Szukaj

Wypracowania

  • Polska poezja świecka XV w.

    [b]Polska poezja świecka XV w., oprac. Maciej Włodarski, BN I 60, 1997. [/b] WSTĘP I. Rozwój poezji w Polsce do XV w. tzw. poezja „ludowa” – przedchrześcijański folklor, niegodny uwiecznienia (brak znajomości języka polskiego u piśmiennych duchownych; pogaństwo), pieśni obrzędowe (weselne, żałob-ne, związane z cyklem przyrodniczym, dziewczęce, biesiadne), wykonywane przy ich wyko-nywaniu rytmiczne klaskanie w dłonie zawierało w sobie element magiczny; poezja meliczna (przeznaczona do śpiewu; konieczny rytm, rzadziej rym i akompaniament instrumentalny); kronikarze wspominają o pieśniach pochwalnych (opiewających np.

  • Średniowieczna pieśń religijna polska

    [b]Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. Mirosław Korolko, wyd. 2 zm., BN I 65, 1980. [/b] WSTĘP I. Geneza pieśni religijnych w językach narodowych. wierszowane utwory słowno-muzyczne wyrażające treści religijne od początku chrześcijań-stwa (przejęte z innych kultur) ściśle związane z obrzędami i liturgią. podstawowym gatunkiem – hymn (uroczysta i podniosła pieśń pochwalna). Hilary z Poitiers (IV w.), Ambroży (IV w.), Aureliusz Prudencjusz Klemens (IV/V w.). pieśniarstwo kościelne: liturgiczne i pozaliturgiczne (paraliturgiczne). u ludów romańskich małe zapotrzebowanie na pieśni w językach narodowych (zbliżenie do łaciny).

  • Kategorie kultury średniowiecznej

    Aron Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. Józef Dancygier, Warszawa 1976. Wstęp. „Obraz świata” człowieka średniowiecznego. spaczone wyobrażenie na temat średniowiecza – niemal synonim wszelkiej ciemnoty. ukształtowały się zalążki współczesnych narodowości europejskich. dominują: żywoty świętych, w architekturze – katedry, obrazy religijne. wiara w jedność wszechświata, brak zróżnicowania. matematyka była językiem myśli estetycznej i sakralnej, symbole matematyczne = teologicz-ne. ubóstwo interpretowano jako stanowoprawny podział społeczeństwa lub jako stan wybrany „biedacy Chrystusowi”. polisemantyczność języka średniowiecznego.

  • Średniowieczna proza polska,

    [b]Średniowieczna proza polska, oprac. Stefan Vrtel-Wierczyński, wyd. 2 zm., BN I 68, 1959.[/b] WSTĘP polska średniowieczna proza ma niemal wyłącznie charakter religijny. związana z dominującą rolą Kościoła, literatura tworzona przez duchowieństwo, początkowo w języku łacińskim. wpływy czeskie i niemieckie. Glosy polskie w tekstach łacińskich. głównie materiał onomastyczny, nazwy przedmiotów, czynności, podatków, miesięcy etc. bulla gnieźnieńska z 1136 r. – wyobrażenie o polszczyźnie czasów Krzywoustego, ponad 400 polskich wyrazów, imiona, nazwy miejscowości, rzek, potoków, danin i powinności; słowa sta-ropolskie bliskie brzmieniem.

  • Żywot większy świętego Stanisława

    Żywot większy świętego Stanisława, [w:] Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, przeł. Janina Pleziowa, oprac. Marian Plezia, Warszawa 1987. kronikarz złego zdrowia, to brat Wincenty z zakonu kaznodziejskiego, żywot napisał na pro-śbę Prędoty, biskupa krakowskiego. część I: zjazd gnieźnieński, Mieszko był niedbałym królem, lud wygnał Kazimierza i jego matkę, w tym czasie urodził się św. Stanisław, informacja o pochodzeniu imienia, malec zo-stał obdarowany dobrą duszą i innymi darami, posłano go na naukę, otrzymał godność ka-nonika dzięki biskupowi krakowskiemu Lambertowi (za dobre i bogobojne życie), po jego śmierci w 1072 r.

  • Pieśń o Rolandzie

    Pieśń o Rolandzie, przeł. Tadeusz Żeleński (Boy), oprac. Anna Drzewicka, BN II 233, 1991. WSTĘP I. „Pieśń o Rolandzie” na tle czasów swojego powstania. najstarsza wersja z rękopisu oksfordzkiego XI/XII w., ustny przekaz może już od VIII/IX w., Karol Wielki żył na przełomie VIII i IX w., w 800 r. koronowany na cesarza, krótkotrwała wspa-niałość i potęga Francji. niespokojne dla Francji wieki IX i X, XI w. panowanie Kapetyngów, południowa Francja koleb-ką kultury, krucjaty, rekonkwista w Hiszpanii w połowie XI w.

  • Boska Komedia Streszczenie

    Dante Alighieri, Piekło, [w:] tenże, Boska komedia, przeł. Edward Porębowicz, oprac. Kalikst Morawski, BN II 187, WSTĘP I. Dantologia. w drugiej połowie XIV w. powstały prace synów Dantego: Jacopo traktuje ojca jako wybitnego poetę i filozofa; Pietro stara się wyjaśnić ukryte znaczenie poematu. autorem życiorysu Dantego jest G. Boccaccio „Życie Dantego”, w którym obok danych praw-dziwych znajduje się sporo epizodów zmyślonych. współcześnie we Florencji, w Rzymie i innych miastach włoskich odbywają się regularnie ze-brania poświęcone komentowaniu i popularyzacji poszczególnych pieśńi „Boskiej komedii”, które później ukazują się drukiem.

  • Joseph Bedier, Dzieje Tristana i Izoldy

    Joseph Bedier, Dzieje Tristana i Izoldy, przeł. Tadeusz Boy-Żeleński, Warszawa 1996. WSTĘP wydawcy prastara legenda celtycka, rozpowszechniona przez harfiarzy bretońskich. w średniowiecznej literaturze francuskiej w kilku wersjach, zachowane tylko we fragmentach (najbardziej znane opracowania z XVII w.: Thomas, anglonormański poeta oraz Beoula, prawdopodobnie Normana), całość utworu odtworzył Joseph Bedier (1864-1938), francuski pisarz i krytyk literacki. głównym wątkiem podania jest miłość, ukazana jako siła wszechpotężna, źródło szczęścia i ogromnych cierpień. miłosna opowieść jest jednocześnie rapsodem rycerskim.

  • Analizując i interpretując fragment „Lalki” [„marzenia senne Izabeli” str.86-87] wyjaśnij, co marzenie mówi o bohaterce powieści i jej stosunku do ważnych w jej życiu osób – ojca i Wokulskiego.

    Bolesław Prus bohaterów „Lalki” przedstawia w dwóch różnych od siebie stanach „nocnym” i „dziennym” Główni bohaterowie powieści (Wokulski, Izabela Łęcka i Rzecki) są przedstawiani w obydwu tych sytuacjach. Stan „nocny” ukazuje sny, pragnienia, marzenia i to co tak naprawdę czują. Natomiast „dzienny” ukazywał ich otwarte, realne działania, zachowanie, postępowanie wobec innych w różnych sytuacjach. Dla autora sny pełniły ważną rolę w życiu człowieka. Zgadzał się on z powszechnym wtedy poglądem, że sny i marzenia senne mówią kim tak naprawdę jesteśmy i jacy jesteśmy.

  • Kronika polska Galla Anonima

    Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. Roman Grodecki, oprac. Marian Plezia, wyd. 7, BN I 59, 1997. WSTĘP „Kronika polska” uchodzi za pierwsze dzieło polskiej literatury narodowej, mimo że została napisana w języku łacińskim i przez cudzoziemca, Autor napisał ją zachęcony przez Polaków, zwłaszcza przez kanclerza księcia Bolesława Krzywoustego. Utwór traktuje o dziejach królów i książąt polskich. znane są utwory w języku łacińskim powstałe wcześniej, lecz nie wyszły spod polskiego pióra lub też były tworzone z dala od Polski, np.