przestępczych dotyka każdej dziedziny naszego życia. Określenie definicji przestępczości zorganizowanej jest wbrew pozorom trudne, ponieważ jest to bardzo szerokie zagadnienie, które trudno opisać w jednej krótkiej definicji, polski kodeks karny także nie definiuje tego zjawiska, moim zdaniem najlepiej jest ona przedstawiona w takiej formie: Przestępczość zorganizowana – zjawisko kryminalne występujące w skali międzynarodowej, którego nie można ściśle ograniczyć stanem faktycznym przestępstwa. Obejmuje ona zbiór poszczególnych przestępstw, złożoną postać (formę) aspołecznych zachowań, nie jest zjawiskiem wcześniej nieznanym, występowała w wielu krajach, w różnej formie, a przedmiotem jej zainteresowań były różne obszary życia społeczno-ekonomicznego. Historia przestępczości zorganizowanej według źródeł historycznych sięga do początku XIX wieku. Zrodziła się ona we Włoszech, a dokładniej na Sycylii skąd pochodzą twórcy najbardziej znanej na świecie zorganizowanej grupy przestępczej ( Mafii) „ Cosa Nostra”. W Polsce zorganizowane grupy przestępcze powstały w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Najsłynniejszymi polskimi gangami były grupy z Pruszkowa i Wołomina. Przyczyn powstawania takich grup jest wiele, a każdy z ich członków może mieć inny powód, dla którego dopuszcza się popełniania przestępstw. Jednymi kieruje chęć szybkiego zarobku ogromnych ilości pieniędzy, może być to także spowodowane biedą lub chęć przeciwstawienia się władzy, która stosuje wobec mieszkańców danego obszaru niesprawiedliwe prawa. Dochody zorganizowanych grup przestępczych są tak ogromne, że czasem trudno w to uwierzyć, przykładem może być nawet polska mafia: w 1994 roku na statku „Jurata” przechwycono przerzut ponad 1000 kilogramów kokainy z Kolumbii do Polski o łącznej wartości rynkowej ok. 470 milionów dolarów. Roczne dochody mafii całego świata liczy się w setkach miliardów dolarów. Jedną z najbogatszych i najbardziej wpływowych mafii jest „ Sołncewska Brać”, która swoimi wpływami obejmuje 50 państw na całym świecie. W 2003 roku tygodnik „WPROST” podawał, że grupa ta za pośrednictwem gangu pruszkowskiego wprowadzała rocznie do obiegu około 9 miliardów dolarów. Kolejnym przykładem jakim się posłużę w celu zobrazowania skali tego zjawiska jest Mafia z Kalabrii „ `Ndrangheta”. Według włoskich organizacji antymafijnych grupa ta w 2007 roku zarobiła ok. 35-40 miliardów euro, co stanowiło ok. 3.5 włoskiego PKB. Istotą transnarodowej przestępczości zorganizowanej jest działanie wbrew prawu, poszerzanie stref wpływów poszczególnych grup oraz dążenie do uzyskania jak największych korzyści z tego względu. Funkcjonowanie na terenie jednego kraju często nie opłaca się tak bardzo jak działalność na terenie kilku lub więcej krajów. Przykładem jest handel narkotykami. Kolumbijskim kartelom nie opłaca się handlować wewnątrz kraju gdyż, konkurencja jest tak duża, że zarobki ze sprzedaży narkotyków nie byłby zbyt duże. Wysyłka narkotyków poza granice państwa zwielokrotnia wartość tych wyrobów, przez co kartele otrzymują ogromne pieniądze z handlu. Innym powodem takiego działania może być brak możliwości produkcji narkotyków w innych krajach, ponad połowa światowej produkcji kokainy odbywa się właśnie w Kolumbii, gdzie farmerzy uprawiający krzew kokainowy czyli „Krasnodrzew pospolity” sprzedają go kartelom za bardzo niską cenę. Przyjmuje się, że farmerzy na każdym sprzedanym gramie narkotyku zarabiają zaledwie 5 centów. Za przykład podałem kokainę, ale odnosi się to do wielu innych form handlu nielegalnymi wyrobami takimi jak papierosy czy alkohol. Tutaj można posłużyć się przykładem z naszego kraju, a mianowicie polskie zorganizowane grupy przestępcze takie jak „Pruszków” czy „Wołomin” swoją działalność zaczynały na handlu spirytusem oraz nielegalnym wprowadzaniem w obieg alkoholu. Na przełomie lat 80. i 90. uchylono furtkę, dzięki której legalnie sprowadzono do Polski miliony litrów spirytusu z zachodniej Europy. Powstały ogromne fortuny. Zjawisko nazwano aferą alkoholową. I chociaż furtkę zamknięto, transporty wypełnione alkoholem nadal przekraczały granice, teraz już jako kontrabanda. Dla gangów przemyt spirytusu i wprowadzanie go do obrotu w postaci fałszywej wódki stały się złotą żyłą. Gang z Pruszkowa jako pierwszy opatentował własny wynalazek. Po co ryzykować wpadkę na granicy, bezpieczniej po prostu okradać przemytników. Zaczęto na masową skalę napadać na należące do różnych szemranych biznesmenów tiry z nielegalnym spirytusem. Aby dostrzec istotę nie musimy się daleko rozglądać ponieważ dotyka ona także Polskę. Położenie naszego kraju jest bardzo dobre do „tranzytu” narkotyków z krajów Europy Wschodniej jak i Azji do krajów w Europie Zachodniej. W Polsce jest także produkowana amfetamina, która wypiera z rynku najlepszych producentów tego syntetyku takich jak Belgię czy Holandię, podczas badań uznano, że amfetamina pochodząca z Polski jest o najwyższym stopniu czystości. Produkcją tą zajmowali się bardzo dobrze wykwalifikowani chemicy podlegający grupie wołomińskiej. Henryk Niewiadomski ps.” Dziad” uznawany za przywódcę grupy z Wołomina wyznał przed kamerą( serial dokumentalny telewizji TVN pt.” Alfabet Mafii”) , że zdecydowana większość wyprodukowanego narkotyku była wysyłana do krajów skandynawskich. Niektóre grupy przestępcze współpracują z innymi grupami w celu prowadzenia wspólnych interesów, jest to wiele bardziej opłacalne niż wchodzenie na wojenne ścieżki, które często są krwawe i nie przynoszą rozstrzygnięcia konfliktu, a jedynie go pogłębiają. Traci się także na upragnionej dyskrecji i braku rozgłosu, organizowane są „ łapanki” na poszczególnych członków przeciwnych grup, dochodzi do strzelanin, podkładania ładunków wybuchowych i innych sposobów pozbycia się przeciwnika. Cierpią przez to osoby trzecie zupełnie nie związane z konfliktem, osoby cywilne, często kobiety i dzieci. Przykładem jest wcześniej wspomniana „Sołncewska Brać”, która współpracuje z grupami na całym świecie, dzięki czemu dorobili się ogromnych majątków i wpływów. Zorganizowane grupy przestępcze inwestują duże ilości pieniędzy w legalne interesy. Tworzy się firmy w najróżniejszych branżach, otwiera się restauracje, kluby i innego typu lokale. Wszystko ma na celu „ pranie brudnych pieniędzy” czyli wprowadzanie do obrotu pieniędzy pochodzących z przestępstwa. Zwalczanie przestępczości zorganizowanej jest niezwykle trudnym zadaniem. Bardzo często przestępcy przekupują wysoko postawionych, wpływowych urzędników państwowych, daje im to pewną swobodę działania, a w przypadku zagrożenia dla grupy są oni o tym informowani przez tzw. „wtyki” w różnych instytucjach państwowych zaczynając od komend miejskich policji po ministerstwa. Mają wtedy czas na usunięcie wszelkich dowodów łączących grupy i ich członków z przestępstwami, często przykrywką są właśnie wspomniane wcześniej legalne interesy. W samej Polsce istnieje kilkaset zorganizowanych grup przestępczych, z którymi regularną walkę toczy Centralne Biuro Śledcze. Często też grupy przestępcze pozbywają się niewygodnych konkurentów przez „wystawienie” ich policji, zyskują dzięki temu możliwość do poszerzania swoich wpływów na danym terytorium. Z roku na rok zorganizowane grupy przestępcze usprawniają swoją działalność, są co raz bardziej przebiegłe, dostęp do nich jest co raz trudniejszy, pozyskują oni specjalistów w poszczególnych dziedzinach swojej działalności, poszerzają swoje horyzonty, usprawniają swoją technikę działania. Wszystko ma na celu osiąganie jak największych korzyści z wymuszania haraczy, napadów, produkcji i handlu narkotykami, handlu ludźmi, handlu bronią, przemytom, kradzieżom, fałszowaniu pieniędzy, porywaniu dla okupów i wielu innych przestępstwach, które przynoszą zorganizowanym grupom przestępczym ogromne sumy pieniędzy. Wszystko to jest osiągane przy współpracy między grupami przestępczymi z całego świata.

       Struktury organizacyjne różnią się w poszczególnych grupach, np. w sycylijskiej „ Cosa Nostra”  istnieje system hierarchiczny przedstawia się ona w taki sposób:
	  Rys. 1. Struktura Mafii

• Szef zwany „donem– rządzi on niepodzielnie i ma prawo do pozyskania pieniędzy z każdej przeprowadzonej przez rodzinę operacji. • Pod szef – najczęściej wybierany jest przez szefa i jest drugi w kolejności łańcucha dowodzenia. Zajmuje się on codziennymi obowiązkami rodziny. Zwykle otrzymuje procent z dochodów samego szefa. • Consigliere – jest doradcą rodziny. Jego rolą jest mediacja, reprezentowanie i pomoc podczas spotkań z innymi rodzinami. • Kapitan (wł. caporegime lub capo) – dowodzi grupą przestępców. Każda z tych grup liczy sobie od 10 do 20 żołnierzy oraz sporą ilość współpracowników. Czasem zdarza się tak, że kapitan staje się na tyle potężny, iż ma na podorędziu większą władzę niż jego przełożeni. • Żołnierz (wł. soldato) – żołnierzami według tradycji mogą zostać tylko mężczyźni o całkowicie włoskim rodowodzie. Po przejściu ceremonii wprowadzającej gangster staje się nietykalny – na jego wyeliminowanie potrzebna jest zgoda szefa. • Współpracownik – nie jest członkiem mafii, ale pracuje dla rodziny przestępczej. Może spełniać wiele funkcji – od bycia gońcem do wspierania działań żołnierzy. Neapolitańska „ Camorra” w swej strukturze nie uwzględnia hierarchicznego podziału. Organizacja ta składa się z 30 klanów podzielonych na 30 grup, zrzeszają one ponad 100 rodzin. W ramach każdej rodziny (klanu, na czele stał boss) wyodrębniano podgrupy (paranze), którą dowodził caporegime (capo). Zadaniem Capo było przydzielanie członkom odpowiednich zadań (napady, ochrona, szantaż, wymuszenia, porwania, lichwa, morderstwa za zlecenie itp.). Wszystkie pozyskane dochody wędrowały do bossa rodziny, który decydował o wysokości wypłacanych łapówek dla skorumpowanych prokuratorów, sędziów i policjantów oraz pensji dla wdów i sierot po poległych członkach grupy. Reszta pieniędzy była dzielona wśród jej członków według rangi i zajmowanego stanowiska. Kalabryjska „Ndrangheta” nie centralizowała władzy, a rodziny rządziły się swoimi prawami wewnątrz własnych struktur w przeciwieństwie do Cosa Nostry. Kalabryjczycy utrzymywali taką władzę aż do lat 90 ubiegłego wieku. W 1990 roku powołano pierwszy organ, który sprawował władzę nadrzędną nad rodzinami. Nie miało to na celu centralizacji władzy lecz zakończenie walk toczonych między rodzinami zrzeszonymi z Ndranghetą. Zjawisko przestępczości zorganizowanej na skalę międzynarodową jest bardzo niebezpiecznym problemem, z którym walczyć jest bardzo trudno. Grupy są mocno zakonspirowane i tylko dzięki niektórym osobom, które wyłamują się z tych grup można zwalczać organizacje przestępcze. Taki los spotkał Gang Pruszkowski, który został pogrążony przez zeznania jednego z ich członków. Życie gangstera jest bardzo bogate, ale może być bardzo krótkie, większość członków Grupy Wołomińskiej zginęła w przestępczych porachunkach, jest to bezwzględne i niebezpieczne środowisko dla ludzi bardzo silnych psychicznie. Często słyszymy o sukcesach policji, lecz jest to kropla w morzu potrzeb. Przestępczość zorganizowana była, jest i będzie. Eliminowanie jednego źródła dochodów mafii powoduje, że grupy zmieniają sferę swojej działalności i pozyskują dochody z innych źródeł. Tematyka przestępczości zorganizowanej jest bardzo intrygująca i ciekawa, należy zauważyć, że przestępcy są niezwykle inteligentni i sprytni, nie są to ludzie prymitywni lecz często bardzo dobrze wykształceni na wysokich stanowiskach w różnych instytucjach państwowych i międzynarodowych. Należy pamiętać, że działalność mafii dotyka nas wszystkich i możemy się z tym spotkać na każdym kroku.   Bibliografia: • Gomorra; Roberto Saviano; Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik; Warszawa 2008; • Giovanni Tizian; Mafia spółka jawna; wyd. Muza SA, Warszawa 2013; • Sylwester Latkowski, Piotr Pytlakowski; Biuro Tajnych Spraw; wyd. Czarna Owca, 2012; • Agnieszka Miczkowska; Problematyka przestępczości zorganizowanej; • http://cbs.policja.pl/;