrony narodowej można podzielić na strukturalne środki ochrony i obrony narodowej, do których zaliczyć należy organy władzy, służbę zagraniczną, siły zbrojne oraz służby, inspekcje i straże, takie jak np. Policja, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna oraz funkcjonalne środki ochrony i obrony narodowej, np. polityczne, gospodarcze, wojskowe, ekologiczne, normatywne i inne. Inny podział ze względu na zastosowanie, środki ochrony i obrony narodowej można podzielić na; -środki powszechnie stosowane -środki wojskowe Te pierwsze są stosowane rutynowo, w codziennej ochronie i zabezpieczeniu wartości i interesów narodowych, a te drugie jako ostateczny, decydujący środek ochrony i obrony narodowej. Bibliografia: -W. Kitler „Obrona narodowa w wybranych państwach demokratycznych” -Autor zbiorowy „Bezpieczeństwo Narodowe Polski w XXI wieku”

• Autor zbiorowy „Encyklopedia powszechna PWN”
• http://www.msz.gov.pl