Droga Polski do Nato

Droga Polski do NATO Droga Polski do NATO została zapoczątkowana w 1989 roku, kiedy to zrodziła się nowa sytuacja geopolityczna, wynikająca z dokonujących się w krajach Europy Środkowo-Wschodniej historycznych przemian politycznych. W konsekwencji wymusiła ona zmiany w wielu funkcjonujących dotychczas porozumieniach międzynarodowych. Stwarzała większe możliwości samodzielności w działaniu i podejmowaniu decyzji przez kraje dotychczas znajdujące się pod wpływami i dominacją Związku Radzieckiego. W takiej sytuacji znalazła się również Polska, która po obaleniu systemu komunistycznego i wprowadzeniu demokratycznych rządów uzyskała suwerenność w prowadzeniu polityki zagranicznej.

Droga Polski do NATO

Droga Polski do NATO została zapoczątkowana w 1989 roku,  kiedy to zrodziła się nowa sytuacja geopolityczna, wynikająca z dokonujących się w krajach Europy Środkowo-Wschodniej historycznych przemian politycznych. W konsekwencji wymusiła ona zmiany w wielu funkcjonujących dotychczas porozumieniach międzynarodowych. Stwarzała większe możliwości samodzielności w działaniu i podejmowaniu decyzji przez kraje dotychczas znajdujące się pod wpływami i dominacją Związku Radzieckiego. W takiej sytuacji znalazła się również Polska, która po obaleniu systemu komunistycznego i wprowadzeniu demokratycznych rządów uzyskała  suwerenność w prowadzeniu polityki zagranicznej. Dawało jej to szansę na rozpoczęcie starań o możliwość współtworzenia stabilnego systemu bezpieczeństwa europejskiego, do którego najważniejszym krokiem miało być wejście do NATO. Dla osiągnięcia tego celu trzeba było jednak walczyć zarówno z przeciwnikami wewnętrznymi jak i zewnętrznymi, w tym głównie z Rosją. Każde rozwiązanie, które byłych sojuszników wiązało z Zachodem uznawała za naruszanie istniejącej równowagi i tym samym zwiększające zagrożenie kraju. Dlatego dla utrzymania swojej mocarstwowej pozycji czyniła różne zabiegi, by kraje Europy Środkowej i Wschodniej nie weszły do NATO.  Dla Zachodu z kolei rozwój sytuacji w Europie po 1989 roku był dużym zaskoczeniem. Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego nie była przygotowana na pojawiające się niebawem inicjatywy Węgier, Czechosłowacji czy Polski mówiące o ich przyszłym członkostwie w NATO.
Początkowo Polska za główny cel postawiła sobie, aby polityka budowania państwa niezależnego od ZSRR uzyskała przynajmniej pewne minimum asekuracji ze strony Sojuszu. Dotąd bowiem NATO tak naprawdę uznawało swobodę działań Moskwy w Europie Środkowowschodniej. Od 1989 ministerstwem spraw zagranicznych w Polsce kierował Krzysztof Skubiszewski, który 12 września 1989 roku nakreślił w dwunastu punktach kierunki swej działalności. Zawarta w nich była także nota dotycząca wejścia Polski do NATO.
Pierwszym przełomowym momentem rozpoczynającym drogę Polski do NATO był październik 1989r, kiedy to po raz pierwszy w historii Sojuszu na obrady komisji politycznej Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Rzymie została zaproszona delegacja Układu Warszawskiego, w tym przedstawiciele polskiego Sejmu. Początkiem oficjalnych kontaktów  Polski z NATO była jednak wizyta Krzysztofa Skubiszewskiego w Kwaterze NATO w Brukseli, która odbyła się 21 marca 1990 roku.

Po posiedzeniu w Turnberry w Szkocji ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich NATO wysłali 7 czerwca pierwszą propozycję mówiącą o możliwości współpracy NATO ze Związkiem Radzieckim i państwami Europy Środkowo-Wschodniej. Zawarta ona została w tzw. Posłaniu do wszystkich krajów europejskich. Miesiąc później, 5-6 lipca 1990 roku na kolejnym szczycie NATO w Londynie zaproponowano nowym partnerom wschodnim szereg możliwości współpracy, m.in. nawiązanie stałej łączności dyplomatycznej z NATO i złożenie wizyt w Radzie Północnoatlantyckiej przez przywódców państw partnerskich. W lipcu podjęcie kontaktów z Sojuszem  krajom Europy Środkowo-Wschodniej zaproponował prezydent USA George Bush w liście w liście do premiera Tadeusza Mazowieckiego. W efekcie już w sierpniu 1990 Polska i NATO nawiązały stosunki dyplomatyczne.
13 września 1990 roku przyjechał do Warszawy sekretarz generalny NATO Manfred Wörner. W przemówieniu wygłoszonych w parlamencie zwrócił uwagę na historyczną szanse stworzenia trwałego porządku pokojowego w Europie, opartego na współpracy i przyjaźni. Była to nie zwykle klarowna zapowiedź chęci, a zarazem konieczności, budowania nowych relacji między NATO a państwami Europy Środkowo- Wschodniej. Brukselską kwaterę NATO coraz częściej od tego momentu zaczynali odwiedzać przedstawiciele polskich sfer politycznych.
W listopadzie 1990 Zgromadzenie Północnoatlantyckie przyznało status obserwatorów parlamentarzystom Polski, Bułgarii, Czechosłowacji, Węgier i ZSRR. 29 listopada wystąpił na nim Krzysztof Skubiszewski, podkreślając że bezpieczeństwo Wschodu i Zachodu jest ze sobą nierozerwalnie związane.
15 lutego 1991 roku prezydenci, premierzy i ministrowie spraw za granicznych Czechosłowacji, Polski i Węgier spotkali się w Wyszehradzie, co dało początek powstaniu tzw. Grupy Wyszehradzkiej. W dokumentach końcowych spotkania podkreślono, że wszystkie trzy kraje pragną z czasem wstąpić do Wspólnoty w charakterze pełnoprawnych członków.
Niezwykle ważnym wydarzeniem było rozwiązanie struktur wojskowych Układu Warszawskiego, które oficjalnie nastąpiło 1 lipca na posiedzeniu w Pradze. Politycy Zachodu byli zadowoleni z tego stanu rzeczy, ale odnosili się sceptycznie do pomysłu przyjęcia byłych państw UW do NATO. Wciąż bali się, by nie rozdrażniać ZSRR mimo faktycznego osłabienia jej dotychczasowych wpływów. Uważali, że błędem byłoby przesuwanie granic wojskowych NATO na wschód. W tym czasie rozważano inne możliwości, m.in. koncepcję wielostronnej sieci wzajemnie wzmacniających się i zabezpieczających stosunków. Takie podejście było oczywiście związane z relacjami pomiędzy NATO a Związkiem Radzieckim, z którego strony po rozwiązaniu Układu Warszawskiego pojawiały się stanowcze komentarze przestrzegające dawnych sojuszników przed wstępowaniem do NATO.  Sprawa rozszerzenia Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego i polskiego w niej członkostwa nabrała jednak przyspieszenia w drugiej połowie 1991 roku, kiedy to w Związku Radzieckim doszło do przełomowych wydarzeń. W nocy z 18 na 19 sierpnia w Moskwie doszło do zamachu stanu, tzw. puczu Janajewa. Zaledwie po trzech dniach, pucz został zlikwidowany, Gorbaczow zwolniony z internowania na Krymie. Jednakże to nie on a Borys Jelcyn zajął najważniejszą pozycję w ZSRR.
Dalsze wydarzenia na terenie ZSRR potoczyły się niemal lawinowo. 29 sierpnia Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego została zawieszona, a 5 września Rada Najwyższa ZSRR uległa rozwiązaniu. 8 grudnia 1991 roku w Mińsku na Białorusi powołana została Wspólnota Niepodległych Państw (WNP), w składzie: Rosja, Ukraina i Białoruś. 17 grudnia rozwiązany został Związek Radziecki, a cztery dni później - 21 grudnia - WNP rozrosła się do 11 byłych republik radzieckich. Wydarzenia w ZSRR miały wpływ na zrewidowanie dotychczasowej strategii Sojuszu. Rozmowy pomiędzy NATO a partnerami ze Wschodu nabrały wyraźnego przyspieszenia i nasilenia. Intensywną działalność w tym kierunku prowadziła dyplomacja polska. Zaowocowało to 29 sierpnia 1991 roku podpisaniem w Weimarze przez ministrów spraw zagranicznych Polski, Niemiec i Francji, wspólnego oświadczenia w sprawie przyszłości Europy. Powstał tym samym nowy instrument służący przede wszystkim włączeniu Polski w nurt polityki europejskiej i wspierający naszą integrację ze strukturami euroatlantyckimi.
 Jesienią 1991 roku nastąpił wyraźny przełom w relacjach Polski w NATO. W październiku 1991 utworzono Północnoatlantycką Radę Współpracy, która stała się zinstytucjonalizowanym forum współdziałania NATO  z Państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Cztery dni później - 6 października 1991 roku – prezydent RP Lech Wałęsa oraz prezydent Vaclav Havel i premier Węgier Jozsef Antall w Deklaracji Krakowskiej wyrazili życzenie państw Trójkąta Wyszehradzkiego sformalizowania stosunków z Paktem Północnoatlantyckim. W tym samym miesiącu odbyła się madrycka sesja Zgromadzenia Północnoatlantyckiego. W czasie jej trwania wezwano do zastosowania artykułu Traktatu Waszyngtońskiego, mówiącego, że członkowie NATO mogą, za jednomyślną zgodą, zaprosić do przystąpienia do Sojuszu każde inne państwo europejskie będące w stanie popierać jego zasady i przyczyniać się do bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego.
Na dalszą intensyfikację stosunków z NATO wpłynęło m .in. podpisanie 25 października układu o wycofaniu jednostek radzieckich z Polski, przyjęcie Polski do Rady Europy (6 listopada), czy podpisanie przez państwa Trójkąta Wyszehradzkiego układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotą Europejską. Za najważniejsze wydarzenie w relacjach Polski z NATO w 1991 ro ku przyjmuje się jednak rzymski szczyt Sojuszu, który odbył się w dniach 7-8 listopada. Wyrażono na nim już w sposób formalny otwarte zainteresowanie nawiązaniem współpracy z krajami Europy Środkowej i Wschodniej.  
W marcu 1992  próbę przyspieszenia rozmów Polski w sprawie wejścia do NATO podjął Lech Wałęsa. Podczas swojej wizyt w Brukseli ogłosił swój nowy pomysł utworzenia innego systemu bezpieczeństwa tworzonego samodzielnie przez kraje Europy Środkowej. Idea zakładała, by państwa Europy Środkowej i Wschodniej zastanowiły się nad powołaniem dwóch nowych organizacji. Byłyby one do pewnego stopnia odpowiednikiem odnośnych organizacji zachodnich i dlatego Wałęsa określił je mianem EWG-bis oraz NATO-bis. Była to swoista prowokacja, która miała skłonić NATO do działania. Od razu po tym wydarzeniu udał się Wałęsa do Niemiec. Tam, podczas rozmowy z prezydentem Richardem von Weizsäckerem, ponownie podjął tematykę EWG-bis i NATO-bis. Wzbudziło to w państwach zachodnich obawę, by w Europie nie została utworzona nowa ogromna siła polityczno- wojskowa. Między innymi dlatego też już 12 III 1992 na międzynarodowym seminarium w Warszawie, Sekretarz Generalny NATO Manfred Wörner oświadczył, że Sojusz nie przewiduje co prawda póki co powiększenia ilości swych członków, jednak nie wyklucza tego w przyszłości.
10 IV 1992 odbyło się pierwsze posiedzenie Komitetu Wojskowego NATO, w którym uczestniczyli również ministrowie obrony i szefowie sztabów państw Europy Środkowej i Wschodniej. 7 października 1992 roku. Manfred Wörner powiedział wówczas, że opcja rozszerzenia NATO pozostaje nadal otwarta, dodał również, że gdy by rozważana była kwestia przyjęcia nowych członków to Polska byłaby jednym z pierwszych, jeżeli nie pierwszym kandydatem. 28 października 1992 roku ostatnie rosyjskie oddziały liniowe opuściły terytorium Polski. To również było ważnym, przez wielu na Zachodzie uważanym za konieczny, warunkiem postępu w procesie zacieśniania relacji polsko – natowskich. Niezwykle istotnym był również fakt, że Polska miała dobre, ustabilizowane, często przyjazne stosunki z najbliższymi sąsiadami. Nie mogło być zatem po stronie Zachodu żadnych obaw o to, że wniesiemy do Sojuszu jakiekolwiek potencjalne zarzewie przyszłego konfliktu. Polska i nasze siły zbrojne na coraz większą skalę angażowały się w proces przywracania pokoju poprzez udział w misjach pokojowych zarówno w Europie, jak i poza nią. To także dawało Zachodowi gwarancję naszego pozytywnego zaangażowania na rzecz bezpieczeństwa europejskiego i światowego. Polskie aspiracje idące w kierunku bliższego związania się z Sojuszem Północnoatlantyckim potwierdzone zostały przez ministra Krzysztofa Skubiszewskiego 21 stycznia 1993 roku w przemówieniu sejmowym, nazajutrz po objęciu prezydentury przez Billa Clintona. Potwierdzone one zostały stanowczo 3 marca 1993 roku przez premier Hannę Suchocką w przemówieniu wygłoszonym w królewskim Instytucie Spraw Międzynarodowych w Londynie.
24 sierpnia 1993 doszło do wizyty prezydenta Rosji, Borysa Jelcyna w Polsce. Miał w trakcie je trwania stwierdzić, że Rosja nie ma nic przeciwko przystąpieniu RP  do Sojuszu. W krótkim jednak czasie wycofał się ze swych słów, a  30 września 1993 r. prezydent Rosji wysłał do przywódców państw zachodnich list z ostrzeżeniem, że przyjęcie państw Europy Środkowo-Wschodniej do NATO może spowodować izolację Moskwy. Jelcyn proponował w liście zawarcie układu o współpracy między Rosją a Sojuszem. Układ ten objąłby m. in. wspólne gwarancje Rosji i Sojuszu dla bezpieczeństwa państw środkowoeuropejskich, w tym także dla Polski.
10 I 1994 odbył się szczyt NATO w Brukseli, na którym przedstawiło państwom Europy Środkowej i Wschodniej propozycje współpracy z Sojuszem w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju (Partnership for Peace).Był i jest on nadal podstawowym instrumentem kształtującym współpracę NATO z państwami partnerskimi w dziedzinie obronności. Idea programu wypływa z przekonania, iż stabilność i bezpieczeństwo obszaru euroatlantyckiego może być zapewniona jedynie poprzez współpracę i wspólne działanie państw. Współpraca w ramach „Partnerstwa dla pokoju” odbywa się w oparciu o indywidualne porozumienia zawarte między Sojuszem a państwami partnerskimi. W ramach tego programu przejęto główną część przedsięwzięć w dziedzinie wojskowo politycznej. PdP stwarzało możliwość wspólnych ćwiczeń wojskowych, udziału w operacjach pokojowych i humanitarnych oraz konsultacje partnerów z NATO w razie zagrożenia ich bezpieczeństwa. Prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej zaakceptowali PdP na spotkaniu z prezydentem Billem Clintonem w Pradze, które odbyło się 12 I 1994. Aby przystąpić do niego, Polska musiała jednak spełnić kilka warunków: przejście na nowy system łączności i sposoby dowodzenia, o osiągnięcie kompatybilności i interoperacyjności polskich sił zbrojnych z armiami zachodu, zapewnienie cywilnego kierownictwa w Ministerstwie Obrony Narodowej, podporządkowanie Sztabu Generalnego cywilnemu ministrowi obrony.
2 II 1994 premier Waldemar Pawlak w imieniu rządu polskiego podpisał w Brukseli Dokument Ramowy Partnerstwa dla pokoju, a w kwietniu minister obrony narodowej Piotr Kołodziejczyk przedłożył w kwaterze głównej NATO polski Dokument prezentacyjny „Partnerstwo dla Pokoju”. 5 VII 1994  Polska jako pierwsza przyjęła indywidualny Program Partnerstwa (IPP).  Udział w nim zapewniał RP wiele korzyści, m.in: współpracę z NATO w zakresie planowania obronnego, wspólnych ćwiczeń i manewrów; zinstytucjonalizowanie swych kontaktów z NATO, tworząc Biuro Łącznikowe w ramach swej ambasady w Brukseli, prowadzące codzienną obsługę współpracy z Kwaterą Główną Sojuszu; wymianę na dużą skalę oficerów i żołnierzy z obydwu stron; ożywienie się również dwustronne stosunki polityczno-wojskowe z państwami członkowskimi Paktu. 12-16 IX 1994 w Biedrusku pod Poznaniem, w ramach Partnerstwa dla Pokoju, odbyły się (pod kryptonimem "Cooperative Bridge") pierwsze wspólne ćwiczenia wojskowe, w których uczestniczyły jednostki z 13 państw członkowskich Sojuszu i z krajów partnerskich. Z kolei w październiku 1994 kongres amerykański uchwalił ustawę o uczestnictwie w NATO zwaną także poprawką Browna, upoważniającą prezydenta USA do rozpowszechnienia na Polskę, Węgry i Czechy i Słowację, korzyści związanych ze współpracą wojskową NATO na zasadach sojuszniczych.

W lutym 1995r. przebywała w Polsce delegacja wojskowa pod przewodnictwem naczelnego dowódcy Sił Morskich USA w Europie admirała D. R. Morissa. Omawiano ćwiczenia „Baltops”, zasady wymiany informacji, standaryzacji systemów dowodzenia oraz uzbrojenia, a także kierunki dalszej współpracy. W marcu 1995r. przebywający w Kwaterze Głównej NATO sekretarz stanu MON RP, J. Milewski, omawiał problemy integracji Polski z zachodnimi strukturami bezpieczeństwa oraz realizacji programu PdP. W tym też czasie, w Ministerstwie Obrony Królestwa Holandii przebywała z wizytą wiceminister D. Waniek, podczas prowadzonych rozmów omawiano problemy kontroli cywilnej nad armią. A na zaproszenie szefa sztabu obrony marszałka polnego sir P. Inge, przebywała w Wielkiej Brytanii, polska delegacja wojskowa pod przewodnictwem szefa SG WP gen. broni T. Wileckiego. 

Izba Reprezentantów Kongresu USA 16 II 1995r. przyjęła uchwałę o Odrodzeniu Bezpieczeństwa Narodowego (National Security Revitalization Act), akceptującą rozszerzenie NATO o Czechy, Polskę, Słowację i Węgry. Nowy premier Józef Oleksy swoją pierwszą wizytę zagraniczną (5 IV 1995r.) złożył w Brukseli, odwiedzając m. in. Kwaterę Główną NATO. Istotne było wówczas potwierdzenie przez szefa polskiego rządu (wywodzącego się z postkomunistycznej lewicy) niezmienności dążeń państwa do integracji z strukturami świata zachodniego. W jego przemówieniu znalazło się wezwanie do rozstrzygnięć w tej sprawie już w 1996r. Integracja z NATO zajęła główne miejsce w expose ministra spraw zagranicznych Władysława Bartoszewskiego wygłoszonym w maju 1995r. Miało ono szczególny charakter, gdyż zawierało najpełniejszą jak dotąd argumentację dotyczącą polskich aspiracji. W czerwcu 1995r. na zaproszenie ministra Obrony Narodowej Z. W. Okońskiego przebywał w Polsce minister obrony USA W. J. Perry. Amerykańskiego gościa godnie przyjęli prezydent Lech Wałęsa i premier Józef Oleksy. W sierpniu miały miejsce pierwsze (w USA w stanie Luizjana) wspólne manewry żołnierzy z krajów Partnerstwa dla Pokoju, w tym również z Polski. Studium o rozszerzeniu NATO ogłoszono w Brukseli 28 IX 1995r. określając ogólne zasady tego procesu oraz stawiając kandydatom wymagania w zakresie budowy systemu demokratycznego, gospodarki rynkowej, demokratycznej cywilnej kontroli sił zbrojnych i gotowości do wypełnienia obowiązków wynikających z przyszłego członkostwa. Spełnienie tych kryteriów nie gwarantowało jednak zaproszenia do członkostwa. Decyzja w tej sprawie miała brać pod uwagę przede wszystkim interesy członków Sojuszu. W listopadzie prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Edward Moskal napisał do Billa Clintona list, w którym domagał się przyjęcia Polski do NATO jeszcze przed rokiem 2000. Komunikat wydany po spotkaniu ministerialnym Rady Północnoatlantyckiej 5 XII 1995r. zachęcał kraje partnerskie do rozwijania programów współpracy, wskazując możliwość podjęcia indywidualnych konsultacji z Sojuszem. W styczniu 1996r. Aleksander Kwaśniewski z pierwszą wizytą po wyborze na szefa państwa polskiego udał się do Brukseli, aby rozwiązać wątpliwości, zasiane przez część opozycji, ze jego prezydentura oznaczać będzie osłabienie polskiej determinacji w dążeniu do NATO. 8 II 1996r. polskie Ministerstwo Obrony Narodowej i Ministerstwo Spraw Zagranicznych przyjęło zaproszenie do rozpoczęcia z NATO dialogu indywidualnego, wystosowane przez Sojusz 29 I 1996r. 4 IV 1996r. Polska przekazała NATO Indywidualny Dokument Dyskusyjny w sprawie rozszerzenia NATO, który prezentował argumenty Polski na rzecz poszerzenia sojuszu, a także jej przyszłą rolę w jej strukturach. Składał się z 8 części i 2 aneksów, zawierających podsumowanie polskiego udziału w międzynarodowych misjach pokojowych oraz zestawienie postanowień dotyczących uznania granic, poszanowania integralności terytorialnej i praw mniejszości narodowych z traktatów, jakie Polska zawarła z sąsiednimi państwami. Dokument opisywał polską wizję powiększonego Sojuszu i architekturę bezpieczeństwa europejskiego. Wskazywał jak Polska może się przyczynić do umocnienia Paktu i w jakim stopniu wypełnia kryteria jego członkostwa. W maju rozpoczęto indywidualne konsultacje RP-NATO i do końca 1996r. Polska odbyła ich cztery rundy, na których omawiano priorytetowe segmenty współpracy. Strona NATO uzyskała cenne informacje na temat: rozwoju w Polsce zasad demokratycznej kontroli sił zbrojnych, tendencji budżetowych w zakresie wydatków na obronność oraz procesu reorganizacji i restrukturyzacji sił zbrojnych RP. W czerwcu 1996r. w Warszawie odbyły się „Warsztaty NATO”, były prezydent RP Lech Wałęsa, spotkał się w Białym Domu z Billem Clintonem, na spotkaniu tym stwierdza, że Polska pod nowym kierownictwem nadal zmierza w dobrym kierunku, do wyznaczonego celu. Impuls w sprawie określenia przyszłości stosunków państw partnerskich z Sojuszem został przekazany przez Sekretarza Stanu USA w przemówieniu stuttgarckim wygłoszonym we wrześniu 1996r. , a następnie w wystąpieniu prezydenta Clintona w Detroit, który ogłaszał, że pierwsi nowi członkowie z krajów Europy Środkowej i Wschodniej, powinni być przyjęci do końca roku 1999. W marcu 1997r. minister spraw zagranicznych Dariusz Rosati stwierdził w Waszyngtonie, że Polska nie zgodzi się na nic co przypominałoby członkostwo drugiej kategorii. Po tych słowach prezydent Aleksander Kwaśniewski otrzymuje w Brukseli zapewnienie, że Polska będzie w pierwszej grupie państw przyjętych do Sojuszu i że nie będzie w przyszłości członków NATO drugiej kategorii. 8-9 VII 1997r. miał miejsce szczyt w Madrycie, na którym podjęto decyzję o zaproszeniu Polski, Czech i Węgier do rozmów w sprawie członkostwa w sojuszu. Protokoły Akcesyjne w sprawie kandydatów do członkostwa miały zostać podpisane na najbliższej ministerialnej sesji NAC w grudniu, tak aby proces ratyfikacyjny zakończył się do IV 1999r. 1 VIII Sejm RP powitał specjalną uchwałą zaproszenie do rozmów akcesyjnych. Rozpoczęły się one w wrześniu 1997r., trwały sześć tygodni i nie miały charakteru formalnych negocjacji. Omawiane sprawy zamknęły się w rozmowach podczas czterech sesji rozmów 16 i 29 września oraz 9 i 23 października, uzupełniono je tylko spotkaniem ekspertów w zakresie ochrony informacji. I spotkanie: • omówiono główne obligacje polityczne wynikające z Traktatu Waszyngtońskiego • strona polska zadeklarowała gotowość ich wypełnienia • zobowiązano się do postępowania zgodnego z zasadami zawartymi w Traktacie II spotkanie: • przedyskutowano zagadnienia dotyczące obronności i spraw wojskowych • Polska zadeklarowała podjęcie sojuszniczych obowiązków, poparcia dla koncepcji strategicznej NATO III spotkanie: • dotyczyło spraw finansowych, zarówno w sensie przyszłego udziału Polski w finansowaniu działalności NATO, jak i zabezpieczenia finansowego członkostwa. IV spotkanie: • podsumowywano wszystkie wcześniejsze watki • określono przyszły procentowy udział Polski w budżetach NATO

Decyzję w sprawie jej akceptacji podjął nowy rząd 10 listopada 1997r. Rozmowy toczone w dobrej atmosferze, wolne od kontrowersji, podsumował list ministra spraw zagranicznych Bronisława Geremka, przekazany Sekretarzowi Generalnemu NATO 14 XI 1997r. Był krótkim formalnym dokumentem, potwierdzającym fakt odbycia rozmów i oraz wolę przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego. 16 XII tego roku w Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier. 28 XII 1997r. przedstawiciele tych trzech państw po raz pierwszy uczestniczyli na prawach obserwatorów w spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej na szczeblu ambasadorów. 3 II 1998r. traktaty zostały ratyfikowane przez Kanadę, punktem przełomowym był korzystny wynik w głosowaniu w Senacie USA, które odbyło się 30 kwietnia. 17-18 XII 1998r. odbyło się w Brukseli spotkanie ministrów obrony NATO z udziałem ministrów obrony z Polski, Czech i Węgier. W ciągu 1998r. na terytorium Polski odbywały się liczne ćwiczenia w ramach „Partnerstwa dla pokoju”, z naszych poligonów korzystają jednostki brytyjskie i holenderskie. W połowie 1999r. uzyskuje gotowość do działania trójstronny korpus polsko-niemiecko-duński z swą siedzibą w Szczecinie.

29 I 1999r. w imieniu NATO sekretarz Generalny Javier Solana wystosował do Polski, Czech i Węgier formalne zaproszenia do przystąpienia do Traktu Północnoatlantyckiego. 17 II tego samego roku Sejm, a następnie tego samego dnia Senat przyjęły ustawę o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego. W dniu 18 II ustawa została podpisana przez prezydenta i weszła w Zycie z dniem publikacji w dniu 19 II, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. 26 II 1999r. prezydent podpisał po uprzedniej kontrasygnacie premiera, akt przystąpienia RP do NATO. 12 III Bronisław Geremek przekazał Madelaine Albright, amerykańskiej Sekretarz stanu w Independence w stanie Missouri, Akt przystąpienia Polski do struktur NATO, wtedy tez nasz kraj stał się oficjalnie członkiem sojuszu. Po złożeniu rządowi Stanów Zjednoczonych aktu ratyfikacji w sprawie przystąpienia Polski do NATO, aktu sporządzonego w Waszyngtonie 4 kwietnia 1949r., Polska stała się oficjalnie dziewiętnastym członkiem układu. Ratyfikacja odbyła się w bibliotece Harry’ego Trumana – miejscu wybranym dla uczczenia prezydentury Trumana, który 50 lat wcześniej ogłosił powstanie NATO. W wydanym z tej okazji specjalnym oświadczeniu Rada Północnoatlantycka podkreśliła, ze dzień ten otwiera nowy rozdział w historii Sojuszu i Europy. 16 III 1999r. w siedzibie NATO w Brukseli odbyła się ceremonia powitania trzech nowych państw członkowskich, w której uczestniczyli premierzy Polski – Jerzy Buzek, Czech – Milosz Zeman i Węgier – Viktor Orban. Flagi trzech nowych sojuszników zostały wciągnięte na maszty obok flag dotychczasowych członków NATO, a następnie premierzy wzięli udział w uroczystym posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej, po raz pierwszy zajmując stałe miejsca, przedstawicieli swoich krajów przy stole obrad najwyższego organu decyzyjnego NATO, jako pełnoprawni członkowie Sojuszu.

Bibliografia:

  1. A. Krzeczunowicz, Krok po kroku. Polska droga do NATO, Kraków 1999.
  2. J. Kaczmarek, NATO w systemie bezpieczeństwa świata, Wrocław 2000.
  3. J. Kaczmarek, NATO, EUROPA, POLSKA 2000, Wrocław 2000.
  4. A. Ciupiński, K. Malak, Bezpieczeństwo polityczne i wojskowe, Warszawa 2004.
  5. J. Kaczmarek, NATO-Polska 2000, Wrocław 1999.