Utwór Koniec wieku XIX oraz Kowal pochodzą z przełomu wieków XIX i XX. Przedstawiają postawy, które znacznie różnią się od siebie. W Utworach występuje pojęcie dekadentyzmu. Wiersz Koniec wieku XIX zupełnie odzwierciedla postawę dekadencką, podmiot liryczny ukazuje same negatywne aspekty codziennej egzystencji. Podmiot liryczny to osoba, która jest melancholikiem i sandwinikiem. Stwierdzenie to z pewnością potwierdzi fakt, iż osoba mówiąca w wierszu negatywnie ustosunkowuje się do otaczającego go świata, twierdzi iż żywot ludzki to nieustanne niepowodzenia i smutek. Według osoby mówiącej w wierszu, człowiek został postawiony na przegranej pozycji swego życia, nigdy nie zazna szczęścia a nagrodą za ciężki los jest śmierć, która podkreśla melancholijny nastrój. Ludzie przyrównywani są do mrówki, która rzucona na szyny nie jest w stanie obronić się przed pociągiem. Utwór zawiera wiele pytań retorycznych : ,,Cóż więc jest ? Co zostało nam, co wszystko wiemy, dla których żadna z dawnych wiar już nie wystarcza. " Utwór zawiera postawę człowieka, który nie jest z stanie sobie poradzić z rozwojem cywilizacji. Podmiot liryczny to osoba, która odczuwa strach przed nieznanym, zdaje sobie sprawę z faktu, iż nie jest w stanie zatrzymać rozwoju cywilizacji. Osoba mówiąca w wierszu w żadne sposób nie walczy, nie podejmuje jakichkolwiek decyzji, które mogłyby wpłynąć na poprawę jego sytuacji życiowej. Podmiot liryczny jest dekadentem, jest całkowicie bierny wobec otaczającego go świata. Kowal Leopolda Staffa całkowicie przeciwstawia się postawie dekadentyzmu. Warto zwrócić uwagę jak trafnie autor wiersza dobrał tytuł utworu. Kowal to osoba zajmująca się ciężka fizyczną pracą, ktorej celem jest ukształtowanie danej rzeczy. Ciężka praca, powoduje, iż bohater widzi elekty swych działań. Podmiot liryczny, chce być twórcą własnego życie, pragnie panować nad swym losem. Osoba mówiące w wierszu kształtuje swe życie, zdecydowanie nie zamierza poddać się bez walki. Postawę, którą przedstawia bohater z pewnością ukazuje przysłowie, które mówi o tym, że należy ,,Kuć żelazo póki gracę" oraz ,,Każdy jest kowalem swego losu" . Oba utwory są reprezentatywne dla poezji młodopolskiej. Koniec wieku XIX Kazimierza Przerwy - Tetmajera jak i Kowal Leopolda Staffa, są manifestem poetyckim. Koniec wieku XIX sprzeciwia się rozwojowi cywilizacji, prezentuje postawę dekadentyzmu. Kowal Zdecydowanie jest utworem antydekadenckim. Wiersz z pewnością ukazuje iż każdy jest panem swego losu. Podmiot liryczny krytykuje pozostawanie biernym, nawołuje do zmierzania się z przeciwnościami losu. Postawa antydekadencka jest korzystniejsza dla ludzi. Watro panować nad swym życiem, rozwijać się, kształcić oraz korzystać z różnorodnych dóbr naszego kraju. Pozostawanie biernym często prowadzi do depresji. Zycie człowieka który jest zwolennikiem dekadentyzmu często staje się dysfunkcyjne.