Wizja „szklanych domów” - przedstaw w kontekście „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego. Wypracowanie

Utwór Stefana Żeromskiego pt. ,,Przedwiośnie” ma budowę trójczłonową. Pierwszy z rozdziałów nosi tytuł ,,Szklane domy”. Odnosi się on do opowiadania Seweryna Baryki skierowanego do syna podczas podróży do Polski. Jest to jakby testament umierającego ojca, który wyraża swoją ostatnią wolę jedynakowi. Snuje nostalgiczną, utopijną wizję nowoczesnego kraju, by zachęcić Cezarego do pobytu w ojczyźnie.

Seweryn rozpoczyna, w swoim mniemaniu opartą na faktach, historię drogi młodego państwa do potęgi, od przedstawienia synowi działań niejakiego doktora Baryki, ich dalekiego krewnego. Wykupywał on ponoć ogromne obszary piaszczyste nad Morzem Bałtyckim. Gdy miał już spore wybrzeże w posiadłości okazało się, że wiele kilometrów pod jego terenami znajduje się prehistoryczny torf, a pod nimi złoty piasek. Kuzyn pana Seweryna sprowadził następnie potężną maszynę z Ameryki, która w ciągu kilku godzin wydobywała kilkanaście kilometrów torfu. Po osuszeniu został on sprzedany na opał. Następnie Baryka stworzył wielki kanał w postaci litery „U” i połączył go z morzem. Wzdłuż niego pobudował fabryki: szklane huty. Genialny wynalazca ,,z olbrzymiej masy płynnej wyciąga gotowe belki, tafle, kliny, zworniki (…) cały szklany parterowy dom, ze ścianami ściśle dopasowanymi z belek, które się składa na wieniec, a spaja w ciągu godziny, z podłogą, sufitem i dachem z tafel - oddaje nabywcy gotowe”.

Ludzie nie mają nigdy problemu w tych szklanych mieszkaniach z ogrzewaniem, gdyż znajdują się w nich specjalne wentylatory, które normują ciepło i ,,wprowadzają do wnętrz zawsze świeże powietrze”. Poza tym domy są piękne, bo powstają przy udziale najlepszych artystów z całego świata. Są różnych kolorów, wymyślnie zdobione z fantazją i polotem. Każdy może nabyć takie cudo, gdyż mieszkania są bardzo tanie. Celem doktora jest teraz ,,powszechna elektryfikacja kraju” tak, aby każda wieś posiadała jedną ogrzewalnię i chłodnię. Liczba chorób zakaźnych się zmniejszyła, ludzie żyją w czystych, schludnych pomieszczeniach, są zdrowi i radośni. Nie jadają prawie w ogóle mięsa, by chronić zwierzęta, które chowa się w tanich i wygodnych oborach.

Ten kraj nowoczesnej cywilizacji ciągle się rozwija, powstają szklane kościoły, szkoły, przeprowadzona jest na szeroką skalę reforma rolna, prowadzi się racjonalną gospodarkę, panuje równość społeczna. Cezary daje się porwać w ten wyidealizowany świat powszechnej szczęśliwości. Dopiero konfrontacja opowieści ojca z rzeczywistym obrazem Polski pozbawia go złudzeń, co do jej prawdziwości. Widok biednych, szarych, rozpadających się chałup, nędznie odzianych ludzi o ponurych, zmęczonych twarzach, zabłoconych dróg pełnych zwierzęcych odchodów budzi w młodym Baryce rozgoryczenie i żal, pyta więc (nieżyjącego już) ojca ,, Gdzież są twoje szklane domy?