Inteligencja i chłopi w Weselu. Wykorzystując poniższe fragmenty oraz opierając się na znajomości całego utworu, odczytaj społeczną wymowę sztuki Stanisława Wyspiańskiego

‘Wesele’ Stanisława Wyspiańskiego to dramat, do którego powstania przyczyniła się obecność samego autora na weselu jego przyjaciela. Utwór z niemal fotograficzną dokładnością przedstawia scenę autentycznych wydarzeń - ślub przedstawiciela inteligencji – Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Wyspiański wprowadza jednak do swojego dzieła postacie fikcyjne, które dopełniają nam charakterystykę poszczególnych bohaterów. Zjawy te są projekcją poglądów, myśli, a także obaw osób, którym się ukazują. Pokazują również, że każdej ze stron zależy na odzyskaniu niepodległości.

‘Wesele’ Stanisława Wyspiańskiego to dramat, do którego powstania przyczyniła się obecność samego autora na weselu jego przyjaciela. Utwór z niemal fotograficzną dokładnością przedstawia scenę autentycznych wydarzeń - ślub przedstawiciela inteligencji – Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Wyspiański wprowadza jednak do swojego dzieła postacie fikcyjne, które dopełniają nam charakterystykę poszczególnych bohaterów. Zjawy te są projekcją poglądów, myśli, a także obaw osób, którym się ukazują. Pokazują również, że każdej ze stron zależy na odzyskaniu niepodległości. Wyspiański doprowadza w swoim utworze do zderzenia dwóch światów: inteligencji i chłopów. Do tej pierwszej warstwy społecznej możemy przede wszystkim zaliczyć Pana Młodego, człowieka ogarniętego chłopomanią, który zafascynowany jest barwnością wiejskich strojów, zdrowiem chłopów czy pięknem krajobrazów wiejskich. Jego zainteresowanie jest jednak powierzchowne, bowiem w trakcie trwania wesela wykazuję się nieznajomością obyczajów tej warstwy społecznej. Reprezentację gości z miasta tworzą: Dziennikarz (Rudolf Starzewski), Poeta(Kazimierz Przerwa- Tetmajer), Radczyni (Antonina Domańska), Zosia, Maryna i Haneczka. Inteligenci nie mają pojęcia o życiu na wsi. Wyobrażają ją sobie jako miejsce spokoju, ciszy, kontaktu z naturą. Charakteryzuje ich bierność w działaniach niepodległościowych, nieodpowiedzialności, nie są zdolni do kierowania narodem, brak im woli walki. Główną przedstawicielką mieszkańców wsi jest Panna Młoda. Inni to: Czepiec (Błażej Czepiec), Gospodyni (Anna z Mikołajczyków Tetmajerowa), Jasiek ( Jan Mikołajczyk), Klimina, Ksiądz czy Żyd. Wyspiański przedstawia chłopów jako ludzi porywczych, niesamodzielnych, lekkomyślnych. Podkreśla jednak ich wielką, niewykorzystaną siłę i wartości. Pierwszy fragment przedstawia rozmowę Radczyni z Kliminą. Radczyni jest typową mieszczanką. Czuje się lepsza od chłopów. Jest osobą ograniczoną, niesympatyczną, obłudną. Klimina to kobieta wesoła, rubaszna, prostolinijna i chętna do zabawy. Radczyni już w pierwszych słowach: ‘czyście sobie już posiali?’ wykazuję się nieznajomością wiejskiego życia. Jako inteligentka, mimo tego, że jest mieszczanką powinna być świadoma, że listopad (kiedy toczy się akcja utworu) nie jest miesiącem siewów. Uświadamia ją w tym Klimina. Drugie pytanie Radczyni o jakość zbiorów jest już jednak bardziej przemyślane. Bohaterka traktuje jednak chłopkę z wyższością, jej słowa są zdawkowe, konwencjonalne. Świadczą o braku chęci porozumienia się oraz wzajemnego zrozumienia. Radczyni pyta również młodą kobietę o chęć zamążpójścia. Klimina zbywa ją jednak, niegrzecznie odpowiada na ciekawość mieszczanki. Radczyni jest zamknięta się na świat chłopów, nie chce mieć z nim wiele wspólnego. Małżeństwo Pana Młodego traktuje jako kaprys, wynikający z obecnej mody i fascynacji wsią. Również w rozmowie z Panną Młodą chce zniechęcić młodą mężatkę do wspólnego życia z inteligentem. Stwierdza, że nie będą mieli wspólnych tematów do rozmów. Wątpi w szczęśliwą przyszłość państwa młodych. Kolejny fragment przedstawia rozmowę Pana Młodego z Panną Młodą. Przedstawiciele odmiennych warstw różnią się od siebie także cechami charakteru. Pan Młody to człowiek wrażliwy, zmęczony miejskim stylem życia, tęskniący za spokojem. Jego chłopomania sprawia, że nawet brak higieny traktuje jako objaw zdrowia, stwierdza, że odkąd przejął styl życia chłopów, lepiej się czuje. Panna Młoda jest kobietą głośną, rubaszną, o bujnym temperamencie. Często nie zastanawia się nad tym, co mówi. W trakcie rozmowy bohaterów Pan Młody oczekuje od małżonki potwierdzenia jej miłości. Ciągle wyraża również swój podziw dla prostoty, szczerości i piękna jej weselnego stroju. Pannę Młodą zaczynają denerwować już te bezustanne pytania o jej uczucia. Słowa kobiety: ‘Buciki mom troche ciasne’ powodują , że Pan Młody po raz kolejny wykazuje się nieznajomością życia chłopów i ich obyczajów. Jego propozycja zdjęcia butów doprowadza Pannę Młodą do gniewu. Ze złością odpowiada ona mężczyźnie: ’Trza być w butach na weselu’. Mężczyzna nie rozumie rozgniewania małżonki. Zapomina, że wesele to nieliczne wydarzenie, w ciągu którego chłopka chodzi w butach. Inną sytuacją, w której dochodzi do zderzenia się dwóch niepotrafiących wspólnie egzystować światów jest rozmowa Czepca z Dziennikarzem. Chłop ujawnia wtedy swoje zainteresowanie polityką, innymi państwami. Pokazuje swoją świadomość klasową, poczucie wartości oraz gotowość do walki o niepodległość. Inteligent nie rozumie jednak zaciekawienia Czepca sytuacją na świecie. Dziennikarz także czuje wyższość nad swoim rozmówcą. Uważa, że chłopi nie powinni interesować się niczym, co znajduje się poza granicami ich parafii.