„Rzeko, płyniesz szybko tak, czemu nie pozwalasz pięknym chwilom trwać…” śpiewa w jednej ze swych piosenekAnita Lipnicka. Dalej kontynuuje: „Zabrałaś mi już tylu przyjaciół, do których tęsknić nie przestanę…”. Bohaterka tegoż utworu, kobieta prawdopodobnie dojrzała, wraca do przeszłych dni, które są zapisane tylko w jej pamięci. Stanowią jej własność, która wraz z nią przeminie. Natomiast poeta romantyczny – lider w społeczeństwie – dążył do tego, by pozostać zapamiętanym, właśnie dzięki swej twórczości. Dzieła powstające pod piórem każdego z nich, odbijają w sobie nie tylko ideały, ale i ważniejsze w życiu twórcy wydarzenia. Stanowią horacjański „pomnik trwalszy niż ze spiżu”. Przykładem takiego oto poety jest nasz wieszcz narodowy – Adam Mickiewicz. To na jego przykładzie chciałbym pokazać, jak silny wpływ na twórczość ma życie autora. Historia Adama Mickiewicza rozpoczyna się 24.XII.1798 w Zaolziu k. Nowogródka, gdzie poeta przyszedł na świat. Wywodził się z ziemiańskiej rodziny, uzyskał solidne wykształcenie. Jego biografia obfituje w liczne wydarzenia. Ja zaś chciałbym się skupić na wybranych, moim zdaniem, najważniejszych przeżyciach wieszcza, które zdecydowanie wpłynęły na jego twórczość. 1.X.1817 roku grono studentów Uniwersytetu Wileńskiego założyło skromny związek o nazwie Towarzystwo filomatów. Należeli do niego m.in. Jeżowski, Malewski, Zan, Czeczot, Pietraszkiewicz i oczywiście Mickiewicz. Pragnęli oni przysłużyć się Polsce pracą kulturalną. Stali się legendarnym ideałem bliskim wszystkim Polakom dzięki właśnie Mickiewiczowi, który w „Odzie do młodości” wołał: „razem, młodzi przyjaciele”. Utwór ten, niosący w sobie idee młodego Mickiewicza, został uznany za manifest programowy nowego pokolenia. „Oda do młodości” jest przeciwstawieniem sobie dwóch światów, które ścierają się między sobą i walczą o dominację. Podmiot liryczny sprzyja światu młodości, zaś młodość jest dla niego najważniejszą siłą, która doprowadzi do przemiany dziejowej. Tylko razem, zjednoczeni i wspólnymi siłami młodzi mogą osiągnąć zamierzony cel, zwycięży nad zacofanym i egoistycznym światem starych. „Oda do młodości” – pełna nowości, szczytnych ideałów była niespodzianką nawet dla tych, którzy stali najbliżej Mickiewicza. Większość jego przyjaciół nie rozumiała jej. Zaś Adam w „Odzie” po raz pierwszy osiągnął wyżyny. Był przez szereg lat jednym z wielu, potem jako filomata jednym z niewielu, teraz stał się jedynym! Utworem, który bardzo mono ukazuje nastroje poety są „Dziady” wileńsko – kowieńskie. Pobyt w Kownie był dla Mickiewicza bardzo ciężki. Wiązało się to z bolesnymi przeżyciami po śmierci matki jak i ogólnym osamotnieniem. Co prawda Adam korespondował z przyjaciółmi z Towarzystwa, jednak jego wielkość i geniusz twórczy sprawiły, że filomaci przestali go rozumieć. Ten rozdźwięk z przyjaciółmi nabrał szczególnej ostrości w okresie miłosnego dramatu poety. Wszystkie te przeżycia i nastroje złożyły się na genezę „Dziadów”, szczególnie ich IV cz.. W „Dziadach” wyróżnić można dwa wątki – opis obrzędu dziadów (II cz.) oraz obraz cierpień Gustawa. IV cz. zawiera wyraźne aluzje do samego Mickiewicza. W losach Gustawa poeta zawarł bardzo dużo szczegółów z dziejów własnej tragedii miłosnej. Gustaw pojawia się w domu Księdza jako zjawa pozaziemska, zajęta jedynie swą miłością, a później cierpieniem. Dzieje ziemskie Gustawa zawarte są w jego monologach – w godzinie miłości, rozpaczy i przestrogi. W „godzinie miłości” Gustaw wspomina poznanie ukochanej – nawiązanie do samego Mickiewicza – młodzieńcze zabawy wojenne tak lubiane przez filomatów, wizytę w domu, czy pożegnanie z ukochaną. I na tym właściwie kończą się aluzje do poety. Godzina rozpaczy poświęcona jest rozpamiętywaniu przeżyć Gustawa po rozstaniu z ukochaną, samobójstwu nieszczęśliwego kochanka. Z kolei trzecia godzina niesie przestrogi, nauki moralne wysnute z doświadczenia Gustawa. IV cz. „Dziadów” to także kolejna manifestacja romantycznego światopoglądu Mickiewicza – przekonania w istnienie świata nadprzyrodzonego. Przykładem na to, jak historia wpływa na twórczość literacką są „Sonety Krymski”. W roku 1823, za działalności spiskową w towarzystwach filomatów i filaretów, Mickiewicz został aresztowany, a następnie zesłany w głąb Rosji. Spędził tam pięć lat. W 1825 roku wyruszył do Odessy, gdzie miał objąć posadę nauczyciela, a skąd robił wycieczki na Krym. Poetyckim plonem tych wypraw stał się cykl „Sonetów krymskich”. Utwory te dają upust przemyśleniom, rozterkom i tęsknotom wygnańca, a także oddają piękno krajobrazu i przyrody wschodu. I tak na przykład w sonecie „Pielgrzym” przywołany zostaje wizerunek człowieka skazanego na tułaczkę. Mimo piękna otaczającej przyrody, dostatku Pielgrzym jest osobą nieszczęśliwą. Tęskni za ojczyzną, za dziewczyną – za utraconym rajem. Podobna sytuacja ma miejsce w „Stepach Akermańskich”. Tutaj także piękno stepów – niczym wody oceanu – nie pozwalają zapomnieć podmiotowi lirycznemu o tęsknocie za Litwą. Pomimo cudów przyrody bohater wiersza jest smutny, rozdarty wewnętrznie, samotny…W „Sonetach” Mickiewicz zawarł wiele refleksji natury filozoficznej. Przeważają tu uczucia nieustannej tęsknoty za ojczyzną, krajem młodości, brak wiary w możliwość powrotu w rodzinne strony. Kolejnym utworem u „stóp” którego leży poważna sytuacja polityczna w kraju i w Rosji jest „Konrad Wallenrod”. W tym czasie Mickiewicz pracował jako urzędnik państwowy w kancelarii gubernatora, a tym samym służył zaborcy. Aby odnaleźć drogę w tej trudnej sytuacji i wytłumaczy się ze swego postępowania, poeta proponuje zesłańcom przywdzianie maski. Dopuszcza do składnia deklaracji współpracy z zaborcą, wskazując jednocześnie na konieczność spiskowania i walki z Rosją. Właśnie w takim klimacie toczy się akcja „Konrada Wallenroda”. Głównym bohaterem jest tytułowy Konrad, a który równocześnie skrytym sercem ich nienawidzi. Walter poświęca wszystko, dom, ukochaną by walczyć przeciwko Zakonowi Najświętszej Marii Panny. Utwór kończy się jednak klęską bohatera, samobójstwem – rozpaczliwą próbą zachowania honoru. Mimo, iż walka Konrada kończy się klęską, całemu utworowi towarzyszy motto zaczerpnięte z księgi N. Mahiavellego: „Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem”. Moim zdaniem, życie to tak wielka siła, że nie można przejść obok niej obojętnie. Codzienne sprawy, te małe i te wiele znaczące oddziaływają na nas, są obecne w dalszym życiu każdego człowieka. To od nas zależy, czy stłumimy te uczucia w sobie, będziemy do nich powraca we wspomnieniach lub przelejemy na papier pozwalając im wiecznie trwać. Adam Mickiewicz był jednym z nielicznych, którzy posiadali zdolność wyrażania swych uczuć, przeżyć w poezji. Za pomocą dzieł jego pióra poznajemy wnętrze duszy artysty, rozterki i radości, ideały. W wierszach Mickiewicza znajdują odbicie ważne wydarzenia polityczno – społeczne, przemiany w świadomości ludzi epoki romantyzmu. Dzięki temu nam, ludziom XXI wieku, łatwiej jest zrozumie motywacje ówczesnych a także sens metaforyczny powstających wtedy utworów literackich.