Czym jest NATO? NATO to skrót od angielskich słów North Atlantic Treaty Organisation oznaczających dosłownie Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego. NATO to organizacja międzynarodowa o charakterze polityczno – wojskowym, utworzona na podstawie Traktatu Północnoatlantyckiego zawartego 4 kwietnia 1949 roku w Waszyngtonie, na mocy uchwalonej przez Senat USA w 1948 roku tak zwanej rezolucji Vandenberga. Początkowym celem istnienia organizacji była obrona militarna przed atakiem ze strony Związku Radzieckiego i jego satelitów, z czasem jednak organizacja stała się elementem utrzymania równowagi strategicznej między Wschodem i Zachodem. NATO obecnie liczy 28 członków. Najnowszymi członkami są Albania i Chorwacja, które weszły w skład organizacji 1 kwietnia 2009. Polska dołączyła do paktu 12 marca 1999 roku.

Struktura NATO NATO ma dość skomplikowaną strukturę organizacyjną. Najważniejszym organem kierowniczym w sprawach politycznych jest Rada Północnoatlantycka, która obraduje na szczeblu szefów państw lub rządów, ministrów spraw zagranicznych, ministrów obrony i Stałych Przedstawicieli państw członkowskich. Szczyty NATO odbywają się średnio, co 2 – 3 lata. Decyzje Rady maja moc wiążącą i są podejmowane na zasadzie jednomyślności. Komitet Planowania Obrony – jest najwyższym organem kierowniczym w sprawach wojskowych. Składa się ze Stałych Przedstawicieli. Komitet zajmuje się większością kwestii dotyczących obrony i planowania obronnego. Kolejnym organem NATO jest Grupa Planowania Nuklearnego. Grupa zajmuje się strategią jądrową. Jej decyzje wymagają zatwierdzenia przez Komitet Planowania Obronnego. Najwyższym urzędnikiem sojuszu jest Sekretarz Generalny (obecnie urząd sprawuje Anders Fogh Rasmussen) wybierany przez państwa członkowskie na cztery lata. Wraz z podległym mu Sekretariatem Międzynarodowym zajmuje się nadzorowaniem wykonywania uchwał organów Sojuszu, opracowywaniem raportów i projektów uchwał. Reprezentuje organizację na zewnątrz. Bardzo ważnym organem jest także Wysoki Komitet Planowania Centralnego na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń. Jego zadaniem jest koordynacja podległych mu komitetów i zarządów ściśle wyspecjalizowanych instytucji w celu stworzenia procedur skutecznego użycia środków obrony cywilnej.

NATO i jego rola w ładzie międzynarodowym Głównym celem NATO jest zagwarantowanie, środkami politycznymi i militarnymi, wolności i bezpieczeństwa wszystkim swoim członkom, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych. Podstawową zasadą operacyjną Sojuszu jest wzajemna współpraca suwerennych państw, oparta na niepodzielności bezpieczeństwa jego członków. Mówiąc krótko, Sojusz jest stowarzyszeniem wolnych państw połączonych wolą zachowania własnego bezpieczeństwa drogą wspólnych gwarancji i ustabilizowanych stosunków z innymi krajami. Dla osiągnięcia swego zasadniczego celu Sojusz wykonuje następujące podstawowe zadania w dziedzinie bezpieczeństwa: • zapewnia niezastąpiony fundament trwałego bezpieczeństwa w Europie opartego na rozwoju instytucji demokratycznych i pokojowym rozwiązywaniu sporów; dąży do stworzenia takiego środowiska, w którym żadne państwo nie będzie zdolne do zastraszenia i zniewolenia innego państwa europejskiego groźbą użycia siły lub jej użyciem, • zgodnie z artykułem 4 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi transatlantyckie forum sojuszniczych konsultacji w dowolnej sprawie mającej wpływ na życiowe interesy jego członków, w tym wydarzeń, które mogą stanowić zagrożenie dla ich bezpieczeństwa, • zapewnia środki odstraszania i obrony przed jakąkolwiek formą ataku na terytorium każdego państwa członkowskiego NATO, • rozwija bezpieczeństwo i stabilizację drogą stałej i aktywnej współpracy ze wszystkimi krajami partnerskimi należącymi do programu „Partnerstwo dla Pokoju” oraz Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa, a także drogą konsultacji, współpracy i partnerstwa z Rosją i Ukrainą, • tworzy klimat zrozumienia dla czynników związanych z bezpieczeństwem międzynarodowym i celami współpracy w tej dziedzinie, aktywnie wykorzystując programy informacyjne Sojuszu i krajów partnerskich, a także inicjatyw w rodzaju Dialogu Śródziemnomorskiego.

Od czasu utworzenia Sojuszu do dnia dzisiejszego upłynęło pół wieku. Niemal przez cały ten czas NATO zapewnia swym członkom bezpieczeństwo i środki natychmiastowej obrony w celu zachowania ładu międzynarodowego.