„Antygona” Sofokles

Antyczna tragedia. Początek tragedii związany jest z kultem Dionizosa, boga winnej latorośli. Co roku odbywały się uroczystości w trakcie których wykonywano chóralną pieśń zwaną dytyrambem. Początkowo ją improwizowano, ale pomiędzy VII a VI w. p.n.e., odziani w skóry koźle pasterze śpiewali już utwory specjalnie na ten cel układane przez poetów. Wówczas to zapewne powstało określenie „tragedia” („tragos” - kozioł i „oide” - pieśń) i z chóru wydzielił się przewodnik. Tespos z Ikarii w VI w.

Antyczna tragedia. Początek tragedii związany jest z kultem Dionizosa, boga winnej latorośli. Co roku odbywały się uroczystości w trakcie których wykonywano chóralną pieśń zwaną dytyrambem. Początkowo ją improwizowano, ale pomiędzy VII a VI w. p.n.e., odziani w skóry koźle pasterze śpiewali już utwory specjalnie na ten cel układane przez poetów. Wówczas to zapewne powstało określenie „tragedia” („tragos” - kozioł i „oide” - pieśń) i z chóru wydzielił się przewodnik. Tespos z Ikarii w VI w. p.n.e. przeciwstawił chórowi „odpowiadacza” - pierwszego aktora, zaś Ajschylos, pierwszy wielki tragediopisarz grecki, - drugiego. Obecność na scenie trzeciego aktora zawdzięczamy Sofoklesowi, twórcy wieku V p.n.e. Konkurs dramatyczny stał się ważnym elementem marcowych „Wielkich Dionizjów”, które trwały trzy dni. Każdego jeden poeta prezentował tetralogię (cykl czterech sztuk) złożoną z trzech tragedii i dramatu satyrycznego. Spektakle odbywały się na okrągłym placu - orchestrze (taneczni), w głębi której stał budynek, z którego wychodzili aktorzy. Nazywano go skene (barak) i on dał początek wyrazowi „scena”. Aktorzy występowali w maskach i butach na koturnach. „Antygona” przykładem tragedii klasycznej Żródłem fabuły - mitologia; Istotą utworu: konflikt tragiczny ( pomiędzy ustanowionym przez człowieka prawem państwowym, reprezentowanym przez Kreona a prawem boskim na które powołuje się Antygona), fatum jako siła, która sprawia, że bohaterowie muszą się znaleźć w sytuacji tragicznej; Wina tragiczna: Antygony - narusza królewski nakaz, ale pragnie uszanować prawa boskie, Kreona - wydaje bezwzględny rozkaz, ale jest przekonany, że ma obowiązek ukarać zdrajcę ojczyzny i że zgodne jest to z wolą bogów; Ironia tragiczna - działania Kreona pzrynoszą skutki sprzeczne z jego zamiarami, im bardziej stara się wykonywać obowiązki władcy, tym szybciej zmierza ku nieuchronnej katastrofie; Bohaterowie: pochodzą z najszlachetniejszych rodów, zajmuja wysoka pozycję społeczną (Kreon, Antygona, Ismena, Hajmon, Eurdyka to rodzina królewka), są szlachetni — Kreon myśli przede wszystkim o interesie państwa, jest sprawiedliwy, — Antygonę cechuje wielka odwaga i determinacja w obronie wyznawanych wartości, nieobce sa im wady i słabości czyniące postacie dramatu bliskimi człowiekowi — Kreon w swym zaslepieniu nie beirze pod uwagę zdania najbliższych, — Antygona jest okrutna wobec siostry, skazana na smierć żałuje, że musi umrzeć; Chór: stale obecny na scenie, pełni funkcje — informując o wcześniejszych wydarzeniach (parados), — wyjasnia sens tego, co dzieje się na scenie (stasimon I, eksodos), — ocenia postępowanie bohaterów (stasimon II), — bierze udział w akcji (epejzodion V) Ograniczona liczba aktorów na scenie (oprócz Chóru njwyżej trzech); Jedność nastroju (powaga i wzniosłość); Jedność stylu (brak indywidualizacji językowej -