Wybrałam na temat mojej prezentacji maturalnej motyw przyjaźni w literaturze. Bardzo często zdarzało się, że relacje z bliskimi [mi ludźmi – myślę bez tego określenia też byłoby dobrze]– których z pełną świadomością nazwać mogę przyjaciółmi – determinowały moje życie. Bo przecież „Przyjaciele są jak ciche anioły, które podnoszą nas, kiedy nasze skrzydła zapominają, jak latać”… Na początku warto zastanowić się [rozważyć], czym w ogóle jest przyjaźń? [Tak więc – napisz raczej według jakiego źródła podajesz taką definicję przyjaźni]„przyjaźń” to duchowa i emocjonalna więź łącząca dwoje lub więcej ludzi, oparta przede wszystkim na wzajemnym zrozumieniu, wspólnych doświadczeniach. Przyjaźń jest sprawą trudną do zrozumienia. Dlaczego tak twierdzę? [Odwrotna kolejność – Na to pytanie odpowiem innym? Odpowiem na to pytanie innym pytaniem:] Dlaczego przyjaźnimy się z innym człowiekiem? Czy dlatego, że jest uczciwy, inteligentny albo piękny? Według mnie przyjaźń nie wynika z tego, że ktoś posiada [lepiej jest napisać daną cechę niż: jakąś konkretną] cechę charakteru, polega raczej na intuicyjnym rozumieniu drugiej istoty, na poczuciu więzi oraz na zaufaniu, na dostrzeganiu u drugiego człowieka tego, czego nie zobaczą oczy nawet najbystrzejszego obserwatora z zewnątrz. Motyw przyjaźni jest [nie dość, że częścią, to nierzadko – nie tylko częścią, ale także… tak mi się wydaje lepiej to brzmi] [sensem – raczej istotą niż sensem] [ powstania – zamień na powstawania ] najwspanialszych [historii – lepiej opowieści] książkowych. Niezwykle trudno, w tak [okrojonym- krótkim] czasie omówić wszystkie [odcienie- chyba modele] przyjaźni, dlatego [ ja – bez tego] skupię się na tych [według mnie] najważniejszych i najbardziej charakterystycznych przykładach, dzieląc przyjaźń na fałszywą oraz tą oddaną.

[Swoje rozważania chciałabym zacząć od opisania przyjaźni fałszywej. W literaturze taki przykład odnajdujemy w ….]- ciekawszy początek i wstęp do dalszego opisu W literaturze przykład przyjaźni fałszywej z pewnością [możemy- można]odnaleźć] w bajce A. Mickiewicza pt. „Przyjaciele”. [Jest to –bardziej: ukazano tutaj] obraz przyjaźni dwóch kompanów, Leszka i Mieszka, opartych na słownych obietnicach i zapewnieniach. Jednak w sytuacji prawdziwego zagrożenia ( gdy zaskakuje ich niedźwiedź) Leszek ucieka na drzewo pozostawiając [swojego – można dodać] przyjaciela samego i bezbronnego. Mieszek cudem unika śmierci jednocześnie rozumiejąc, że nie może on liczyć na człowieka, który udawał [jego – można dodać] przyjaciela. Bajka [ta – bez tego] kończy się przysłowiem, a dzisiaj [można to nazwać – to też możesz dodać] morałem mówiącym, że: „..prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie”.

Miano fałszywego przyjaciela zyskuje także Tartuffe w komedii Moilera pt. „Świętoszek”. Tytułowy bohater wkradając się do rodziny Orgona pod pozorem świątobliwego biedaka zdobywa zaufanie głowy rodziny i zyskuje przywileje pana domu a nawet rękę córki Ogrona – Marianny. Pozorny przyjaciel pod nieobecność mężczyzny wyznaje miłość jego żonie Elmirze a tym samym dowiaduje o swojej nieszczerości. Chytry plan żony okazuje się trafny, ponieważ siedzący pod stołem Orgon będąc świadkiem miłosnych wyznań Tartuffe’a natychmiast pragnie wyrzucić kłamcę z domu. Przez swoją nieumyślność staje w trudnej sytuacji, gdyż powierzył „przyjacielowi” depozyt, który ogłaszał go właścicielem domu. [Jednak – bez tego] Sprawa szybko się rozwiązuje ponieważ wezwany urzędnik Pan Zgoda rozpoznaje w obłudniku przestępcę i [natychmiast do aresztuje] aresztował go. Tymczasem domu Orgona zapanowała zgoda.

W wybranych przykładach literatury [zaprezentuję także rodzaj –lepiej: istnieje również rodzaj] przyjaźni szczerej i oddanej. [Możemy do odnaleźć w …. niż: Motyw przyjaźni obecny jest także w] „Cierpieniach młodego Wertera” J.W. Goethego. W utworze tym, napisanym w konwencji powieści epistolarnej, w roli przyjaciół występują: bohater tytułowy - Werter oraz adresat jego listów - Wilhelm. Ujęcie motywu przyjaźni jest tutaj o tyle interesujące, że autor sytuuje jednego z bohaterów w roli powiernika, natomiast drugi wykreowany zostaje jako powierzający przyjacielowi swoje najskrytsze pragnienia, rozterki i uczucia. Można wręcz stwierdzić, że Werter “obnaża” przed Wilhelmem swoją duszę. Właściwie wprowadzenie postaci Wilhelma służy ujawnieniu prawdy o osobowości Wertera. Zatem taki sposób prezentacji więzi między przyjaciółmi pełni w dziele Goethego bardzo ważną funkcję: pozwala - ukazać specyfikę osobowości Wertera i przedstawić istotę tzw. bólu istnienia. Należy także zaznaczyć, że fakt wprowadzenia przyjaciela w przestrzeń swoich uczuć, wrażeń, i smutków wynika zapewne z zaufania, bez którego - według mnie - o prawdziwej przyjaźni nie może być nawet mowy. Werter z pewnością ufa Wilhelmowi, skoro nie waha się nawet wspominać mu o myślach samobójczych. Przyjaźń obu bohaterów kończy się z chwilą śmierci [tytułowego bohatera – można dodać] Wertera.

Są [również tacy – to można dodać] bohaterowie literatury, którzy nigdy nie zasmakowali prawdziwej przyjaźni, ale [są i tacy: można napisać także ci ], dla których los był łaskawszy. Takim szczęściarzem niewątpliwie [był – jest – musi być zachowany odpowiedni czas w całej prezentacji] Stanisław Wokulski, bohater ,,Lalki" Bolesława Prusa. [Był – bez tego] To romantyk, nieszczęśliwie zakochany w kobiecie, która jak tytułowa lalka, [była – lepiej: która okazuje się] bezduszna i oschła na jego uczucia. [Jednak miał on bowiem: mimo wszystko miał] jednak okazję poznać i zaprzyjaźnić się z Ignacym Rzeckim. Na ich przykładzie widzimy, iż przyjaciel jest również przewodnikiem po życiowych meandrach.. To przecież Rzecki wpoił Stanisławowi miłość i poszanowanie ojczyzny, ideały pod wpływem, których Wokulski przyłączył się do styczniowego zrywu niepodległościowego. Wokulski zawsze [mógł – może] zwrócić się o pomoc, radę do swojego przyjaciela, wiedząc, [iż - powtórzenie – że] ten nigdy nie odmówi mu pomocnej dłoni. Rzecki [wiedział że lepszą żoną dla niego byłaby Pani Stawka – doskonale orientował się w tym, która dama okazałby się lepsza dla jego przyjaciela] niestety, Stanisław był [na to- bez tego] nieczuły [na jego rady i wskazówki]. Kochał pannę Izabelę i żadna inna kobieta nie liczyła się dla niego. Dlatego po przerwanej próbie samobójstwa [z powodu nieudanego związku z Izabelą – bez tego],wyjeżdża wkrótce do Moskwy . Mimo tych drobnych nieporozumień, zaufanie Rzeckiego w stosunku do Wokulskiego nie złamało się. Ich przyjaźń trwała nadal. Niedługo po tym, jak dowiaduje się o tym, że Wokulski prawdopodobnie zginął pod gruzami ruin zamku w Zasławku, umiera. Jak widać, bez względu na zmieniające się koleje losu Stanisław Wokulski i Ignacy Rzecki pozostają przyjaciółmi na zawsze.

Jednak przyjaźń, tą prawdziwą najlepiej ukazuje książka pt:“Mały Książe”, która jest bliska mojemu sercu i to właśnie na tej opowieści chce się skupić najbardziej. Mowa tu o małym [chłopcze: chyba chłopcu], który opuścił swą planetę właśnie w poszukiwaniu prawdziwej przyjaźni. Nie wiedział jeszcze wtedy, że uczucie jakie żywił do swojej ukochanej róży jest właśnie przyjaźnią, czy nawet miłością. Mały Książe wędrował od jednej planety do drugiej natykając się na kolejnych dorosłych, ale każde z tych spotkań przynosiło mu rozczarowanie. Pierwszym ważnym spotkaniem było poznanie z geografem, który uświadomił Małemu Księciu jak krucha i nietrwała jest jego róża. Wtedy to chłopiec poczuł po raz pierwszy żal, że opuścił swój kwiat. Jednak tak naprawdę dopiero lis nauczył Małego Księcia, czym jest przyjaźń. To spotkanie [jest – okazuje się] przełomowe w [jego- to dodać] podróży [chłopca- bez tego]. Lis tłumaczy mu, iż najpierw należy oswoić drugiego człowieka, by potem przywiązać uwagę przede wszystkim do jego charakteru i duszy, bowiem: „dobrze widzi się tylko sercem”. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu. List ostrzega także Księcia, że przyjaźń niesie ze sobą ryzyko łez, zwłaszcza, gdy przyjaciołom grozi rozstanie. Gdy oczekujemy na wizytę przyjaciela czujemy radość, a później nie chcemy żeby odszedł. Przyjaźń innej istoty decyduje o jej wyjątkowości. Przekonuje się o tym Mały Książę, [gdy – bez tego] pewnego dnia [napotyka –zmienić na napotykając] w ogrodzie na Ziemi tysiące róż. Zaczyna wtedy rozumieć, że róże te, chociaż dla postronnego obserwatora tak podobne do jego wyjątkowej róży, nie mają dla niego znaczenia. Ani on nie poświęcił im tyle czasu, ile swojej róży, ani one jemu. Nie są to róże “oswojone”. Dla chłopca jego róża wciąż pozostaje wyjątkowa, chociaż jest jedną z setek tysięcy podobnych [róż – lepiej kwiatów]. Jednocześnie prawdziwa przyjaźń wymaga, byśmy zawsze dbali o [przyjaciół – lepiej bliskich – bo masz powtórzenie]. Lis [na zakończenie dodaje – to dodać] mówi: “stajesz się odpowiedzialny za to, co oswoiłeś” Przyjaciela nie można zdradzić lub zwyczajnie porzucić. Myśl ta przybiera na sile, chłopiec rozumie coraz lepiej, że nie może zdradzić róży. W końcu decyduje się opuścić Ziemię i wrócić do niej, na swoją planetę.

[Przyjaźń drugiego człowieka jest w życiu bardzo ważna – Przyjaźń drugiej osoby jest moim zdaniem niezwykle istotna w życiu każdego człowieka]. Najlepszym dowodem [potwierdzającym mój tok myślenia – myślę, że możesz to dodać do tego co już masz tu napisane] jest to, że nawet miłość trudno nazwać prawdziwą, jeśli nie jest jednocześnie przyjaźnią, a pozostaje uczuciem pełnym zaborczości i zazdrości. Prawdziwa przyjaźń oznacza wyrozumiałość i tolerancję. Gdy zawiedzie wszystko inne, gdy znajdziemy się w trudnej sytuacji, [to właśnie wtedy – to też można tu dodać] możemy liczyć na to, że prawdziwy przyjaciel wyciągnie do nas pomocną dłoń. Trzeba [zamiast trzeba możesz dać należy] jednak pamiętać, że przyjaźń to relacja działająca w [dwie – może być też obie] strony. Nie możemy oczekiwać ciągłych poświęceń ze strony [przyjaciela – wyżej masz napisane przyjaciela, żeby uniknąć powtórzeń napisz – drugiej osoby] nie dając nic od siebie. Dlatego pielęgnujmy nasze związki, [można dodać: relacje z innymi] troszczmy się o bliskie nam osoby, bo dla przyjaźni warto żyć.